བོད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲས་ཤིག་དང་བློན་ཆེན་ཞིག་སྲུང་མར་གྱུར་ཚུལ་གླེང་བ།

གཅིག

དེ་ཡང་འདིར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲས་ཤིག་དང་བློན་ཆེན་ཞིག་སྲུང་མར་གྱུར་ཚུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་གླེང་བར་བྱ། སྐབས་འདིའི་རྒྱལ་སྲས་ནི་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོའི་མི་རབས་བཞི་པར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། བློན་ཆེན་ནི་བློན་ཆེན་པོ་བྲལ་ཀ་དཔལ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཟེར་བ་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་གྱི་བློན་ཆེན་ལ་གོ་དགོས་པ་ཡིན།རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་དེ་འདྲའི་གསལ་བོར་འཁོད་པ་མི་སྣང་ཡང་། སྲུང་མར་གྱུར་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་དཔགས་ན་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁོང་ལའང་མ་ཉེས་ཁ་གཡོགས་དང་ཡིད་སྐྱོ་བའི་དོན་རྐྱེན་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་ནི་ང་ཚོས་ཚོད་དཔོག་བྱེད་ཆོག །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ལ་དཔྱད་ན་མི་སྣ་གྲགས་ཆེན་ཞིག་སྲུང་མར་གྱུར་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་གང་ཡིན་ཡང་ཧ་ཅང་གི་ཡིད་སྐྱོ་བའི་དོན་རྐྱེན་ཞིག་ལ་ཐུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སོ། །

ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི《ངོམ་པ་གདོང་གི་ལོ་རྒྱུས》ལ་བལྟས་ན། སྲུང་མ་སྤྲག་བཙན་ནི་ཙོང་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་ལྡེའི་ཚ་བོའི་སྲས་དང་། སྤྱན་སྔ་པ་དོན་ཆེན་གྱི་ཚ་བོ་ཡིན་འདྲ་ཞིག་རེད། སྤྱིར་སྤྲག་བཙན་ལ་མིང་གཞན་ནི་སྟོབས་ཆེན་རྡོ་རྗེ་འབར། དགེ་བསྙེན་ཆེན་པོ། ཇོ་བོ་ཐང་ལ་འབར་དང་། རྡོ་རྗེ་ཀུན་སྐྱོབ་སོགས་ཅི་རིགས་ཤིག་འདུག་གོ །

ལྷ་ལྡོང་དཀར་པོ་ནི་སྤྲག་བཙན་གྱི་ཡབ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ཞིག་རེད། སྐབས་འགར་ལྷ་ལྡོང་དཀར་པོ་ཟེར་ན་སྤྲག་བཙན་རང་ལ་གོ་དགོས་པའང་སྣང་། འདི་ལ་ལྷ་གདོང་དཀར་པོ་ཞེས་ཡི་གེ་གང་རུང་བྲིས་ཡོད་དེ། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི《སྤྲག་བཙན་བསང་ཡིག》ལས། “སྟོབས་ཆེན་རྡོ་རྗེ་འབར་བ་ནི་དཔལ་ཕག་མོ་གྲུ་པས་བཏགས་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཀུན་སྐྱོབ་ནི་མཁན་པོ་ལྷུན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཏགས་པ་དང་། སྤྲག་བཙན་ནི་སྤྲག་གི་ལུང་བ་ནས་ཕེབས་པས་དེ་ལྟར་ཐོགས་པ་དང་། ཇོ་བོ་ཐང་ལ་འབར་ནི་ཡབ་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོས་བཏགས།”[1] ཞེས་བཤད་དོ། །

ལར་ལྷ་ལྡོང་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ནི་མི་ཉག་གི་རུས་ཚན་ཞིག་ཡིན[2]པར་ཡང་བཤད་དེ། གོང་གི་ཡིག་ཚང་ལོ་རྒྱུས་སུ། “ལྡོང་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་ཕོ་ལྷ་མཆོག །ཇོ་བོ་ཐང་ལ་འབར་བ་བསང་། །ངེད་ཅག་ལྡོང་གི་བུ་རྒྱུད་རྣམས། །ཕ་མཚུན་ཁྱེད་ཀྱི་ཕོ་ལྷ་མཛོད། །”[3] ཅེས་གསལ་བ་ལ་བརྟགས་ན་ལྡོང་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་རུས་ལྷ་ཡིན་འདུག་སྙམ་པ་ཞིག་རེད།

གོང་དུ་བཤད་པའི《ངོམ་པ་གདོང་གི་ལོ་རྒྱུས》ལས། “དེ་ཡང་མངའ་རིས་གདུང་རྒྱུད་དེ་ལ་ལྷ་བླ་མ་བྱང་ཆུབ་འོད་སྐུ་གཉིས་འཁྲུངས་ཏེ། ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོ་ལ་སོགས་ལོ་ཙཱ་བ་མང་པོ་རྒྱ་གར་དུ་བརྫངས། ཇོ་བོ་ཆེན་པོ་ཨ་ཏི་ཤ་གདན་དྲངས་ཏེ་ཆོས་གསར་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དར་བར་མཛད་པས་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེའོ། །དེ་ནས་བྱང་འཕེན་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་བཞུགས་པའི་རྒྱལ་རྒྱུད་དེའི་ཞལ་ངོ་གཉིས་ཁམས་ཕྱོགས་སུ་བྱོན་པ། གཅིག་ཙོང་ཁ་དང་། གཅིག་སྐྱོ་ན་ངོམ་སྨད་ནས་བཟུང་སྟེ། དེའི་རྒྱུད་ལ་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོ་དང་གདོང་སྤོམ་ར་བྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་གདུང་རབས་བརྩི་ན་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ། གླང་དར། འོད་སྲུང་། དཔལ་འཁོར་བཙན། བཀྲ་ཤིས་བརྩེགས། འོད་ལྡེ། འོད་ལྡེའི་ཚ་བོའི་སྲས་ལ་སྤྲག་བཙན་འཁྲུངས་ཏེ་གདོང་རིགས་ཀྱི་ཕོ་ལྷ་ཡིན་ནོ། །འོད་ལྡེའི་སྲས་བཞིའི་ནང་ནས་ཁྲི་ལྡེ། ཁྲི་ལྡེ་ལ་སྲས་གསུམ་གྱི་གཅིག་དབུས་ན་བཞུགས་པ་སྤྱན་སྔ་དོན་ཆེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་ཤར་ཙོང་ཁ་ན་བྱོན་པ་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྒྱལ་རྒྱུད་བྱུང་ངོ་། །གཅིག་སྐྱོ་ན་ངོམ་སྨད་ན་བཞུགས་པ་ངོམ་པ་ལྷ་སྡོང་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ཡང་བཀའ་འབུམ་ན། དཔལ་རྩལ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། །སྐྱོ་རུ་རླུང་སྒང་རི་མོ་ན། །གདོང་ཕ་ལ་བུ་སྐྱེས་སྤོམ་ར་གདོང་། །ཞེས་ཟེར་བ་བྱུང་།”[4] ཞེས་གསལ་ཞིང་། གོང་འཁོད་ཀྱི་ནང་དོན་ལས་ང་ཚོས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ནི། སྤྲག་བཙན་ནི“འོད་ལྡེའི་ཚ་བོའི་སྲས་ལ་འཁྲུངས”ཞེས་པ་དེ་རེད།

དེས་ན་འོད་ལྡེ་ནས་རྩིས་ཡོང་ན་བཞི་པ་ཡིན་དགོས་ཤིང་། བཞི་པའི་མཚན་ལ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་ཆིས་ཏེན(欺丁)ཟེར་སྐད། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཡོངས་གྲགས་ལྟར་ན། འོད་ལྡེ་ལ་སྲས་བཞི་འཁྲུངས་ཏེ། “ཕ་བ་དེ་སེ། ཁྲི་ལྡེ། ཁྲི་ཆུང་། ཉག་ལྡེ”[5]བཅས་སོ། །

ཁྲི་ལྡེ་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཧ་ལམ་ཞིག་མཐུན་ཞིང་། ཁྲི་ལྡེ་ལ་སྲས་གསུམ་འཁྲུངས་པ་རྒྱའི་ཡིག་ཚང་ལ་ལར་བཤད་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་མང་ཤོས་སུ་མི་གསལ། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས་ཁྲི་ལྡེའི་སྲས་གསུམ་ནི། སྤྱན་སྔ་བ་དོན་ཆེན་དང་། ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོ། ལྷ་ལྡོང་དཀར་པོ་གསུམ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་མ་ཟད། སྤྱན་སྔ་བ་དོན་ཆེན་ནི་ཡུལ་དབུས་སུ་བཞུགས་པ་དང་། ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོ་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པ་དང་། ལྷ་གདོང་དཀར་པོ་ངོམ་སྨད(དེང་སང་རི་བོ་ཆེ་རྫོང་དང་ཆབ་མདོ་རྫོང་བཅས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཡོད)དུ་བཞུགས་པར་བཤད།

སྟག་ཚང་དཔལ་འབྱོར་བཟང་པོའི《རྒྱལ་རབས་ནོར་བུའི་ཕྲེང་བ》ལས། “ཤར་ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་པོ་གཅེན་མངའ་འོད་ཆེན་ལ་སོགས་པ།”[6] ཞེས་གཅེན་མངའ་ཞེས་བྲིས་ཡོད། ཡོངས་གྲགས་སུ་སྤྱན་སྔ་བ་དོན་ཆེན་ཞེས་པ་ལས་འོད་ཆེན་བྲིས་མེད། རྒྱའི་ཡིག་ཚང་དུ་དོན་ཆེན(董氊)ནི་སྲས་ཐ་ཆུང་ཡིན་ལ། འབྲོ་བཟའི་སྲས་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །

དེས་ན་འོད་ལྡེའི་ཚ་བོའི་སྲས་ཡང་སྙིང་སུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཅུང་ཟད་རྙོག་འཛིང་ཞིག་རེད་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་འོད་ལྡེའི་སྲས་ཁྲི་ལྡེ། དེའི་སྲས་དོན་ཆེན། དེའི་སྲས་སྤྲག་བཙན་ཡིན་ན་རྒྱའི་ཡིག་ཚང་དུ་བཤད་པའི欺丁དེ་སྤྲག་བཙན་ཡིན་དགོས་པ་དང་། ཡང་ན་འོད་ལྡེའི་སྲས་ཁྲི་ལྡེ། དེའི་སྲས་ལྷ་ལྡོང་དཀར་པོ། དེའི་སྲས་སྤྲག་བཙན་ཡིན་པ་བཅས་རྒྱུད་པ་གཉིས་ལ་ཐུག་ཡོད།

སྤྲག་བཙན་ནི་གལ་སྲིད་ལྷ་ལྡོང་དཀར་པོའི་སྲས་སུ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ན། ང་ལ་འདིའི་ཐད་ནས་དོགས་གཞི་གསུམ་འདུག་སྟེ། གཅིག་ནི་སྤྲག་བཙན་གྱི་འཁྲུངས་ཡུལ་ངོམ་སྨད་ཡིན་དགོས་པ་དང་། གཉིས་ནི་ཕག་མོ་གྲུ་པས་མཚན་བཏགས་གནང་བའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་འགྲིག་མིན་བཤད་དཀའ་བ་དང་གཉིས། ཡབ་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་ཡིན་ཟེར་བ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་མེད་དང་གསུམ་གྱིས་སོ། །

སྤྲག་གི་ལུང་བ་གང་ཡིན་ཐད་ལ། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ལ་ལར་སྤྲགས་ལུང་དེ་སྐྱིད་གྲོང་ན་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས། འཕན་པོ་ཁོག་ན་ཡོད་པར་བཤད་པ་སོགས་བཤད་ཚུལ་ཅི་རིགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕག་མོ་གྲུ་པ་དང་སྟག་ལུང་ཐང་པ་གཉིས་ནི་ཡུལ་དབུས་ན་བཞུགས་ཏེ་དེར་གཤེགས་པ་ཡིན་པ་ལས་ངོམ་སྨད་ཕྱོགས་སུ་བཞུགས་ནས་དེར་གཤེགས་པ་མིན་པས། སྤྲག་བཙན་ལ་བཀའ་བསྒོས་དམ་བཞག་བྱས་ནས་མཚན་གསོལ་བའི་གནས་ཀྱང་འཕན་ཡུལ་ཡིན་ནམ་སྙམ།

ཡང་སྐོར་ཞིག་གིས་སྟག་ལུང་སངས་རྒྱས་དབོན་གྱིས་བཀའ་བསྒོས་དམ་བཞག་མཛད་པ་ཡིན་པར་བཤད་མོད་ཀྱི། གནམ་ལྕགས་རྩ་གསུམ་གླིང་པའི《སྤྲག་བཙན་གཏོར་ཆོག》ཏུ། “ཆེན་པོ་མངྒ་ལ་ཤྲཱི་བཀའ་སྡོད་མཆོག །”[7] ཅེས་འཁོད་ཡོད་པས། ཐོག་མར་སྟག་ལུང་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་གྱིས་བཀའ་བསྒོས་དམ་བཞག་བྱས་པ་ཡིན་ངེས་སོ། །

ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི《སྤྲག་བཙན་བསང་ཡིག》ཏུ། “ཡབ་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ”[8]ཞེས་པ་དེ་ནི་ཅུང་རྙོག་འཛིང་ཅན་ཞིག་རེད། གལ་ཏེ་སྤྲག་བཙན་གྱི་ཡབ་ལ་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་ཟེར་བ་ཡིན་ན། ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་པ་ཡིན་མིན་ད་རུང་བཤད་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། ཡང་སྙིང་ཡབ་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་ཟེར་བ་སུ་ཡིན་ནམ། དེ་སྤྲག་བཙན་གྱི་ཡབ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་སོགས་ནི་ང་ལ་མཚོན་ན་ད་དུང་ཤིན་ཏུ་གསང་བ་ཞིག་རེད།

སྤྱིར་བཏང་ཡིན་ན། འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་དང་། འབྲོ་བཙན་བྱ་བ་བོད་བཙད་པོའི་རྒྱུད་པ་ཞིག་ཡུལ་དབུས་སུ་ཡོད་པར་བཤད་དེ། 《རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང》ལས། “བཀྲ་ཤིས་བརྩེགས་པ་ལ་སྲས་གསུམ་བྱུང་བ་དཔལ་ལྡེ་འོད་ལྡེ་སྐྱིད་ལྡེ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། འདི་གསུམ་ལ་སྨད་དུ་བཞུགས་པའི་ལྡེ་གསུམ་ཟེར། སྲས་ཆེ་བ་དཔལ་ལྡེའི་སྲས་ནི་སྔོན་པོ་ཚོམ་པོར་ཐུགས་ཏེ། ཁབ་གུང་བ་ཀླུ་རྒྱལ་བ་སྤྱི་པ་ལྷ་རྩེ་གླང་ལུང་བཙད་འཁོད་བ་རྣམས་ཏེ། ལ་སྟོད་མན་ཆོད་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །སྲས་ཆུང་བ་སྐྱིད་ལྡེ་ཤངས་རྟ་ནག་ཏུ་ཕོག སྲས་དྲུག་བྱུང་པའི་ལྔ་བྱང་དུ་གཤེགས་ཏེ། འབྲོའི་བཙད་པོ་དང་། གཡས་རུ་རུ་ལག་གི་གཙང(བཙད)པོ་པམ་དང་། མུས་དང་འཇང་ཉང་སྟོད་ན་ཡོད་པ་རྣམས་སོ། །སྲས་འབྲིང་བ་འོད་ལྡེ་ལ་སྲས་བཞི་བྱུང་བ། ཕ་བ་དེ་སེ་ཁྲི་ལྡེ་ཁྲི་ཆུང་ཉག་ལྡེའོ། །ཕ་བ་དེ་སེའི་བརྒྱུད་སྣུབ་ཡུལ་དང་རོང་དང་། གཡག་སྡེ་ཉང་སྟོད་སྟག་ཚལ་ན་ཡོད་དོ། །ཁྲི་ལྡེ་རྒྱུད་ནི་ཤར་བཙོང་ཁའི་རྒྱལ་པོ་སྤྱན་སྔ་དོན་ཆེན་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྨད་ཀྱི་བཙད་པོ་ད་ལྟ་བཞུགས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །”[9] ཞེས་གསལ་ཞིང་། དེ་ནི་བཀྲ་ཤིས་བརྩེགས་པ་ལ་སྲས་གསུམ་འཁྲུངས་པའི་ཆུང་བ་སྐྱིད་ལྡེའི་རྒྱུད་པ་ལས་བྱང་དུ་ཆད་པའི་རྒྱུད་པ་སྐོར་ཞིག་ལ་འབྲོ་བཙད་པོར་གྲགས་སོ། །

འབྲོ་བཙད་པོ་འདིའི་རྒྱུད་པ་ནི། ཕྱིས་སུ་རྭ་ལོ་དང་མ་མཐུན་ནས་འགྲས་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས《རྭ་ལོའི་རྣམ་ཐར》དང་། རྗེ་བཙུན་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐའི《གཤིན་རྗེ་གཤེད་སྐོར་གྱི་ཆོས་འབྱུང》བཅས་སུ་བཤད་པ་དེ་ཡིན་འདུག་པ་དང་། གོང་གི་འདི་གཉིས་སུ་འབྲོ་བཙད་པོ་ལ་འབྲོ་རྩད་པོ་ཞེས་བྲིས་པ་ནི་བརྡ་གསར་རྙིང་གི་ཁྱད་པར་ཙམ་ཡིན་ནོ། །

སྤྲག་བཙན་ནི་འདིའི་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ན། ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་པ་མིན་པས། དེས་ན་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་ལ་ལྷ་གདོང་དཀར་པོའི་སྲས་ཡིན་པར་བཤད་པའི་དགོས་པ་ཅི་ཡིན་ཤེས་མ་སོང་། གལ་སྲིད་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་རུང་། ལྷ་གདོང་དཀར་པོ་དང་ཡབ་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་གཉིས་གཅིག་ཡིན་པའི་བདེན་དཔང་ད་ཕན་རྙེད་མ་སོང་།

རྒྱའི་ཡིག་ཚང་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ན། ཁྲི་ལྡེ་ལ་སྲས་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་སྲས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་གཉིས་ནི་ཀླུ་བཙུན་གྱི་བུ་མོ་ཀླུ་བཟའ་མའི་སྲས་སུ་འཁྲུངས་པ་དང་། སྤྱན་སྔ་དོན་ཆེན་ནི་ད་གཟོད་འབྲོ་བཟའ་མའི་སྲས་སུ་འཁྲུངས་པ་མ་ཟད། དོན་ཆེན་ལ་སྲས་གཅིག་འཁྲུངས་ཀྱང་རྒྱལ་ཚབ་ལ་་གདུང་སྲས་མ་བཞག་སྟེ་བུ་ཚབ་ཨ་ལེ་ཀུའུ(阿里骨)བཞག་པས། རྒྱལ་སྲས་དང་བུ་ཚབ་གཉིས་བར་ལ་ནང་འཁྲུག་བྱུང་སྟེ་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་མཆེད་དེ་མཐར་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་རྒྱུད་ཉམས་རྒུད་དུ་གྱུར་པའི་རྩ་བའི་གནད་དོན་གཅིག་ནི་འདིར་ཐུག་ཡོད་པར་བཤད་ལ། གལ་ཏེ། སྤྲག་བཙན་ནི་ལྷ་ལྡོང་དཀར་པོའི་སྲས་སུ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ན། དེའི་མ་ཞང་ཀླུ་བཙུན་ཕྱོགས་གཏོགས་ཡིན་པས། ལྷ་གདོང་དཀར་པོ་དང་། འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་མི་སེམས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། མིང་དེ་གཉིས་གང་ཡིན་ཡང་མ་རྒྱུད་དམ་ཞང་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རུས་མིང་ཡིན་པས་སོ། །

གནད་དོན་འདིར་གཞིར་བཅོལ་ནས་སོང་ན། ལྷ་གདོང་དཀར་པོ་ནི་མི་ཉག་བཟའ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་དགོས་པ་ཞིག་དང་། འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་ནི་འབྲོ་བཟའ་མ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། དེ་ལྟར་ན། རྒྱའི་ཡིག་ཚང་དུ། བཙད་པོ་དོན་ཆེན(董氊)ལ་བཙུན་མོ་མི་ཉག་བཟའ་ཞིག་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། དོན་ཆེན་རང་གི་ཡུམ་ནི་འབྲོ་བཟའ་མ་ཡིན་པ་ཡང་གསལ་བས། སྤྲག་བཙན་ནི་བཙད་པོ་དོན་ཆེན་གྱི་སྲས(欺丁སྤྲག་བཙན་ལ་སྤྱག་བཙན་ཡང་ཟེར)བྱ་བ་དེ་ཡིན་ནམ་སྙམ། རྒྱལ་སྲས་དེས་བུ་ཚབ་ཨ་ལེ་ཀུའུ་དང་མ་མཐུན་པའི་སྐབས་སུ་ཡབ་མཆེད་ལྷ་གདོང་དཀར་པོ་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱིས་སྤྲག་བཙན་ལ་རྒྱབ་རྩ་བྱས་ནས་ཨ་ལེ་ཀུའུ་ལ་རྒོལ་བའི་རྗེས་སུ་སྤྲག་བཙན་ལྷ་གདོང་དཀར་པོའི་སྲས་ཚབ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་མིན་འགྲོ་བསམ། དེ་བཞིན་དུ། ཡབ་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་ཟེར་དོན་ཡང་དོན་ཆེན་གྱི་མ་ཞང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་རུས་ནི་འབྲོ་ཡིན་ཕྱིར། ཕྱིས་སུ་ཕ་མེས་ཕྱོགས་ཀྱི་མ་ཞང་དང་རང་གི་སྐྱེད་ཡུམ་ཕྱོགས་ཀྱི་མ་ཞང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་སྤྲག་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག་བསམ། དེ་མིན་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་པ་སྤྲག་བཙན་ལ་ལྷ་གདོང་དཀར་པོ་དང་འབྲོ་རྗེ་བཙད་པོ་བྱ་བའི་རུས་རྒྱུད་གཉིས་མི་གཅིག་གི་སྟེང་ལ་འབྱུང་དཀའ་བར་སེམས་སོ། །

གཡུང་སྟོན་ཞི་བྱེད་རི་ཁྲོད་པའི《མི་ལའི་རྣམ་ཐར》དུ་བཤད་པའི“ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་པོ་དར་མ་འབུམ”[10]བྱ་བ་ནི་མི་རབས་གང་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་སུའི་སྲས་དང་། ཡུམ་གྱི་མིང་ལ་ཅི་ཟེར་བ་སོགས་ད་ཕན་ཡིག་ཚང་གཞན་ནས་རྙེད་མ་སོང་། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཁྲི་ལྡེའི་སྲས་ལྷ་གདོང་དཀར་པོའི་མཚན་གཞན་ཡིན་མིན་དང་། ཡང་ན་གཞན་གང་ཡིན་མ་ངེས་སོ། །གང་ལྟར་གཅིག་ནས་སྤྲག་བཙན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་བོར་འཁོད་པའི་ཡིག་ཚང་དཀོན་ཞིང་། གཉིས་ནས་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བས་ང་ཚོས་རེ་རེ་ནས་ཞིབ་འཇུག་མཐའ་ཆོད་པ་ཞིག་དང་ཡིད་ཚིམ་པ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཅུང་ཁག་པོ་རེད་དོ། །

སྤྲག་བཙན་ནི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུ་བླ་མེད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་གང་འདྲ་ཞིག་བོད་ལ་བཞག་པ་དང་ཇི་ལྟར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་གནས་ཚུལ་སྐོར་མི་གསལ་ཡང་། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱི་མི་རབས་བཞི་པ་ཡིན་ཚེ་མ་མཐའ་ཡང་ཁོང་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཤིག་ཡིན་པ་གཞིར་བཞག་གིས་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཨ་མདོ་དང་མདོ་ཁམས་གང་རུང་གི་དམག་འཁྲུག་གཡུལ་འགྱེད་ནང་དུ་ཡིད་སྐྱོ་བའི་ངང་ནས་སྐུ་གཤེགས་པ་ཞིག་ཨེ་ཡིན་ནམ་སྙམ།

གཤམ་དུ་སྲུང་མ་སྤྲག་བཙན་གྱི་སྐུ་བྱད་ཆ་ལུགས་ཅི་འདྲ་ཡིན་ཚུལ་ཐད་ནས་གནམ་ལྕགས་རྩ་གསུམ་གླིང་པས་མཛད་པའི《དགེ་བསྙེན་སྤྲག་བཙན་གྱི་གཏོར་ཆོག》ལས་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་གླེང་བར་བྱ་སྟེ། “དགེ་བསྙེན་ཆེན་པོ་སྤྲག་བཙན་མི་དཀར་པོ། ཞལ་བཞིན་ལེགས་པོ། དར་དཀར་གྱི་ན་བཟའ། ཕྱག་གཡས་པས་སྦ་ལྕག་དཀར་པོ་མཁའ་ལ་ཕྱར་བ། གཡོན་པས་འཕྲུལ་གྱི་སྲབ་སྐྱོགས་བསྒྱུར་བ། མདུང་དར་མཁའ་ལ་ཕྱར་བ། སྟག་དོང་གཡས་ན་འབར་བ། གཟིག་ཤུབས་གཡོན་ན་འཚེར་བ། ཁྲབ་ཅན་གྱི་དུག་རལ་ཤུབས་ནས་སྤར་པ། རག་དཀར་རྔོག་ནག་ཆིབས་སུ་བཅིབས་པ། དེའི་གཡོན་དུ་ཡུམ་བཀྲ་ཤིས་ཇོ་མོ་གོས་དཀར་སྨན་གཅིག་མ། མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བ། སྐུ་ལ་དར་མན་གྱི་ན་བཟའ་གསོལ་བ། ཕྱག་གཡས་མདའ་དར་དམར་པོ་དང་། གཡོན་དུ་དངུལ་གྱི་མེ་ལོང་འཕྱར་བ། སྨན་ཤ་ཡུ་མོ་ཆིབས་སུ་བཅིབས་པ། སྨན་ཕྲན་དུ་མའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བ། ཡབ་ཡུམ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་གཡས་གཡོན་མདུན་རྒྱབ་རྣམས་སུ་གཉེན་བཙན་གཉེན་སྟག་དམར་པོ། ལྷ་རྒོད། ཆར་རྗེ་ཆེན་པོ། དགྲ་ལྷ་རྡོ་རྗེ་ལེགས་པ། ལྷ་བཙན་ནེ་ར་གཉེན་པོ། ཀླུ་བཙན་རྡོ་རྗེ་འབར་བ། བདུད་བཙན་གློ་བོ་མི་ཟན། བློན་པོ་བ་ཡན་ཆར་རྗེ། ཕྱི་བློན་བདུན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ། ནང་བློན་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་བཅུ། གཞན་ཡང་སྟེང་ན་ལྡིང་བའི་བྱ་ཁྲ་བྱ་རོག་གཤོག་རྩལ་ཅན་རྣམས་དང་། རྗེས་སུ་རྒྱུག་པའི་སྟག་གཟིག་དང་། ཁྱི་དུང་ཕོ་དུང་མོ་ལ་སོགས་པའི་གཅན་གཟན་དུ་མའི་ཚོགས་དང་བཅས་པ།”[11] ཞེས་འཁོད་པ་ལས་ང་ཚོས་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་གསོན་པོ་ཞིག་འཆར་འོངས་པ་དེ་རེད། དོན་དུ་གོང་གི་སྤྲག་བཙན་གྱི་ཆོ་ག་དེ་ནི་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོའི་སྐབས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲས་ཤིག་ལ་འཛོམ་དགོས་པའི་མངའ་ཐང་དང་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བའི་གནས་ཚུལ་དེ་གསལ་བོར་མཐོང་ནུས་པ་དེ་རེད།

ངས་གོང་དུ་བཤད་པའི་གནམ་ལྕགས་རྩ་གསུམ་གླིང་པས་མཛད་པའི་སྤྲག་བཙན་གྱི་ཆོ་ག་དེར་འཁོད་པའི་སྤྲག་བཙན་འཁོར་དང་བཅས་པ་མཐོང་རྗེས་གློ་བུར་དུ་འདས་པའི་གློག་བརྙན་ཞིག་དྲན་སོང་། དེ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཤིག་རང་ཉིད་ཀྱི་འབངས་ཀྱི་ཆེད་དམ། ཡབ་མེས་ཀྱི་མངའ་ཐང་སྲུང་བའི་དོན་ནམ། ཡང་ན་རང་ལ་བློ་དཀར་བའི་གྲོགས་ཉེ་རིང་སོགས་ཀྱི་རེ་བའི་དོན་དུ་བློས་སྲོག་བཏང་བའི་སྐོར་རེད། སྤྲག་བཙན་ཡང་སྔོན་དུས་ཤིག་ལ་དེ་འདྲའི་ཡུལ་ཁམས་ཆེན་པོར་དབང་བསྒྱུར་བ་དང་། མངའ་ཐང་ཤིན་ཏུ་དར་བའི་དུས་སུ་མ་ཉེས་ཁ་གཡོགས་ཀྱི་ངང་ནས་ཕམ་ཁ་དང་བཅས་སྐུ་གཤེགས་པ་དང་། དེ་ནས་ཁོང་ལ་བློ་དཀར་བའི་བློན་ཆེན་དང་ཤ་ཉེ་རྩ་ལག་མང་པོས་ཁོང་ཉིད་དྲན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་སོགས་དང་སྦྱར་ནས་གནས་རི་ཞིག་ལ་ལ་རྩེ་བརྩིགས་པ་དང་། ཡང་ན་ལྷ་ཁང་དང་སྐུ་བརྙན་བཞེངས་ནས་དུས་དྲན་བྱེད་པའི་གོམས་སྲོལ་ཆགས་པ་དང་། རིམ་གྱིས་སྲུང་མར་གྱུར་པ་ནི་སྤྲག་བཙན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དངོས་ཡིན་པར་སེམས་སོ། །

གཉིས།

དེ་ཡང་གོང་འཁོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དག་ནི་བོད་ཀྱི་བཙད་པོའི་རྒྱུད་པ་རྒྱལ་སྲས་ཤིག་སྲུང་མར་གྱུར་ཚུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་ཤིག་བཤད་པ་ཡིན་ལ། གཤམ་དུ་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་བློན་ཆེན་ཞིག་སྲུང་མར་གྱུར་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནས་བབ་སྐོར་ནས་རོབ་ཙམ་གླེང་བར་བྱ།

ན་ནིང་གི་དབྱར་ཁར་ངེད་ཅག་ལས་གྲོགས་འགས་གནས་བརྒྱ་འགྲིམས་པའི་འཆར་འགོད་ཅིག་བྱས་ནས་དབུས་གཙང་དང་མངའ་རིས་རྣམས་སུ་ཟླ་གཉིས་ལ་བསྐོར་བ་ཡིན། དེ་དུས་མངའ་རིས་སོགས་མཇལ་ནས་ཕྱིར་ལྷ་སར་བསླེབས་རྗེས། ང་ཚོ་འཕན་པོ་ལུང་པ་ནང་གི་བཀའ་གདམས་པའི་དགོན་པ་ཁག་ལ་རྟོག་ཞིབ་ཏུ་སོང་བ་ཡིན། ཐང་སག་དགོན་གྱི་མགོན་ཁང་ངམ་བཙན་ཁང་ལ་མཇལ་སྐབས། ང་ཚོས་དགོན་འདི་གའི་སྲུང་མ་སྟེ“ཆོས་བློན་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན”[12]གྱི་སྐུ་བརྙན་མཐོང་རྗེས། ཡིད་ལ་སྨྲ་མི་ཤེས་པའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་བྱུང་། འདི་མ་མཇལ་སྔོན་དུ་ངས་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་ནི་སྲུང་མར་གྱུར་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་ཤེས་ཀིན་མེད། དེ་ནས་རྒྱལ་ལྷ་ཁང་དུ་ཕྱིན་པ་ན། དེ་ནའང་ཐང་སག་དགོན་ནང་བཞིན་ཆོས་བློན་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་ནི་སྲུང་མ་གཙོ་བོ་ལྟ་བུ་རེད། ཡིན་ནའང་མཚན་ལ་ཡང་དགོན་ཆོས་རྒྱལ་ཟེར། དགོན་འདི་གཉིས་སུ་མཐོང་བའི་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་གྱི་སྐུ་བརྙན་ནི་ཧ་ལམ་འདྲ་བོ་རེད། སྐུ་མདོག་དམར་པོ་སྤྱན་གསུམ་ཅན་བཞེངས་སྟབས་སུ་བཞུགས་པ། ཞལ་གདེངས་ནས་མཆེ་བ་གཙིགས་པ། ལ་ཐོད་དང་རྨོག་ཞུ་འདྲ་བའི་ཞྭའི་སྟེང་ལ་ཐོད་སྐམ་ལྔས་བརྒྱན་པ། ཕྱག་གཡས་ན་མདུང་དང་གཡོན་དུ་མདའ་གཞུ་ཞགས་པ་དང་བཅས་འཛིན་པ། ལུས་ལ་ཟ་འོག་གི་བེར་བསྣམས་ཤིང་། ཕྱོགས་བཞིར་ཤིང་གི་ལན་ཀན་གྱིས་བསྐོར་ཡོད་པའི་མདུན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་བྱང་ལ། བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་ཡི་གེ“བོད་རྒྱལ་ཞེ་གཅིག་པ་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་པའི་ཆོས་བློན་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན། 第四十一代藏王赤热巴坚的大呈陈喀白云”ཞེས་བྲིས་ཡོད།

དེ་ནས་ཡང་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་གྱི་སྐུ་བརྙན་གཞན་ཞིག་མཐོང་བ་ནི་ཅུང་ཟད་མ་འདྲ་བ་ཞིག་རེད། མེ་དཔུང་འབར་བའི་ཀློང་དཀྱིལ་ན། སྐུ་མདོག་དམར་ཞིང་སྤྱན་གསུམ་ཅན། ཨམ་གཙིགས་བསྡམས་པ། དབུ་ལ་སྨྱུག་ཞྭ་གྱོན་པའི་སྟེང་ལ་ཐོད་སྐམ་གཅིག་གིས་བརྒྱན་པ། རྩེ་ལ་རྨ་བྱའི་ཕོད་ཡོད་པ། ཕྱག་གཡས་ན་དབྱུག་ཏོ་དང་གཡོན་ན་སྙིང་འཛིན་པ། ཟ་འོག་གི་བེར་གྱོན་ནས་སེང་གེར་བཅིབས་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། འདིའི་མཚན་བྱང་ཡང་གོང་ལྟར་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་ཡི་གེ་བྲིས་ཡོད།

དེ་ནས་མི་རིང་བར་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཁག་ལ་དོ་སྣང་བྱས་པ་ན། ཁོང་སྐུ་གཤེགས་ཚུལ་ཐད་ནས་དོན་རྐྱེན་མང་པོ་བྱུང་འདུག་སྟེ། 《ཉང་ཆོས་འབྱུང》དུ། ཤོག་གྲངས395-396ན། “བན་ཆེན་པོ་བྲན་ཀ་དཔལ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཆོས་བྱེད་པ་ལ་དབང་ཆེ་བས་ཆོས་ཁྲིམས་མི་ཞིག་ཟེར། དེ་ལ་རྗེ་ལ་སྙན་ཕྲ་བཅུག་པས་ཆོག་ཟེར་ནས་བྲན་ཀ་དཔལ་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་། བཙུན་མོ་དཔལ་གྱི་ངང་ཚུལ་མ་གཉིས་ཉལ་བཤམས་སོ། །ཞེས་བློན་པོ་དབས་རྒྱལ་ཏོ་རེས་སྙན་དུ་གསོལ་བས། ཆད་པ་ཆེ་ཐང་དུ་ཞུས་པས་མི་བདེན་གསུངས་ནས་མ་གནང་། ཡང་ཡང་ཞུས་ཞུས་མི་སྲིད་གསུངས་ནས་མ་གནང་།  ཡང་ཡང་ཞུས་པས་མི་སྲིད་གསུངས། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་ཞབས་མ་གཉིས་བརྐུས་ནས་གཟིགས་པ་ཕུལ། ཞང་བློན་གྱིས་དཔེ་མེད་ཅེས་ཞུས་པས། འོ་ན་ཁྲིམས་ཆོད་གསུངས་པ་ལ་བན་ཆེན་པོ་བྲན་ཀ་དཔལ་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ལྕགས་ཀྱི་སྲོག་ཙ་བསྒྲུབས་པས་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཕྲ་མོ་བཙན་པར་བྱས་ཏེ། འཕན་ཡུལ་གཡུང་ཐང་དུ་བཀྲོངས་སོ། །བྲན་ཀ་དཔལ་གྱི་ཡོན་ཏན་བསད་པས་བོད་ཀྱི་ཕྱ་གཡང་ཉམས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །”[13] ཞེས་འཁོད་ཡོད་པས་ཁོང་གཤེགས་ཁར་དོན་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་ཞིག་གི་ངང་ནས་འདས་པ་གསལ་བོ་རེད།

འདི་གའི་དཀོར་གཉེར་གྱིས་བཤད་པ་ཡིན་ན། བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་འདི་སྲུང་མར་འགོད་མཁན་ནི་ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤ་ཡིན་པ་རེད་ཟེར། དེ་ནས་མི་རིང་བར་ངས་ཆེད་དུ《ཇོ་བོ་རྗེའི་རྣམ་ཐར་རྒྱས་པ》ལ་བལྟས་པ་ན། ཏག་ཏག་དེའི་སྐོར་མདོར་བསྡུས་ཤིག་བཤད་འདུག །

ནག་ཚོ་ལོ་ཙཱ་བའི་ལམ་ཡིག་ཏུ་གྲགས་པའི《ཇོ་བོ་རྗེའི་རྣམ་ཐར་རྒྱས་པ》རུ། ལྡེབ་མ85སྟེང་། “བྲན་ཀས་ཇོ་བོ་ལ་བར་ཆད་བརྩམས་པས་མ་ཚུགས་པར་གདའ། དེའི་དུས་སུ་ཇོ་བོའི་ཞལ་ནས། འདི་ཚར་གཅོད་དགོས་པར་འདུག །ཁྱོད་ཡིན་ཅིག་གསུངས་ནས་ཧ་ཡ་གྲྀ(རྟ་མགྲིན)བའི་སྒྲུབ་ཐབས་མཛད་ནས་བྲན་ཀ་བཏུལ་ལོ། །དེ་ནས་སྒྲུབ་ཐབས་དེ་ཞུས་པས་སུ་ལ་ཡང་མ་གནང་། ལོ་ཙཱ་བས་དཀའ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཛད་པས་ངོ་ཆེ་རེ་ནས་ཞུས་པས་མ་གནང་། དགེ་བཤེས་སྟོན་པ་ཇོ་མོས་ལུང་བསྟན་པའི་སློབ་མ་ཡིན་པས་ངོ་ཆེ་རེ་ནས་ཞུས་པས་ཀྱང་མ་གནང་། སྨོན་ལམ་གྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བླ་མ་ལྷ་བཙུན་པས་ཞུས་པས་ཀྱང་མ་གནང་། ཁོང་རྣམས་པ་ཞལ་འཁང་ཡང་མཛད། དེ་ནས་དགེ་བཤེས་ཡོལ་གྱིས་ཞུས་པས། ཁྱོད་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ་ཡིན་པས་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན། འདི་སྙིང་རྗེའི་ལྷ་ཡིན་གསུངས་ནས་གནང་ངོ་། །ཇོ་བོའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྐོར་ལ་ཡོལ་ལས་མཁས་པ་མེད་གསུངས། དེ་ནས་འཕེན་ཡུལ་སྟོད་དུ་སྤྱན་དྲངས་པས། ལུང་པ་དམར་པོ་རྟ་རོ་ཁ་ཕྱེ་བ་འདྲ་བ་འདིར་ང་མི་འགྲོ་གསུངས་ནས་མ་བྱོན།”[14] ཞེས་གསལ་ཞིང་། གོང་འཁོད་ཀྱི་ནང་དོན་མདོར་བསྡུས་དེ་ལས་ང་ཚོས་ཅི་ཞིག་ཤེས་ནུས་ཤེ་ན། སྲུང་མ་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་གྱི་སྐུ་མདོག་དམར་པོ་དང་། སྤྱན་གསུམ་ཡོད་པ་སོགས་ནི་གཙོ་བོ་ཇོ་བོ་རྗེས་རྟ་མགྲིན་གྱི་སྒོ་ནས་བཏུལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་འདུག་པ་དང་། བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་ནི་ཇོ་བོ་རྗེ་ལ་དེ་འདྲའི་ཐུགས་མཉེས་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཀྱང་མངོན་གྱི་ཡོད་རེད། ཇོ་བོ་རྗེས་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་འདིར་ཐུག་པ་ཡིན་མིན་བཤད་དཀའ་ཡང་། ལྟོས་ཚོད་ལ་འཕན་ཡུལ་ལུང་བ་ལ་ཁོང་ཉིད་ཀྱང་དེ་འདྲའི་མཉེས་པོ་མེད་པ་ལོས་ཡིན། ཞལ་ནས་ལུང་པ་དམར་པོ་རྟ་རོ་ཁ་ཕྱེ་བ་འདྲ་བ་ཞེས་གསུངས་འདུག །

སྲུང་མ་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་སྐོར་གྱི་ཆོ་ག་ཅི་རིགས་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱང་། ང་ཚོ་ལ་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པས་མཛད་པ་དེ་ལས་གཞན་ལག་སོན་མ་བྱུང་། དེ་ཡང་རྒྱུ་ཆ་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། གཤམ་དུ་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པས་མཛད་པ་དེ་ལས་དུམ་བུ་ཞིག་འདིར་སྤེལ་བར་བྱ།

“ཀྱེ། མདུན་ན་འདོན་ཆེ་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་ཞེས། །ཙི་བེར་ལ་ཐོད་ཞང་བློན་ཆ་ལུགས་ཅན། །རེས་འགའ་སྤྲེའུའི་གཟུགས་འཛིན་སྤྱང་ཀིར་ཞོན། །ལྕགས་ཀྱི་བེར་ཀ་ས་ལ་བརྡབ་ཅིང་རྒྱུག །ལ་ལར་དམར་སྨུག་མདོག་ཅན་ཁྲོ་ཆགས་སྒེག །དབུ་ལ་སྨྱུག་ཞུ་ཟ་འོག་བེར་ཆེན་གྱོན། །གཡས་པ་དབྱུག་ཏོ་གཡོན་པ་མི་སྙིང་འཛིན། །སེང་གེ་དཀར་མོ་ཞོན་ནས་ཕྱོགས་ཀུན་མྱུལ། །བསྟན་མ་བཀྲ་ཤིས་ལྕམ་མོ་ཞི་བའི་ཉམས། །མཛེས་ཤིང་ཡིད་འོངས་དར་གྱི་ན་བཟའ་དང་། །རིན་ཅེན་སྣ་ཚོགས་རྒྱན་གྱི་དོ་ཤལ་ཅན། །གཡས་པ་མདའ་དར་གཡོན་པ་མེ་ལོང་འཛིན། །ཆད་པར་བལྟ་དང་ཚུལ་མིན་གར་མཁན་གྱིས། །དམ་སྲིའི་རིགས་སྐྱེས་བྱ་བྲལ་གཙོད་རུ་དང་། །ཞགས་པ་པ་འཛིན་ཅིང་ཨང་རག་རས་གཟན་གྱོན། །ཀླུ་རྒྱལ་ལ་སོགས་མ་ལུས་འདིར་གཤེགས་ཤིག །སྣ་ཚོགས་འབྲུ་སྣ་གཡོས་སུ་བྱས་པའི་ཟན། །མི་གཡག་མཛོ་གླང་ར་ལུག་ཤ་ཚིལ་ཁྲག །ཤིང་རྟོག་སྒོག་བཙོང་ལ་ཕུག་སྔོ་སྣའི་རིས། །དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་ལ་སོགས་བཟང་དྲུག་སྨན། །”[15] ཞེས་འཁོད་པའི་བསྟོད་པ་འདིའི་ནང་དུ་ཡང་། སྲུང་མ་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན་ལ་ཆ་ལུགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ཙམ་ཡོད་པར་བཤད་དེ། སྤྲེའུའི་གཟུགས་འཛིན་སྤྱང་ཀིར་ཞོན་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་ད་ཕན་མ་མཐོང་། གཞན་གཉིས་ནི་ཐང་སག་དགོན་དང་རྒྱལ་ལྷ་ཁང་སོགས་སུ་མཇལ་བ་དེ་དང་གཅིག་པ་ཡིན་འདུག་སྙམ།

གོང་དུ་བཤད་པའི་ནང་དོན་རྣམས་རྡོག་རྡོག་བྱས་ན། སྔོན་གྱི་དུས་སུ་ཙོང་ཁ་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཅིག་དང་བཙན་པོ་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་བློན་ཆེན་གཉིས་རྐྱེན་དབང་གིས་བོད་ཀྱི་སྲུང་མ་གཉིས་ལ་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིན་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་འདི་ཉིད་ལས་ང་ཚོས་སྲུང་མ་གཞན་དག་གི་གནས་བབ་ཀྱང་རིགས་འགྲེ་ན་སྤྱི་ཁོག་ཙམ་ཞིག་ཤེས་ཐུབ་པ་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་དུས་ཡུན་མི་རིང་བའི་བོད་ཡུལ་གྱི་སྲུང་མ་རྣམས་ཏེ། དཔེར་ན། ལྷ་སའི་གྲ་བཞི་ལྷ་མོ་དང་། སྤྲིན་རིང་རྒྱལ་པོ་དང་། རྒྱལ་ཆེན་གྲགས་པ་སེང་གེ་དང་། དོལ་རྒྱལ་ལྟ་བུ་བཅས་སོ། །

སྤྱིར་བོད་ཡུལ་གྱི་དགོན་པ་དང་བླ་ཆེན་དཔོན་ཆེན་ཚོས་སོ་སོའི་ཡུལ་དུ་དམིགས་བསལ་གྱིས་བསྟེན་པའི་སྲུང་མ་མང་པོ་ཡོད་ལ། དེ་དག་ལས་ལ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་ཅི་རིགས་ཡོད་དེ། ལྷ་འདྲེ་ལྷན་དུ་བསྟེན་པའང་ཤིན་ཏུ་མང་བས། རྙོག་དྲ་ཆེ་བ་ནི་བཤད་ཅི་དགོས། མདོར་ན། ང་ཚོས་སྲུང་མ་ཟེར་བ་ནི་ཡང་སྙིང་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་མ་མཐའ་ཡང་སྤྱི་ཁོག་ཙམ་ཤེས་དགོས་ལ། སྲུང་མ་རེ་རེའི་རྒྱབ་ལོག་ན་ཡོད་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་དཔུང་ཁག་དང་། ཁེ་ཕན། དབང་བསྒྱུར། སྐྱབས་བཅོལ། དད་མོས། རིག་གཞུང་། ཆབ་སྲིད། ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་རོབ་ཙམ་ཤེས་དགོས་སོ་སྙམ་མོ། །

མཆན་འགྲེལ།

[1] 《སྤྲག་བཙན་བསང་ཡིག》 མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་གསུང་འབུམ། ལྡེབ་མ1སྟེང་། ཤོག475སྟེང་། ཆི་དུམ་པ། ལྕགས་དཔར། དབུ་ཅན། གནས་མདོ་དཔེ་རྙིང་ཉམས་གསོ་ཁང་།

[2] ལོ་ཆེན་འགྱུར་མེད་བདེ་ཆེན་གྱིས་མཛད་པའི《དཔལ་གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་བརྩོན་འགྲུས་བཟང་པོའི་རྣམ་པར་ཐར་བ་ཀུན་གསལ་ནོར་བུའི་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །》 བྱ་བ་ལས། ཤོག12སྟེང་། སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1982/8/དཔར་ཐེངས་དང་པོ།

[3] 《སྤྲག་བཙན་བསང་ཡིག》 མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་གསུང་འབུམ། ལྡེབ་མ2སྟེང་། ཆི་དུམ་པ། ལྕགས་དཔར། དབུ་ཅན། གནས་མདོ་དཔེ་རྙིང་ཉམས་གསོ་ཁང་།

[4] 《ངོམ་པ་ལྡོང་ཚང་གི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་དངུལ་དཀར་གསལ་བའི་མེ་ལོང་བཞུགས་སོ། །》 ལྡེབ་མ8-9བར། མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་གསུང་འབུམ། ང་དུམ་པ། ལྕགས་དཔར། དབུ་ཅན། གནས་མདོ་དཔེ་རྙིང་ཉམས་གསོ་ཁང་།

[5] མཁས་པ་ལྡེའུས་མཛད་པའི《རྒྱ་བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་རྒྱས་པ།》 ཤོག384སྟེང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་བསྒྲིགས། བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་བསྐྲུན། 1987/6/པར་ཐེངས་དང་པོ།

[6] 《རྒྱལ་རབས་མང་པོའི་ལེགས་བཤད་རྣམ་གྲངས་ཡིད་འཛིན་ནོར་བུའི་ཕྲེང་བ་བཞུགས།》 སྟག་ཚང་དཔལ་འབྱོར་བཟང་པོས་བརྩམས། ཤོག128སྟེང་། དཔལ་བརྩེགས་དང་། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2007/1/པར་ཐེངས་དང་པོ།

[7] 《དཔལ་སྟག་ལུང་པའི་ཆོས་སྲུང་དགེ་བསྙེན་སྤྲག་བཙན་དབྱི་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱི་གཏོར་ཆོག་བཞུགས།》 གནམ་ལྕགས་རྩ་གསུམ་གླིང་པའི་ཟབ་གཏེར། ལྡེབ་མ3-4བར། དཔེ་ཁུངས། དཔེ་ཀློག་མཉེན་ཆས།

[8] མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་གསུང་འབུམ། ཆི་དུམ་པ། བསང་ཡིག ལྡེབ་མ1-2བར། གནས་མདོ་དཔེ་རྙིང་ཉམས་གསོ་ཁང་།

[9] 《རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་།》 ས་སྐྱ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བརྩམས། ཤོག246-247བར། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005/1/པར་ཐེངས་དྲུག་པ།

[10] 《རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པའི་གསུང་འབུམ།》 པོད5/5དང་། ཤོག233སྟེང་། སྤྱིའི་ཨང་པོད221པ་ཡིན། དཔལ་བརྩེགས་དང་། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011/6/པར་ཐེངས་དང་པོ།

[11] 《དཔལ་སྟག་ལུང་ཡར་ཆར་ཆོས་སྲུང་དགེ་བསྙེན་སྤྲུག་བཙན་དབྱི་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱི་གཏོར་ཆོག་བཞུགས་སོ། །》 གནམ་ལྕགས་རྩ་གསུམ་གླིང་པའི་ཟབ་གཏེར། ལྡེབ་མ1-2བར། ཤོག586-588བར། དཔེ་ཁུངས། དཔེ་ཀློག་མཉེན་ཆས།

[12] ངེད་ཅག་གནས་བརྒྱ་འགྲིམས་པའི་ཚོ་ཆུང་ཚང་གིས་སྤྱི་ལོ2019/8/ཚེས10ལ་དགོན་འདིར་ཐོན་རྗེས་དགོན་པའི་དཀོན་གཉེར་ལ་ཞུས་ནས་པར་བསྐྱོན་པ་དང་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ནས་ཟིན་བྲིས་འདེབས་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མཚན་བྱང་དེ་དངོས་སུ་ཟིན་ཐོར་བཀོད་པ་ཡིན།

[13] ཉང་ཉི་མ་འོད་ཟེར་གྱི《ཆོས་འབྱུང་མེ་ཏོག་སྙིང་པོ་སྦྲང་རྩིའི་བཅུད》བྱ་བ་ལས། ཤོག་ངོས427-428བར། སྟེང་། བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1988/3/པར་ཐེངས་དང་པོ།

[14] 《ཇོ་བོ་རྗེ་མར་མེ་མཛད་ཡེ་ཤེས་དཔལ་གྱི་རྣམ་ཐར་རྒྱས་པ།》 ནག་ཚོ་ལོ་ཙཱ་བས་གསུངས་པ་ཕྱག་སོར་བས་ཡི་གེར་ཕབ་བོ། །ཤིང་པར། ལྡེབ་མ85སྟེང་།(དཔེ་ཁུངས་ཀརྨ་བདེ་ལེགས་ནས་གཡར། ཕྱིས་ཟངས་དཀར་དཀར་ཆ་དགོན་དུ་ཡོད་པ་ཡང་མཇལ་སོང་། གཉིས་ཀ་པར་མ་གཅིག་རེད།)

[15] 《དམ་ཅན་ཆོས་སྲུང་མངོན་རྟོགས་འཕྲིན་ལས་རྣམ་བཞི་ལྷུན་གྲུབ་བཞུགས་སོ། །》 《རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་འབུམ་བཞུགས་སོ། །》 དུམ་པ14པ། ཤོག་ངོས294-295བར། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2009/9/དཔར་ཐེངས་དང་པོ།