སྐྱེས་རབས་སོ་བཞིའི་མཛད་པ་པོ་དང་བསྟན་བཅོས་འདི་མཛད་པའི་དགོས་དམིགས་ཐད་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞེད་ཚུལ་ཅི་ཡིན་མདོར་ཙམ་དཔྱད་པ།
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེས་རབས་སོ་བཞིའམ་སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་བརྒྱུད་ཅེས་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་སྐོར་ནས་སློབ་དཔོན་དཔའ་བོ་དང་སློབ་དཔོན་རྟ་དབྱངས་གཉིས་གང་ཟག་ཅིག་ཏུ་བཞེད་དེ། མཛད་པ་པོ་ཁོང་ཉིད་ཡིན་པ་དང་
བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་དང་རྒྱ་ནག་ཐང་གུར་རྒྱལ་རབས་གཉིས་བར་གྱི་ཆིང་ཧྲུའེ་མཇལ་དུམ་ལ་རོབ་ཙམ་དཔྱད་པ།
དེ་ཡང་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཐང་གུར་རྒྱལ་རབས་(唐朝)དང་དུས་མཉམ་པ་ཞིག་སྟེ། རྒྱའི་《ཐང་ཡིག་གསར་མ་》ལས། “དུས་མཇུག་ཏུ་བོད་དང་ལི་ཡུལ་གཉིས་ཀ་རང་ས་ནས་འཇིག་པ་ན། ཐང་ཡང་ཉམས་ཤིང་རྒུད་པར་གྱུར།( 晚節二姓自亡,而唐亦衰焉。)”[1]ཞེས་འབྱུང་ལ།
ཐབ་ཚང་ནང་ནས་པཎྜི་ཏ་པདྨ་སཾ་བྷ་ཝའི་མཛད་རྗེས་འཚོལ་བ།
དེ་ཡང་བོད་ཡུལ་དུ་པཎྜི་ཏ་པདྨ་སཾ་བྷ་ཝས་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་སྔ་ཕྱི་ཀུན་དང་མཉམ་དུ་བསྒྱུར་བ་ཆོས་ཚན་བརྒྱ་དང་བཞི། ལོ་པཎ་གཉིས་ཀ་གཅིག་ལྕོགས་གནང་ནས་སྒྲ་རང་བསྒྱུར་གནང་བ་ཆོས་ཚན་ཉེར་བདུན། ཁོང་གི་ལྗགས་རྩོམ་ཆོས་ཚན་སོ་བཞི་བཅས་ཁྱོན་ཆོས་ཚན་བརྒྱ་དང་རེ་ལྔ་ཡོད་པ་རྣམས། ལོ་སྔ་མ་ཤིང་འབྲུག་ལོ་སར་སྐབས་
ཕ་དམ་པ་སངས་རྒྱས་དང་དིང་རི་བརྒྱ་རྩ་མའི་སྐོར་གསར་དུ་གླེང་བ།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ ལོའི་ཟླ་ ༡ པའི་ཚེས་ ༧ ཉིན་བོད་གཞིས་ཀ་རྩེ་དིང་རི་རྫོང་དུ་ས་ཡོམ་གྱི་འཇིག་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན་ནས། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་རྣམས་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་བཞུགས་པའི་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཚོས་ས་ཡོམ་ཁྲོད་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་བ་དང་། རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པ། གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་པའི་ཤུལ་ལུས་
བོད་ཀྱི་རིམས་སོན་འགོག་སྨན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་གཞི་ཐོར་བསྡུས། (རགས་ཟིན་གཉིས་པ།)
དེ་ལ་ཐོག་མར་དུས་རབས་ ༡༦ པའི་ནང་དུ་རྒྱ་བོད་ཧོར་གསུམ་གྱི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་འབྲུམ་བུས་གཙོས་པའི་རིམས་ནད་ཀྱིས་སུན་གཙེར་ཇི་ལྟར་བཟོས་ཚུལ་རྩོམ་ཡིག་སྔ་མའི་ནང་དུ་རགས་རིམ་ཙམ་ཞུས་ཟིན་པས། ད་རེས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ (༡༦༦༣-༡༧༣༧) ཀྱི་རང་རྣམ་འོད་དཀར་ཅན་གྱི་ཕྲེང་བ་གཞིར་བཟུང་སྟེ།
དབུས་བཟའ་མཁའ་འགྲོའི་ལོ་ཚིགས་སྐོར་གྱི་དག་སེལ།
དབུས་བཟའ་མཁའ་འགྲོ་མའི་འཁྲུངས་འདས་ལོ་ཚིགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་མི་མཐུན་པའི་ལུགས་གཉིས་ཙམ་འདུག གཅིག་ནི་དབུས་བཟའི་རང་རྣམ་དང་རྣམ་ཐར་ཁ་སྐོང་སོགས་ཀྱི་ལུགས་དེ་དང་། དེ་ལས་གཞན་དབུས་བཟའི་གསུང་འབུམ་དག་སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་དཔར་དུ་བསྐྲུན་པའི་སྐབས་མགོ་ལོག་ཁུལ་གནའ་རྩོམ་བྱ་བའི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་ཆུང་གིས་
གློ་བོའི་མངའ་འོག་གི་དོལ་པོ།
དོལ་པོ་ཞེས་པ་ནི། ནམ་གུང་ཚོ་གསུམ་དང་། བན་ཚང་ཚོ་གསུམ། མདོ་སྟག་ཚོ་གསུམ། རྟང་གཤོང་ཚོ་གསུམ་བཅས་དོལ་ཕྱོགས་གྲུ་བཞི་ལ་ཟེར། འདི་ཉིད་ཆགས་ཡུལ་ནི། གངས་རིན་པོ་ཆེའི་ཤར་ངོས་དང་། ཡང་ན། གློ་བོ་དང་མུ་ཁུམ་གཉིས་ཀྱི་དབར་ན་ཡོད། ལུང་པ་འདི་ཉིད་གནའ་སྔ་མོ་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་རབས་རིམ་བྱོན་རྣམས་ཀྱི་ཆབ་འབངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་།
མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་ཁུལ་གཏེར་ལམ་རྫོང་ཆུ་ཁོལ་ཤང་དུ་ཡོད་པའི་བང་སོའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ།
དཔྱད་རྩོམ་འདིར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ནུབ་ཁུལ་གཏེར་ལམ་རྫོང་ཤེའུ་བང་སོའི་ནང་དུ། སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་8པ་ནས་9པའི་བར་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་བང་སོའི་དུར་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཐོན་པ་སྟེ། བང་སོ་ཨང་དང་པོའི་ནང་99DRNMI1 དངུལ་དཀར་གྱི་ཐམ་ཀ་ཞིག་ཐོན་པ་དང་དེའི་ངོས་སུ་བོད་ཡིག་དཔོན་འ་ཞ་རྗེ་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་པ་དེ་དང་།
བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ཐོག་མ་བྱང་ཆུབ་རྗེའི་མཛད་རྣམ་ལ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ།
སྔར་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་མཉམ་མེད་ཤཱཀྱ་སེངྒེས་རྒྱལ་བསྟན་སྲོལ་བཟང་བཏོད་རྗེས་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དུས་སུ་སྟོན་པའི་འཁོར་དགྲ་བཅོམ་མའི་ནང་ནས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཆོག་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཅིང་། བུད་མེད་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཐོག་མ་དང་དགྲ་བཅོམ་མའི་ཐོག་མར་གྱུར་པ་དགྲ་བཅོམ་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་དང་།
བོད་མི་རིགས་ནི་རིག་གནས་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན།
མི་རིགས་འདིའི་མི་ཚང་མས་མི་རབས་བརྒྱ་ཙམ་འབད་འབུངས་བྱས་ཤིང་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་བཏོན་ནས་བྱུང་བའི་རིག་གནས་ནི། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཡིན་ལ་དེང་སྐབས་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་བོད་རིག་པ་ཞེས་མི་མང་པོས་གླེང་དུ་ཡོད་པ་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་དཀའ་ཉེན་གང་ལ་ཡང་མ་སྐྲག་པར་གདོང་ལེན་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན། དེ་ཡང་ཆེད་ལས་