མཛད་བྱང་ཁ་གསལ་མེད་པའི་མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་འགའ་ཞིག་གི་མཛད་པ་པོ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པ།

སྔོན་གླེང་།

དེ་ཡང་རྣམ་གྲོལ་དོན་གཉེར་གྱི་སྐྱེ་བོ་གང་ཞིག་ཞྭ་དཀར་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པའམ་གྲུབ་མཐའི་སྒོར་ཞུགས་ཏེ་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་རིན་པོ་ཆེ་འཐོབ་པར་འདོད་ན། སྤྱིར་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱ་བའི་གཞུང་ལ་གང་ཟག་རང་རང་གི་བློ་ཚོད་དང་འཚམས་པའི་ཕྱི་སྤང་ལམ་མདོ་དང་། ནང་བསྒྱུར་ལམ་སྔགས། གསང་བ་གྲོལ་ལམ་བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སོགས་བོན་སྒོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྔགས་སེམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ནི་དེ་བས་ཀྱང་གཞུང་ཚན་སྣ་མང་ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས། ཁྱད་པར་དུ་བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་བོན་སྐོར་ལ་གཞུང་ཆེན་སྡེ་བཞི་[1] དང་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་མ་བུ་གཉིས་རེ་[2] དང་བཅས་མདོར་ན་རྫོགས་ཆེན་གྱི་བཀའ་དང་བཀའ་བརྟེན་བོན་སྐོར་ནི་བོད་གངས་རིའི་ལྗོངས་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་སུས་ཀྱང་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བར་བཞུགས་པ་ནི་གཟུར་གནས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མགྲིན་དབྱངས་གཅིག་གིས་གླེང་བ་ནི་དོན་ལ་གནས་སོ། །

འདིར་དེ་དག་ལས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་>> [3] ཁག་བཞི་[4]ཡི་སྐོར་གཙོ་བོར་འཕྲོས་ཏེ་གླེང་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ཡང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ལས། “༢་པ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་མདོ་[ཁུང་]ནི། བསྒྲགས་པ་སྐོར་༣་དང་སྔགས་སེམས་མཐའ་དག་གི་ནང་ནས། ལི་ཤུ་སྟག་རིང་གྱི་མན་ངག་སྙིང་པོར་བཏུས་པ་ཡིན་ནོ། །” [5] ཞེས་དང་། “བླ་མས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་[དགོང་]ནས། ལུང་གི་དབྱིངས་ཕྱུང་། རྒྱུད་ཀྱི་དོན་བཀྲོལ། མན་ངག་གི་གནད་བསྡུས། དགོངས་པའི་ཀློང་བརྟོལ་ནས། གང་ཟག་བློ་དངོས་༣་གྱི་དོན་དུ། བསྒྲགས་པ་སྐོར་༣་དང༌། གཞན་ཡང་སྔགས་སེམས་རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ཏེ། [བསྙན་]རྒྱུད་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་འདི་ནི། བླ་མ་སྙ་ཆེན་པོའི་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མན་ངག་གི་གནད་ཕྱུང་པ་ཡིན་ནོ། །” [6] ཞེས་དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ཀླད་དོན་>> [7] ལས།  “བསྒྲགས་པ་གསུམ་ནི། སྟེང་ལྷ་ཡུལ་དུ་བསྒྲགས་པ་རྫོགས་ཆེན་ལུང་དྲུག་ཆ་རྐྱེན་དང་བཅས་པ། བར་མི་ཡུལ་དུ་བསྒྲགས་པ་རྫོགས་ཆེན་སེམས་དོན་སྡེ་བཅུ་ཆ་རྐྱེན་དང་བཅས་པ། འོག་ཀླུ་ཡུལ་དུ་བསྒྲགས་པ་མན་ངག་སེང་གེ་སྒྲ་བསྒྲགས་ཆ་རྐྱེན་དང་བཅས་པ་གསུམ་ནས་དོན་ཀུན་བཏུས་པའོ། །” [8] ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་འདི་ནི་གཞུང་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་དང༌། མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་[9] ནམ། ཡང་ན་མ་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་དང་། བུ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་ [10] ཞེས་བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གདམས་པ་དམར་དམར་ཟབ་ཟབ་ཏུ་བརྩི་བ་ཡིན་འདུག འདི་ལ་གཞུང་གཙོ་བོ་གཉིས་ཏེ། མི་མཁས་པ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་གཞི་ཐུན་མོང་གི་གདམས་ངག་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་གཙོ་བོར་སྟོན་ནས་བཤད་པ་དང་། མཁས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་བྱ་བ་གཞི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གདམས་ངག་ཚིག་གི་ལ་དོར་ནས་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་ངེས་དོན་ངོ་སྤྲོད་དུ་བསྟན་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནི་འདིར་སྐབས་སུ་མ་བབས་པས་གླེང་བར་མི་བྱ། མཁྱེན་པར་འདོད་ན་གཞུང་འགྲེལ་དངོས་ལ་རྣམ་བཀྲའི་སྤྱན་རས་ལྷོད་ཀྱིས་གཡོ་བར་ཞུ་བ་ལགས།

གཅིག <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས>>ཀྱི་ངོ་སྤྲོད།

<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་>>ཞེས་པའི་གསུང་པོད་འདི་ནི། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག>> <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག>> <<ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>བཅས་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་པ་ཁག་བཞི་དང་། གཞན་ཡང་ཉག་སྒོམ་རྟོགས་ལྡན་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པའི་<<དྲང་དོན་གྱི་སྔོན་འགྲོ་བསྡུས་པ་>>ཤོག་ལྡེབས་གཅིག་ཅན། བྲུ་རྒྱལ་བ་གཡུང་དྲུང་ (༡༢༤༢–༡༢༩༠) གིས་མཛད་པའི་<<འགྲེལ་པ་སྒྲོན་མ་མུན་སེལ་>>བཅས་ལྷན་དུ་བསྒྲིགས་ཤིང་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཆུ་གླང་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ལོར་༧ སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་སྨྲ་དབང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནས་འཕྲུལ་དཔར་དུ་བཏབ་པ་རེད་འདུག གཤམ་དུ་ཁོ་བོས་དགོས་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་ལ་དམིགས་ཏེ་རྩོམ་གཞུང་དུ་དཔེ་ཆ་འདིའི་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་མཚན་བྱང་ལ་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་>>ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

དེ་ཡང་ཕྱག་དཔེ་འདི་དཔེ་ཁུངས་ནི། “བོན་པོའི་རྫོགས་ཆེན་གྱི་རྒྱུད་གཞུང་གལ་ཆེན་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་ (ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་ཡང་ཟེར།) གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྡུས་འདི་ནི་དོལ་པོ་བསམ་གླིང་དགོན་ནས་གླེགས་བམ་བསྐྱར་སྤེལ་བྱས་པ་ཞིག་རེད། འགྲེལ་པ་འདིའི་ནང་ནས་ཕལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་དུས་རབས་ ༡༣ དང་ ༡༤ ནས་རེད། དཔེ་ཆ་དེའི་མ་དཔེའམ་མ་ཡིག་འདི་ཕལ་ཆེར་དོལ་པོའི་ནང་དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་ལྷག་ཡོད་པ་དང་དཔེ་ཆ་འདིའི་ཉར་ཚགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་ན་ཆེས་ཡིད་སྨོན་སྐྱེས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཏུ་སྣང། བསྐྱར་སྤེལ་གྱི་དཀའ་རྙོག་ལ་དགོངས་ཏེ་དེ་སྔོན་བླ་མ་ཞིག་གིས་ཁོང་གིས་གནད་དོན་གལ་ཆེན་སྣང་ཚུལ་དག་ལ་མཆན་རྟགས་སེར་པོ་བཀོད་ཡོད། དེ་འདྲ་བའི་དཔེ་ཆ་དཀོན་པོ་ཁྱེད་རྣམ་པའི་སྤྱན་ལམ་དུ་ཕུལ་ནས་གནའ་བོའི་བོན་ལུགས་ཀྱི་རྫོགས་ཆེན་ལ་སྦྱང་བརྩོན་བྱེད་སླད་ངར་ཤུགས་དང་སེམས་ཤུགས་འཕར་མ་ཞིག་སྐྱེ་བར་ང་ཚོས་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། མུ་ཙུག་སྨར་རོ། །” [11] ཞེས་དབྱིན་ཡིག་ནང་བྲིས་པའི་གླེང་བརྗོད་ལས་གསལ་བར་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

དེ་བས་ན་གོ་སྐབས་འདི་ནས་གནའ་ནས་ད་བར་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་འགྱུར་མེད་གཡུང་དྲུང་གི་རང་གཤིས་སུ་བརྟན་པའི་སྔར་སྲོལ་ལྟར་ན་བོན་སྐྱོང་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་པོའི་མ་སྡེ་གྲགས་ཅན་གློ་དོལ་འབྲོག་གསུམ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དོལ་ཕྱོགས་གྲུ་བཞིའི་ལྷ་མི་སྡེ་འབངས། ཡང་སྒོས་སུ་བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞང་ཞུང་སྙན་རྒྱུད་མ་བུ་ཆ་ལག་དང་བཅས་པའི་མངའ་བདག་བླ་མ་ཡང་སྟོན་ཆེན་པོའི་གདུང་རབས་རིམ་བྱོན་གྱི་གདན་ས་བདེ་ལྡན་བསམ་གླིང་དགོན་པ་བཅས་ལ་བཀའ་དྲིན་སྙིང་དབུས་ནས་ཆེ་ཞུ་བ་ཡིན།

རྒྱུ་མཚན་ནི་ཀུན་གྱིས་དགོངས་མངའ་བཞིན་བསྟན་པའི་བསྟི་གནས་སུ་གྱུར་པ་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་དུས་འགྱུར་དབང་གིས་བསྟན་པ་སྤྱི་ལ་གོད་ཆག་ཚད་ལས་འདས་པ་བྱུང་སྐབས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོར་དཀྱིལ་འཁོར་རིགས་བརྒྱའི་ཁྱབ་བདག་སྐྱབས་རྗེ་རྒྱལ་བ་སྨན་རིའི་ཁྲི་འཛིན་ ༣༣ པ་དཔོན་གསས་བླ་མ་མཆོག་དང་། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོ་དང་ ༡༩༧༤ ལོ་གཉིས་སྔ་ཕྱིར་སྐྱབས་རྗེ་སྨན་རིའི་ཡོངས་འཛིན་ཐུ་བོ་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་གཉིས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་བླ་མ་དང་སྐྱེས་ཆེན་རྣམས་ཀྱིས་གོང་གསལ་ས་གནས་ཁག་ནས་བསྟན་པའི་རྩ་ལག་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་དང་བཀའ་བརྟེན་གྱི་གསུང་རབ་གླེགས་བམ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་བཀའ་གཡར་མཛད་ཅིང་འཕྲུལ་དཔར་དུ་བཏབ་སྟེ། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གང་ན་སུ་བཞུགས་ཐོས་བསམ་སློབ་གཉེར་བའི་སྡེ་དང་། སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་བ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་གཅིག་ལས་བཅུ་དང་། བཅུ་ལས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་སྤྲོས་ཏེ་འཛམ་གླིང་གང་སར་སྤེལ་བས་བོད་དང་བོན་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ལ་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་ཚད་ལྡན་གཞི་ནས་ལག་སོན་བྱུང་བ་སོགས་མདོར་ན་ཕན་བདེ་འབྱུང་གནས་སངས་རྒྱས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པའི་དབུགས་རྒྱུན་སླར་ཡང་མཐུད་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ནི། ཁོང་རྣམ་པའི་གཞལ་དུ་མེད་པའི་བཀའ་དྲིན་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །

དེས་ན་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་>>འདིའི་ཐོག་མའི་དཔེ་ཁུངས་དང་དཔར་འདེབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ལྟར་ནའང་། དོལ་པོ་བསམ་གླིང་ནས་ཇི་ལྟར་ལག་སོན་བྱུང་སྟངས་སྐོར་ནི། དཔལ་ལྡན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེའི་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ཉེར་ལྔ་འཁོར་བའི་ལོ་རྒྱུས་དྲན་དེབ་>>ཅེས་པའི་ནང་སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་སྨྲ་བའི་དབང་པོའི་མཛད་རྣམ་སྐབས། “མ་འོངས་པར་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་སོགས་དགོས་པའི་སྒོ་དུ་མར་གཟིགས་ཏེ་དབྱིན་ལན་ནས་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཏེ། གློ་དང་དོལ་པོའི་ཁུལ་ལ་ཡོད་པའི་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ནས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་མདོ་སྔགས་སེམས་གསུམ་གྱི་གསུང་པོད་དུ་མ་གཡར་པོ་ཞུས་ཏེ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་དཔར་སྐྲུན་གནང་ནས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་འགྲེམ་སྤེལ་ཞུས་པས་ཕྱི་རྒྱལ་བའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ལ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཚད་ལྡན་གནང་བའི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་།” [12]ཞེས་གསལ་བ་ནི། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་<<བགྲང་བྱ་བཅུ་ཕྲག་བརྒྱད་ལ་ཕེབས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་ཐར་རགས་བསྡུས་>>ལས། “ཡོངས་འཛིན་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་མཆོག་ནས་དོལ་པོ་ཁུལ་ནས་ཐེངས་གཉིས་བཀའ་གཡར་ཞུས་པའི་བོན་དཔེ་གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་རྣམས་ཡོངས་འཛིན་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་མཆོག་དང་བཀའ་འབྲེལ་ཐོག་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་ས་དིལླཱིར་པར་འདེབས་གནང་རྒྱུའི་དབུ་བཙུགས་ཏེ་དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད་དང་།[13] མདོ་གཟེར་མིག་སོགས་ཆེད་མངགས་ལག་བྲིས་གནང་བཅུག་ནས་པར་འདེབས་སོགས་རིམ་བཞིན་གནང་། དེ་ནས་ལོ་གྲངས་བརྒྱད་ཙམ་བར་དུ་བོན་དཔེ་པར་འདེབས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་ཀྱི་ལས་འགན་བཞེས་པ་དང་། གཞན་ཡང་དིལླཱིའི་ཨ་རིའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་སྐུ་ངོ་ལྷ་ལུང་པའི་ལྷན་དུ་དཔེ་ཆའི་སྐོར་ཕྱག་ལས་གནང་། དཔེ་ཆ་རྣམས་ཤར་ནུབ་རྒྱལ་ཁབ་དུ་མའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་རྣམས་སུ་འགྲེམ་སྤེལ་མཛད་དེ་ནམ་ཡང་ནུབ་པ་མེད་པའི་འཕྲིན་ལས་བསྐྱངས་།”[14] ཞེས་གསལ་བ་འདི་ལ་གོ་དགོས་པར་སྙམ་སྟེ། དེ་མིན་སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སྐུ་དངོས་དུས་འགྱུར་སྔོན་དུ་ཀླུ་བྲག་དགོན་སོགས་གློ་བོ་[15] ལ་ཕེབས་མྱོང་བ་ལས་དོལ་པོ་བསམ་གླིང་ཕྱོགས་སུ་ཞབས་བཅག་མྱོང་མེད་པས་སོ། །

གོང་ཞུས་བཞིན་སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་ཐུ་བོ་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཆུ་ཡོས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོ་དང་།[16] དེ་རྗེས་ལོ་བཅུ་གཅིག་འདས་པའི་མཇུག་སྟེ་ཤིང་སྟག་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལོ་ [17] གཉིས་སུ་སྔ་ཕྱིར་གློ་དོལ་སོགས་སུ་ཐེངས་གཉིས་ཕེབས་ཏེ་ཕྱོགས་དེར་བསྟན་འགྲོའི་དོན་ཆེན་མཛད་ཅིང་། རྒྱལ་བའི་བཀའ་དང་བཀའ་བརྟེན་གསུང་རབ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཀའ་གཡར་ཞུས་པར་སྨྲ་དབང་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་པའི་<<ཡོངས་འཛིན་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་གྱི་རྣམ་ཐར་མུ་ཏིག་མདངས་འཛིན་>>ལས་གསལ་བ་ལྟར། གོང་དུ་སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་<<བགྲང་བྱ་བཅུ་ཕྲག་བརྒྱད་ལ་ཕེབས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་ཐར་རགས་བསྡུས་>>སུའང་གསལ་འདུག དེས་ན་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་>>སུ་འཁོད་པའི་ཕྱག་དཔེ་འདི་རྣམས་ནི་ཡོངས་འཛིན་ཐུ་བོ་དམ་པ་དེས་ཐེངས་སྔ་མ་གསུང་རབ་བཀའ་གཡར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་པའི་གྲས་སུ་ཡོད་པར་འབྲེལ་ཡོད་རྒན་རབས་འགས་ཁོ་བོར་གསུངས་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་སྣང་ངོ། །

གང་ལྟར་དཔེ་ཆ་འདི་དག་ལས་འགྲེལ་གོང་མ་གསུམ་ནི། ཕལ་ཆེར་ཅུང་ཟད་དཔེ་དཀོན་ཡིན་པ་འདྲ་སྟེ། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་སོག་སྡེ་གྲུབ་དབང་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་ཆེན་མོ་>>ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དང་དཔར་སྐྲུན་མཛད་པའི་གྲས་སུ་འཁོད་མེད་ལ། ད་བར་བོད་མདོ་དབུས་སྟོད་སྨད་ནས་འདིའི་དཔར་གཞི་གཞན་ཡོད་མེད་འདྲི་རྩད་བྱས་ཀྱང་ཡོད་སྐད་མི་འདུག་པར་མ་ཟད། དེ་སྔོན་དཔར་སྐྲུན་མྱོང་བ་རྣམས་ཀྱང་མ་དཔེ་དཔེ་རྙིང་འདི་ལས་གཞན་དཔེ་བསྡུར་ཞུ་ས་དཔར་དཔེ་ལག་སོན་བྱུང་སྐོར་དམིགས་བསལ་འཁོད་མེད།[18] གོང་དུ་དཔར་སྐྲུན་སྐབས་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་བཏགས་པའི་མཚན་བྱང་དུ་“ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་”ཞེས་བྲིས་པ་བཞིན་“ཡོངས་རྩེ་”དང་“ཡང་རྩེ་”ཅི་རིགས་ཤིག་བྲིས་པ་མཇལ་རྒྱུ་འདུག་ཀྱང་། ཡང་རྩེའི་བོན་སྐོར་ཕལ་ཆེ་བའི་ནང་“ཡང་རྩེ་”ཞེས་བྲིས་འདུག་པས་འདིར་གོང་གི་དཔེ་མིང་རང་སོར་འཇོག་པ་ཕུད་གཞན་ཀུན་“ཡང་རྩེ་”ཞེས་བྲི་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ལྟར་ཡིན་པའང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ཀླད་དོན་>>ལས།  “ཡང་རྩེ་ནི་ཁྱད་པར་བླ་མེད་ཆེན་པོའི་བོན། ཐེག་པ་དགུའི་ཡང་རྩེ་ཡིན་ནོ། །ཀློང་ཆེན་ནི་བཀའ་ཐམས་ཅད་ལུང་འདིའི་ཀློང་དུ་འདུས་ཤིང་མ་ཤོང་པ་དང་མ་འདུས་པ་མེད་པས་ཆེན་པོའོ། །” [19] ཞེས་གསུངས་པས་ངེས་སོ། །

གཉིས། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས>>ཞེས་པ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོགས་སློང་།

ད་ནི་སྐབས་འདིར་གླེང་བར་བྱ་བའི་བརྗོད་གཞི་དངོས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་སྨན་རིའི་གླིང་གི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཤད་སྒྲུབ་འདུས་སྡེ་སྐབས་སོ་གཅིག་པའི་རྒྱུན་ལས་ཚོས་འགན་ཁུར་གྱིས་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་>>ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་གསུང་པོད་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཡོད་པ་ཞིག་དཔར་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་གནང་ཡོད། ཕྱག་དཔེ་དེའི་སྟོད་ཆ་ལ་<<དཔར་སྐྲུན་གསལ་བཤད་>>དང་<<དཀར་ཆག་>>སོགས་ཕུད་པའི་གཞུང་འགྲེལ་རང་ལ་ཤོག་ངོས་ ༢༤༦ འདུག དེའི་ནང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ཅེས་ཞུ་བ་གཉིས་ལྷན་དུ་བསྒྲིགས་ཤིང་། སྨད་ཆའི་ནང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>དང་། <<ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>ཞུ་བ་གཉིས་མཉམ་དུ་བསྒྲིགས་པ་ཤོག་ངོས་ ༣༣༤ འདུག འོན་ཀྱང་གོང་དུ་སྨོས་པ་བཞིན་དཔེ་དེབ་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཀའི་མདུན་ངོས་ཀྱི་མཚན་བྱང་དུ་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་>>ཞེས་ཡི་གེ་ཆེ་ཐག་ཆོད་པ་ཞིག་བཀོད་འདུག་པ་ནི་ནོར་བ་རེད་ཅེས་ཞུས་ན་མ་འགྲིག་པ་མེད་པར་སྙམ་སྟེ། མཚན་བྱང་དེ་ནི་དཔེ་དེབ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དཔེ་ཆ་སྡེ་ཚན་ཆེན་པོ་བཞི་བསྡུས་ཡོད་པ་དེ་ལས་བྱེ་བྲག་གཅིག་གི་མཚན་བྱང་ཙམ་ཡིན་པས། དེས་དཔེ་དེབ་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་མི་ཐུབ་སྟབས་འོས་ཤིང་འཚམས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་སྨད་ཆ་དེ་དང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པས་སོ། །<<ཞུ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་>>ནང་དེ་དག་གི་མཚན་བྱང་སོ་སོར་ཁ་གསལ་གྱིས་བགྲངས་འདུག་པས་དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད་མཁན་དང་འགན་ཁུར་རྒྱུན་ལས་ཚོས་ཐུགས་མཉམ་མ་བཞག་པ་འདྲ། ལར་ནས་དཔེ་ཆ་དཔར་སྐྲུན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་བསྟེན་པའི་དཔེ་སྐྲུན་ཚན་པ་དང་དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད་པ་དག་གིས་དཔར་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞིའི་ནང་ནོར་འཁྲུལ་འདིའི་རིགས་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ལྟ་བུར་སོང་གཤིས་ཀློག་པ་པོ་དག་ཀྱང་ཨ་མ་དྲེད་མོང་འདྲིས་པའི་དཔེ་ལྟར་གྱུར་ཟིན་པས། ད་ལམ་འདི་ནས་དཔེ་ཆ་རྗེས་སུ་དཔར་སྐྲུན་གནང་མཁན་འདྲ་བྱུང་ན་ཐུགས་སྣང་གཞེན་སྐུལ་གྱི་ཞོར་འཕྲོས་ཙམ་ལས་ཧ་ཅང་གལ་འགངས་ཆེན་མདོག་གིས་གླེང་བ་ནི་མིན་ནོ། །

དེ་ལས་ཆེས་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་སྟེ། གོང་གསལ་དཔེ་ཆ་སྡེ་ཚན་བཞི་པོ་དེ་དག་ཆ་ཚང་སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་པ་ཡིན་ཚུལ་དཔེ་དེབ་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཀྱི་མདུན་ངོས་དང་། <<ཞུ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།>> དེ་བཞིན་ནང་གི་གཞུང་འགྲེལ་དངོས་ལ་ཤོག་ལྡེབས་རེ་རེའི་ངོས་སུ་ཁ་གསལ་བཀོད་འདུག་པ་དེ་རེད། འོ་ན་དེ་ལ་ཡ་མཚན་རྒྱུ་ཅི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། <<ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>གྱི་མཇུག་བྱང་དུ། “ལེགས་ལམ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་འདི། །སྔོན་ནས་སྔོན་སྦྱངས་ལས་སད་ཐེག་ཆེན་གདུང་། །བློ་ལྡན་བློ་གྲོས་སྦྱངས་པ་ཚད་[སླེབ་]ནས། །དོན་བཞིན་དོན་གཉེར་འགྲོ་བློའི་རྒྱན་འགྱུར་ཕྱིར། །[རྣམས་]འབྱེད་བློ་ལས་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །[བདལ་]འབྱོར་ལུས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱན་[ཀྱིས་]མཛེས། །བྱང་ཆུབ་ལུས་ (སེམས) [20]   ལ་གཞི་ (ཞི) ལྷག་ནོར་བུས་ཕྱུག །བསླབ་༣་ལེགས་བཤད་ཁུར་[ཀྱི་]མངོན་ཐོ་ (མཐོ) པའི། །གཤེན་གྱི་དྲང་སྲོང་དཀའ་ཐུབ་རི་ཁྲོད་པ། །ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་བློ་ལྡན་བཟང་པོ་ཡིས། །ལྷག་བསམ་དག་པས་ཡང་ཡང་བསྐུལ་བའི་ངོར། །སྐྱབས་ཀྱི་སྟོན་པ་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་གྱིས། །ལུང་རིག་ཚད་མའི་སྲང་ལ་རབ་གཞལ་ནས། །བོན་གནས་[དམས་]པར་ལེགས་སྦྱར་སྟོན་པ་ཡི། །བསྟན་པའི་ཉི་མ་ཕྱོགས་དུས་ཁྱབ་གྱུར་༡། །” [21] ཅེས་སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་པ་དངོས་སུ་གསལ་བ་ལས། གཞན་གསུམ་པོ་མཛད་བྱང་སོགས་དཔེ་ཆ་དེ་དག་གི་མགོ་མཇུག་གང་དུའང་མཛད་པ་པོ་སྐྱབས་སྟོན་ཡིན་པར་ཚིག་ཟུར་ཙམ་མཇལ་རྒྱུ་མེད།

དེར་མ་ཟད་<<ཞུ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་>>དུ་“གཞུང་འགྲེལ་འདི་ཡི་མ་ཕྱི་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འཕྲུལ་དཔར་དུ་བསྐྲུན་པའི་དེབ་གཟུགས་དོལ་པོའི་ཡིག་རྙིང་ཅན་ལ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་བཀོད་པའི་ཁུལ་བྱས་པ་ཡིན།” [22] ཞེས་བཤད་པ་ལྟར་ན། འདིའི་མ་དཔེ་ནི་གོང་དུ་ཞུས་ཟིན་པ་བཞིན་ཆུ་གླང་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ལོར་༧ སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེས་དོལ་པོ་བསམ་གླིང་དགོན་པའི་དཔེ་རྙིང་ལ་དཔར་གཞི་མཛད་དེ་བསྐྲུན་པའི་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་>>དེ་ཡིན་འདུག་པས། དེབ་དེའི་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་བྲིས་པའི་དཀར་ཆག་ཏུ་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>གཉིས་པོ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཞུ་བས་མཛད་པ་དང་། དེ་ཡང་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་ནང་ཡིན་པ་ཁ་གསལ་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་། [23]   འདིར་ཡིན་མིན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་དང་གསལ་བཤད་ཅི་ཡང་མེད་པར་“སྐྱབས་སྟོན་རིན་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་”ཅེས་ཚིག་ཐག་ཆོད་པོས་གསུངས་འདུག་པས་སོ། །

གོང་གི་དབྱིན་ཡིག་དཀར་ཆག་ཏུ་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་པོ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པར་གསུངས་མཁན་སུ་ཡིན་མ་གསལ་ནའང་། སྐབས་དེ་དུས་དཔར་སྐྲུན་བྱེད་པོ་སྟེ་སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་པ་ཕལ་ཆེར་སྨོས་མ་དགོས། དེ་བཞིན་དུ་བལ་ཡུལ་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེའི་དཔེ་མཛོད་ནས་ཞུ་སྒྲིག་གནང་ཞིང་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་དཔར་དུ་སྐྲུན་པའི་རྒྱབ་ཤོག་གི་མཚན་བྱང་དུ་<<རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་>>ཞེས་འཁོད་པའི་དཔེ་དེབ་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཡོད་པ་ནི། ལི་ཤུ་སྟག་རིངས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཡང་རྩེའི་དྲང་ངེས་གཉིས་པོ་དང་དེའི་ཆ་ལག་སོགས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་པ་ཡིན་འདུག འདིའི་མ་དཔེ་ནི་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་ལ་དཔར་རྩ་མཛད་དེ་ལུང་དཀར་སློབ་དཔོན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་གམ་དྲང་སྲོང་གཡུང་དྲུང་རིན་པོ་ཆེས་བསྐྱར་བྲིས་གནང་ཞིང་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ལོར་ཨ་མདོ་བ་ཤེས་རབ་དབང་རྒྱལ་གྱིས་ལྡི་ལི་ནས་དཔར་སྐྲུན་མཛད་པའི་དེབ་རྒན་འགོ་ཚེམས་ཅན་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་རེད། སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་དཔར་བའི་དཔེ་དེབ་ཀྱི་སྟོད་ཆའི་གསལ་བཤད་ནང་“འདིའི་རྩ་འགྲེལ་སྐོར་ལ་གསུང་པོད་གསུམ་ཡོད་ཀྱང་ད་ལན་ང་ཚོས་དཔེ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད་པ་ནི་གསུང་པོད་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་གཉིས་ཡིན་ཞིང་པོད་གསུམ་པ་སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་གྱི་ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་དང་། བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་འགྲེལ་མཛད་གནང་བའི་དྲང་ངེས་གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་པའི་སྐོར་བཅས་ད་ལམ་གློག་ཀླད་དུ་འཇུག་འགོད་མ་གྲུབ་ནས་ལས་འཆར་གྱི་ཁོངས་སུ་ལྷག་པར་གྱུར།” [24]    ཞེས་གསུངས་པའི་གསུང་པོད་གསུམ་པ་དེ་ནི། འདིར་ཁོ་བོས་གླེང་བར་བྱ་བ་སྟེ་གོང་གི་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་>>ནང་འཁོད་པ་དག་ལ་གོ་དགོས་པ་ཡིན་འདུག

སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་བལ་ཡུལ་དཔལ་ལྡན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེ་ནས་འགྲེམ་སྤེལ་གནང་བའི་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ཉེར་ལྔ་འཁོར་བའི་ལོ་རྒྱུས་དྲན་དེབ་>>ཏུ་སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་བླ་མ་ཁག་གིས་སྔ་ཕྱིར་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེར་དབང་ལུང་བསྩལ་བའི་ཐོ་གཞུང་རེའུ་མིག་ནང་། གོང་སྨོས་ལྟར་<<ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་པ་གསལ་པོ་ཡོད་པས་དེ་བཞིན་བཀོད་འདུག་ཀྱང་། གཞན་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག>> <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>བཅས་གསུམ་ཀ་“སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་” [25]ཅེས་འཁོད་འདུག དེའི་ཁུངས་ནི་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེའི་སྒྲུབ་གྲྭའི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་འཛིན་མཆོག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་བྲིས་ཤིང་དྲ་ཐོག་སྤེལ་བས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་བ་ ༧ ནང་བར་ཀློག་པོ་གྲངས་ ༥༣༥༥༥ ཙམ་བྱུང་བའི་རྩོམ་ཡིག་སྟེ། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེའི་ལོ་དེབ་<<བགྲེས་པོའི་འབེལ་གཏམ་>>འདོན་ཐེངས་ ༢༠ ནང་བཀོད་པའི་<<རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་སྡེ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ནང་ཚན་རྫོགས་ཆེན་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་མ་བུ་ཆ་ལག་བཅས་ཀྱི་སྐོར་རོབ་ཙམ་བརྗོད་པ་>>ལས། “ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་བ་གཞན་ནི། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ཞེས་པ་ཡང་རྩེའི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་རྒྱས་བཤད་བྱས་པ་ཞིག་ཡོད། དེའི་མཛད་པ་པོ་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་པར་འགྲེལ་དེ་ཉིད་ལས་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད་དེ། དེའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་སྐབས་སུ། དེས་ཁྱུང་པོ་བླ་ཆུང་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་ལ་བརྒྱུད། བླ་མ་དེའི་དྲུང་དུ་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་བདག་གིས་ཞུས་སོ། ཞེས་སོ། །ད་དུང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ཅེས་པ་གཉིས་ཡོད། དེ་གཉིས་ཀྱི་མཛད་པ་པོ་སུ་ཡིན་པ་མ་བརྟགས་ན་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་དེ་འདྲ་མེད། འོན་ཀྱང་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གི་འཇུག་བྱང་དུ་ཞང་ཡིག་དེ་ལ་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་“ལ་རམ་གྱི་པར་ཝེར་ཞི་”དང་། ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གི་མཇུག་བྱང་དུ་“ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”ཞེས་པ་གསལ། ལ་རམ་ནི་ཞང་སྐད་དུ་སྟག་ལ་འཇུག་ཅིང་ཅི་པར་བླ་མ་དང་ཝེར་ཞི་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་ན་དྲང་ངེས་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཛད་པ་པོ་ཡང་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཡིན།” [26]ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ཡིན་པར་སེམས། རྗེས་སུ་ཁོང་ལ་དངོས་སུ་ཕྱག་དཔེ་འདི་དག་གི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས་ཀྱང་གོང་གསལ་ལྟར་འགྲེལ་བཤད་གནང་གིན་འདུག་པས་ཁོང་རྣམ་པའི་གཅིག་གྱུར་གྱིས་དེ་ལྟར་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་འདྲ།

མཚམས་འདི་ནས་ང་ཚོར་ཅུང་ཟད་དབུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་བ་ནི། གོང་གསལ་དབྱིན་ཡིག་དཀར་ཆག་དང་། སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་དཔར་བའི་<<རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་>>གྱི་དཔེ་སྐྲུན་གསལ་བཤད་དུ་འཁོད་པ་ལྟར་ན་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་པོ་མཛད་མཁན་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་ངོས་འཛིན་བྱུང་བ་དང་། སྤྱིར་ན་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་ ༡༤ པའི་གཡས་གཡོན་དུ་བྱོན་པའི་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཞུ་བ་གང་ཟག་མི་འདྲ་བ་མ་མཐའ་གསུམ་ཙམ་ཡོད་པས་འདི་ནི་དེ་དག་གང་ལ་གོ་དགོས་མིན། ད་དུང་དེ་གཉིས་ཀར་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>སུས་མཛད་མིན་ཁ་གསལ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན། དེ་མིན་གོང་དུ་ཞུས་པ་བཞིན་ཕྱག་དཔེ་འདི་གསུམ་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་མཛད་པར་བཤད་པ་དང་། ལ་ལས་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པ་ཡིན་ཚུལ་འཁོད་པས། ཡང་སྙིང་དེ་དག་གང་ཞིག་བདེན་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་དེ་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་མིན་གྱི་དྲི་བ་དེས་བདག་གིས་ལས་བྲེལ་གྱི་བར་གསེང་ནས་དུས་ཚོད་གང་འཚམས་ཤིག་བེད་སྤྱད་དེ་དཔེ་ཀློག་དང་བསམ་གཞིག་ཅིག་མི་བྱེད་ཀ་མེད་དུ་གྱུར།

ཐོག་མར་ད་ལྟ་ང་ཚོས་མཇལ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ཞེས་པ་འདི་གཞུང་དོན་དངོས་ཏེ་དྲང་ངེས་གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་རྩ་ཆད་དུ་གྱུར་པའི་དབུ་འཆད་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པས་མཇུག་བྱང་སོགས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐོར་གཤམ་དུ་འཆད་པ་ལྟར་ལ། དེ་བས་ན་འདི་ཉིད་དཔར་སྐྲུན་སྐབས་མཛད་པ་པོ་སུ་ཡིན་གསལ་ཁ་མ་བྱུང་བ་ཡིན་སྲིད། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ནི་འདི་ནི་དབུ་འཆད་ཙམ་ཡིན་པས་དེའི་གཤམ་དུ་འཁོད་པའི་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གི་དབུ་འཆད་ལོ་རྒྱུས་སུ་གཟིགས་ཏེ་དམིགས་བསལ་མཛད་པོ་ལོགས་སུ་ཁ་གསལ་མ་བྲིས་པ་མ་ཡིན་པའི་ངེས་པའང་མི་འདུག གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་འགྲེལ་པ་ཕྱི་མ་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>གཉིས་ཀྱི་མཛད་བྱང་དུ་ཞང་ཞུང་སྨར་ཡིག་ཚིག་འབྲུ་ཁ་ཤས་འདུག སྤྱིར་བཏང་སྨར་ཡིག་གི་ཡིག་གཟུགས་ནི་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་པ་ལས་ཆ་ཚང་གཅིག་གྱུར་མ་ཡིན་ལ། ལྷག་པར་དུ་འདིར་འཁོད་པའི་ཡིག་གཟུགས་དེ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་དང་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བས་སྨར་ཡིག་མཁྱེན་མཁན་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཀློག་མི་ཐུབ། དེ་ནི་ཞང་སྐད་དེ“ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”དང་། བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཚེ་“ཅི་པར་”ནི་བླ་མ་དང་“ཝེར་ཞི་”ནི་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པས། གོང་དུ་དབྱིན་ཡིག་གི་དཀར་ཆག་སོགས་སུ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པར་གསུངས་པའང་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་འདུག འོན་ཀྱང་སྨར་ཡིག་དེས་དོན་དངོས་སུ་དཔེ་ཆ་དེའི་མཛད་པ་པོ་སྟོན་གྱི་ཡོད་མེད་ནི་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པས་དེའི་སྐོར་འོག་ཏུ་འབྱུང་།

གསུམ། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ>>ཞེས་པའི་མཛད་པ་པོ།

 སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ཞིབ་པར་གཟིགས་ན་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ལས། “ཐ་མ་སྨོན་ལམ་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱས་ཚུལ་”འཆད་སྐབས། “རྒྱ་སྟོན་ཇོ་ལྡེས་ཞིག་པོ་སྣང་[སིང་]ལ་[རྒྱུད]། དེས་སྐྱོ་སྟོན་སྔགས་དཔལ་ལ་[རྒྱུད]། དེས་གཡོ་སྟོན་ལྷུན་དཔལ་ལ་[རྒྱུད]། དེས་སེང་གེ་འབྲུག་སྒྲ་ལ་[རྒྱུད]། དེས་བོན་ཞིག་བློ་བདེ་ལ་[རྒྱུད]། དེས་རྟོགས་ལྡན་གཡུང་དྲུང་རིན་ཆེན་ལ་[རྒྱུད]། དེས་མཁས་བཙུན་ཤེར་གྲུབ་ལ་[རྒྱུད]། དེས་གུ་རུ་ཡོན་ཏན་སེང་གེ་ལ་[རྒྱུད]། དེས་རང་གྲོལ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ལ་[རྒྱུད]། དེས་ཁྱུང་པོ་བླ་ཆུང་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་ལ་[རྒྱུད]། བླ་མ་དེའི་དྲུང་དུ། སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་བདག་གིས་ཞུས་སྷོ། །གཞན་ཡང་ཁ་འཐོར་གྱི་རྒྱུད་པ་མང་ལགས་ཀྱང༌། རྒྱུད་པ་འདི་ནི་བཀའ་བབ་མུ་ཏིག་[འཕྲིང་]བ་ལྟ་བུ་ལ། ལོག་རྟོག་རུ་ཏྲའི་ལྷད་མ་ཞུགས་པ། དབང་གི་ཆུ་བོ་མ་བོ་བ། བྱིན་རླབས་ཀྱི་ན་བུན་མ་ཡལ་བའི་རྒྱུད་པ་ཡིན་ནོ། །” [27] ཞེས་གསལ་བ་ལས་འགྲེལ་པ་དང་པོ་འདི་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཞུ་བས་མཛད་པ་ཡིན་པར་ཕལ་ཆེར་ཐེ་ཚོམ་མི་དགོས་པར་འདུག

དེ་བཞིན་དུ་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>གི་མཇུག་བྱང་སྨར་ཡིག་ནང་“ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”ཙམ་མ་ཡིན་པར་ད་དུང་དེའི་གོང་དུ་ཡིག་འབྲུ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། མཉམ་དུ་སྡོམ་ན་“ལ་རམ་ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”སྟེ་དོན་དུ་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་དུ་བཀྲལ་ཞིང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ཏུ་ཡང་“ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”ཞེས་འཁོད་པ་གོང་དུ་ཞུས་ཟིན་པས་དེ་གཉིས་པོ་སྔ་མ་ཡང་རྩེའི་དྲང་དོན་དང་ཕྱི་མ་དེའི་ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཡིན་སྟབས། མདོར་ན་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>ཕུད་པའི་འགྲེལ་པ་གཞན་གསུམ་ཀ་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པར་ངོས་འཛིན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་གོ་བ་དེ་ལྟར་བླངས་པ་ཡིན་འདུག་ཀྱང་ད་དུང་མུ་མཐུད་དཔྱད་དགོས།

གོང་དུ་གླེང་ཟིན་པ་ལྟར་དཔེ་ཆ་འདི་དག་གི་མགོ་མཇུག་གང་དུའང་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་མཛད་པ་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཅི་ཡང་མཇལ་རྒྱུ་མེད་ཅིང་། གཞུང་འགྲེལ་འདི་གསུམ་གྱི་ཚིག་འགྲོས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་པོ། <<ཁྲོ་དབང་ཆེན་གྱི་རྣམ་བཤད་གསལ་བའི་སྒྲོན་མ་>>དང་། <<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>སོགས་སྐྱབས་སྟོན་གྱི་གཞུང་ཆེན་འགྲེལ་པ་གཞན་དང་བསྡུར་ན་ཁོང་གི་རྩོམ་གཤིས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དང་། སྐྱབས་སྟོན་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཇི་ཙམ་ཡོད་མེད་ཡིག་ཐོག་ཏུ་འཁོད་པ་ཉུང་ནའང་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པར་དེ་སྔོན་མཐོང་ཐོས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས་འདི་ཚོ་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་མཛད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གོང་དུ་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་ཟིན་པའི་སྨན་རིའི་གླིང་གི་བཤད་སྒྲུབ་འདུས་སྡེའི་དཔར་མ་པོད་དང་པོའི་ནང་ཚན་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ཡི་དབུ་ལྡེབས་མཚན་བྱང་དུ་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་སོ་>>ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟར་ན། <<འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>འདི་<<དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>གི་དབུ་འཆད་ལོ་རྒྱུས་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་། དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་<<ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>གྱི་སྒོར་འཇུག་པའི་ལྡེ་མིག་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཏེ་སྐྱབས་སྟོན་གྱི་གསུང་ཡིན་ཤག་མཛད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་དོན་དངོས་སུ་དེ་ལྟར་ཡིན་མིན་ཞུ་ཚོད་མ་ཐིག

ད་ནི་འོ་ན་འདི་གསུམ་ཀ་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཁོ་བོའི་བསམ་འཆར་ལྟར་ན་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>འདི་མཛད་འཕྲོ་ཅན་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་མ་ཚང་བ་གང་ཡིན་ཆ་མ་འཚལ་ནའང་། གང་ལྟར་འགྲེལ་འདི་ལ་“བྱུང་[ཁུང་]ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁོག་ཕུབ་པ་དང༌། གཞུང་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ལྔ་སྟེ། དང་པོ་དར་ཚུལ། བར་དུ་རྐྱེན་གྱིས་ནུབ་ལུགས། ཐ་མ་སྨོན་ལམ་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱས་ཚུལ། བརྗོད་པ་བོན་གྱི་རྣམ་དབྱེ། བཤད་ཐབས་གྱིས་ (ཀྱི) ཡན་ལག་བསྟན་པའོ། །” [28]ཞེས་གསལ་བ་ལྟར། འདིར་རྩ་བའི་ས་བཅད་དང་པོ་བྱུང་ཁུངས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁོག་ཕུབ་པ་དེ་ལ་ལྔ་རུ་དབྱེ་བ་རྣམས་རིམ་བཞིན་བཤད་དེ་ལྔ་པ་བཤད་ཐབས་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་པ་ནས་མཇུག་ཚང་མེད། དེ་ཡང་དྲང་དོན་གྱི་བཤད་ཐབས་ཙམ་ལས་ངེས་དོན་གྱི་བཤད་ཐབས་ཆ་ཚང་ཚུད་མེད། དེས་ན་རྩ་བའི་ས་བཅད་གཉིས་པའམ་དངོས་གཞི་གཞུང་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མེད་པ་ནི་སྨོས་མ་དགོས། དེ་བས་ད་ལྟ་ང་ཚོས་མཇལ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>འདིའི་རྗེས་མཇུག་བསྔོ་སྨོན་དང་མཛད་བྱང་སོགས་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ད་ལྟ་དཔར་སྐྲུན་བྱས་པའི་འགྲེལ་འདི་ཆ་ཚང་མེད་པས་ཡིན་འདུག

དེ་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་ཁ་གསལ་དུ་ཞུས་ན། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ཡི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་ཤོག་ངོས་སུ། “ཡང་ན་བློ་ངོས་བཞིར་ཕྱེ་ལ་གདམས་[སྟེ]། མི་མཁས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མི་མཁས་པ་ལ། གཞི་ཐུན་མོང་གི་གདམ་ངག་ལས་འབྲས་གཙོ་ཆེ་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ་དང༌། མཁས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་བློ་ངོར། གཞི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་་་” [29]ཞེས་པ་ཙམ་ལས་མི་འདུག  འོ་ན་དོལ་པོ་དཔེ་རྙིང་འདི་མཇུག་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་བཏང་འདི་ལ་ཤོག་ངོས་རེར་ཡིག་ཕྲེང་བདུན་ནས་བརྒྱད་བར་ཅི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་། མཇུག་ཤོག་ཏུ་ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ་ནས་གོང་བཞིན་མཇུག་མེད་པ་འདིས་དཔེ་ཆ་འདི་ཐོག་མར་བཤུ་འབྲི་བྱེད་སྐབས་ནས་མ་དཔེའི་ནང་འདི་ཙམ་ལས་མེད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཡིན་འདུག འདིའི་ཡིག་གཟུགས་དང་། བྲི་སྟངས། ད་དུང་བརྡ་དག་གི་འགྲོ་སྟངས་སོགས་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་དུས་ཚོད་ཅུང་སྔ་མོ་ནས་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཆོག་པ་འདུག་པས། ཁོ་བོས་བལྟས་ན་འདི་ཏན་ཏན་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་འཕྲོ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པར་སེམས་སོ། །བཤད་སྒྲུབ་འདུས་སྡེའི་དཔར་མ་ཅན་ནང་གོང་གསལ་མཐའ་མཇུག་དེར་“གཞི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །” ཞེས་མཇུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཚིག་སྦྱར་ནས་བཅད་འདུག་པ་ནི། སེམས་རྣལ་དུ་མ་ཕབ་པའི་རྟགས་མཚན་མངོན་པར་གསལ་འདུག་སྟེ། དེ་མིན་འགྲེལ་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལས་འདིའི་སྐོར་གསལ་པོ་ཡོད་པ་གང་ཞིག་ལ། ཚིག་སྔ་མའི་ཤུགས་ལས་ཀྱང་མ་མཐའ་“མཁས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་བློ་ངོར། གཞི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གདམས་ངག་”ཅེས་འབྱུང་དགོས་པ་ལས། གལ་ཏེ་མཚམས་དེར་འདི་ལྟར་བཅད་ན་གོ་བ་ཅི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་སུས་ཀྱང་ཤེས་ཐུབ་པར་འདུག་པས་སོ། །

བཞི། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ>ཞེས་པ་ནི་བཀའ་བརྟེན་མཇུག་ཚང་པ་ཞིག་མིན།

གང་ལྟར་ད་བར་སུ་གང་གིས་ཀྱང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>འདིའི་མཇུག་ཚང་མིན་གྱི་སྐོར་གླེང་སློང་ཙམ་ཡང་གནང་མེད་པ་ནི་ཅུང་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་། གལ་ཏེ་ཁོང་རྣམ་པས་འདི་ནི་གཤམ་དུ་འཁོད་པའི་<<དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>གི་དབུ་འཆད་ལོ་རྒྱུས་སུ་ངོས་འཛིན་མཛད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན་ཚེ་དེ་འདྲ་ཞིག་ནི་ཕལ་ཆེར་ཡིན་བཟོ་མི་འདུག་སྟེ། <<དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ལས། “དེ་ལ་ཡང་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་གཞུང་བཤད་པ་ལ་༢། སྤྱི་དོན་ལོ་རྒྱུས་དང༌། བྱེ་བྲག་གཞུང་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ་ལྔ། དང་པོ་དར་ཚུལ། བར་དུ་ནུབ་ལུགས། ཐ་མ་རྒྱས་ཚུལ། བཤད་བྱ་བོན་གྱི་རང་བཞིན་ངོས་བཟུང་བ། བཤད་ཐབས་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་གི་རྒྱས་བཤད་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པའི། བཤད་བྱང་ལོགས་སུ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས།” [30]ཞེས་གསུངས་འདུག གལ་ཏེ་འདིའི་དབུ་འཆད་ལོ་རྒྱུས་གོང་གི་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>འདི་ཡིན་ཚེ། བསྐྱར་དུ་སྤྱི་དོན་ལོ་རྒྱུས་དང་དེའི་ནང་གསེས་དབྱེ་བ་ལྔ་པོ་འདིར་བསྟན་དགོས་དོན་མེད་ལ། དེའི་སྐོར་ཁྱུང་པོ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཡང་རྩེའི་བཤད་བྱང་སོགས་ལས་ཀྱང་ལྡབ་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་མ་ཐག་པ་ཡིན་པས། ད་དུང་འདིར་“དེ་དག་གི་རྒྱས་བཤད་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པའི་བཤད་བྱང་ལོགས་སུ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས།” ཞེས་གསུངས་མི་སྲིད་པར་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་རུང་འདིའི་མཚན་བྱང་དུ་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ཞེས་འདོགས་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ནི་ཡང་རྩེའི་བྱུང་ཁུངས་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་ལས་གཞུང་དྲང་ངེས་གང་གི་ཡང་འགྲེལ་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །

གཞན་ཡང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ལས། “མ་བསྒྲགས་པའི་བོན་སྐོར་དང་བུ་ཡང་རྩེའི་བོན་སྐོར་མ་ཚང་ན། གཞི་གནས་ལུགས་ཀྱི་འདུག་ཚུལ་གཏན་ལ་མི་ཕེབ་པས། བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་གྱི་ལུང་དང་མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་༢་ཡིད་ཆེས་པར་མ་བུ་ངོ་སྤྲད་སྟེ། གཞུང་བསྒྲགས་པ་སྐོར་༣་དང༌། མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་ནོ། །” [31]ཞེས་པ་ནས། “ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གསེར་ཕྱེའི་ཐུམ་པོ་ལ། ཕྱི་རབས་རྟོག་བཟོའི་ར་གན་ལྷད་ནི་མང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱེས་པའི་དོན་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ངེས་སོ། །” [32]ཞེས་པའི་བར་དཔེ་རྙིང་ཤོག་ངོས་ལྔ་ཙམ་མ་བསྒྲགས་གསུམ་དང་། བུ་མན་ངག་ཡང་རྩེའི་སྐོར་ཕྱི་རབས་ཀྱི་མཛད་པ་དང་བཅས་པའི་ལོ་རྒྱུས་བསྐྱར་ཟློས་མི་དགོས་ཏེ། <<འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ལས་དེའི་སྐོར་ཞིབ་པར་བཤད་ཟིན་པས་སོ། །དེ་བས་ཁོ་བོས་འདི་ནི་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་མཛད་འཕྲོ་ཅན་ནམ་ཡང་ན་མཇུག་ཕྱིས་སུ་བོར་བརླག་སོང་བ་གང་ཡིན་མི་ཤེས་ནའང་གང་ལྟར་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་ལས་གཞུང་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པའི་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་པ་ཆ་མ་ཚང་པ་ཞིག་ཡིན་པར་སེམས་སོ། །

འོ་ན་འགྲེལ་པ་ཕྱི་མ་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་པོ་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་དང་པོ། གཤམ་དུ་བཤད་པར་བྱ་བའི་<<རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>དང་།  <<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>གཉིས་ནི་དྲང་ངེས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཆ་གཅིག་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང་འགྲེལ་པ་གཉིས་པོ་མཛད་མཁན་བླ་མ་སོ་སོ་བ་ཡིན་འདུག འོན་ཀྱང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ལས། “རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་གཞུང་བཤད་ཚར་ནས། ༢་པ་ངེས་དོན་གྱི་གཞུང་བཤད་པ་ལ་༣། སྐབས་སུ་བབ་པ་མདོར་བསྟན་དང༌། རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། [མདོའ་]བསྡུ་བའོ། །” [33]ཞེས་གསལ་བ་འདིས་སྐབས་འདིར་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་པོ་མཁས་པ་གཅིག་གིས་མཛད་པ་ནི་ཧ་ཅང་གིས་གསལ་པོ་ཆགས་ཡོད། ལར་ནས་འདི་གཉིས་ཀྱང་བསྔོ་སྨོན་སོགས་མཇུག་རྩོམ་[34] ཤོ་ལོ་ཀ་དྲུག་ལྷག་ཡོད་པ་རྣམས་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུ་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་ཡིན་པ་དེས་ཀྱང་ཤེས་ནུས། དེ་ལྟར་ནའང་མཛད་པ་པོ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་དང་ཡང་ན་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་སོགས་སུ་ཞིག་ཡིན་མིན་ད་དུང་དཔྱད་པ་དང་བསམ་གཞིག་བྱ་དགོས་པ་ལས་ལམ་སང་ཐག་གཅོད་ཆོག་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་འདོད།

དེའི་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ནི་གོང་དུ་གླེང་མ་ཐག་པ་ལྟར་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>དང་འགྲེལ་ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་དང་བསྡུར་ན། སྔ་མ་ལས་བྱུང་བའི་དབུ་འཆད་དང་ལོ་རྒྱུས་བྱུང་རིམ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་འགྲེལ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུའང་བསྐྱར་དུ་འབྱུང་བ་ནི། གཞུང་འདི་གསུམ་སྔོན་འགྲོ་དང་དངོས་གཞིའི་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། མཛད་པ་པོ་གཅིག་ཡིན་མིན་ལ་ཡང་དོགས་གཞི་ཧ་ཅང་ཆེ་ཞིང་། གཉིས་སུ་ནི་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ལས། “ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་བསྐྱེད་རིམ་དང་[རྒྱུད་]ཕྱག་ནི་ཁོ་བོས་བྱས་པའོ། །” [35] ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་ན། ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་བསྐྱེད་རིམ་དང་བརྒྱུད་ཕྱག་མཛད་མཁན་དང་། གཞུང་འགྲེལ་ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་རྩོམ་པ་པོ་གཉིས་ནི་གང་ཟག་གཅིག་ཡིན་པ་རྩོད་མེད་དུ་གྲུབ་འདུག

འདིར་གསལ་བའི་ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་བསྐྱེད་རིམ་ནི་སོག་སྡེ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་དཔར་དུ་བསྐྲུན་པའི་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་ཆེན་མོ་>>པོད་ཨང་ ༡༨༢ ནང་བཞུགས་ཡང་རྩེའི་བོན་སྐོར་ལས་<<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་འཕྲིན་ལས་>>ཀྱི་དབུར་བཞུགས་པའི་<<ཀུན་བཟང་དོན་[འཕྲིང་]གྱི་བདག་[སྐྱེད་]>>ཅེས་པ་འདི་ཡིན་པ་ཕལ་ཆེར་ཐག་བཅད་ཆོག དེ་ཡང་ཁོང་གིས་<<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་བསྐྱེད་རིམ་>>ནང་ནས་བདག་བསྐྱེད་ཁོ་ན་མཛད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དཔེ་ཆའི་མཇུག་བྱང་དུ་སྟག་གཟིགས་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་པར་གསལ་ཡང་།[36]<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ལྟར་ན་གུ་རུ་ཡོན་ཏན་སེང་གེས་མཛད་པར་གསུངས་ [37]པའི་<<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་མངོན་རྟོགས་>>ལས། “གཉིས་པ་མདུན་བསྐྱེད་ལ་གཉིས་ཏེ། རྟེན་གཞལ་ཡས་དང་། རྟེན་ལ་ལྷ་བསྐྱེད་པའོ། །” [38]ཞེས་སོགས་མདོར་ན་འདིར་ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་མདུན་བསྐྱེད་ལས་བདག་བསྐྱེད་མེད་པས་ཁོང་གིས་གསར་དུ་མཛད་པ་ཡིན་འདུག དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་ལྟར་ན་གོང་གི་<<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་འཕྲིན་ལས་>>ཀྱི་དབུར་<<མངོན་རྟོགས་>>འདི་འཁོད་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་དང་ཆ་ལག་བོན་སྐོར་རྣམས་ཡར་མར་གོ་རིམ་འཁྲུག་པ་དང་ཆ་མ་ཚང་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་འདུག་པ་ལས། དོན་གྱི་གོ་རིམ་ལྟར་ན་<<མངོན་རྟོགས་>>ཀྱི་རྗེས་སུ་<<བདག་སྐྱེད་>>དང་། དེའི་རྗེས་སུ་<<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་འཕྲིན་ལས་>>སོགས་བསྒྲིགས་དགོས་པར་སེམས་སོ། །

གང་ལྟར་ན་<<བདག་སྐྱེད་>>འདིའི་མཇུག་བྱང་དུ། “དེ་ལྟར་ཀུན་ {བཟང་} དོན་[འཕྲིང་]གི་བདག་བསྐྱེད་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཟབ་དོན་འདི། གཞུང་ལུགས་འདི་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྣང་བ་རྒྱས་པའི། ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་དྲུང་མུ་ཝེར་ཞི་ལ། གཞུང་ལུགས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་མོས་པའི། སྙན་རྟོགས་ལྡན་བསམ་གཏན་རྒྱལ་མཚན་པས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསྐུལ་བའི་ངོས་སྦྱར།” [39]ཞེས་གསལ། དེས་ན་<<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་བསྐྱེད་རིམ་>>ནི་“ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་དྲུང་མུ་ཝེར་ཞི་”ཞུ་བས་མཛད་པ་ཡིན་འདུག་པས། ང་ཚོས་གོང་གི་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་ཀྱང་བླ་མ་འདིས་མཛད་པ་ཡིན་པར་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཆོག་པར་སྙམ། དེ་ཡང་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་དྲུང་མུ་ཝེར་ཞི་ནི་ཞང་སྐད་དེ། བོད་སྐད་དུ་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་མཚན་ལ་གོ་དགོས་པ་ཡིན།

སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་ཞིག་ནི། མཇུག་བྱང་དུ་ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་དྲུང་མུ་ཝེར་ཞིས་མཛད་པར་འཁོད་[40]པའི་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ཁྲིད་རིམ་བྱེ་བྲག་གི་སྡེབ་བཤད་>>ལས། “ཞང་སྟོན་བསོད་དཔལ་གྱི་གསུང་ (གྱིས་གསུངས) པའི་ལུང་སྒྲོན་ལ་སོགས། ཕྱི་རབས་ཀྱི་ (ཀྱིས) མཛད་པ་རྣམས་[རྩེབ་]སུ་ཆུང་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས། དྲང་དོན་འབྲེལ་ (འགྲེལ) དུ་འགོད་ [41]པ་ལྟར་རོ། །” [42]ཞེས་གསུངས་པ་འདིས་ཁོང་གིས་བརྩམས་པའི་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་>>ཡོད་པའང་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཡིན་འདུག དེ་ཡང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ལས། “ཕྱི་རབས་ཀྱིས་མཛད་པའི་སྐོར་ལ། རྒྱ་སྟོན་ཇོ་ལྡེས་གཞུང་ཆེ་བའི་ནང་ནས་བཏུས་ནས་འབྲིང་བའི་མིང་བཏགས་པ་༡་མཛད། རྒྱ་སྟོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལས་ཆེན་མོའི་ནང་ནས་འབྲིང་བ་འདི་མཛད་ཅེས་པ་དེའོ། །བཞོད་སྟོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མན་ཆད་ཕྱི་རབས་རྣམས་ཀྱིས་མཛད། ཞང་སྟོན་བསོད་རིན་གྱིས་ཉན་བཤད་ཀྱི་གཉེར་དང་ཡིད་ཆེས་ལུང་སྒྲོན་མཛད། བོན་ཞིག་བློ་བདེས་མི་རྟག་པའི་གསོལ་འདེབས་མཛད་ནས་སྔོན་འགྲོའི་གྷོ་ན་བཙུད། རྟོགས་ལྡན་གཡུང་དྲུང་རིན་ཆེན་གྱིས་བར་དོའི་ཞིང་ཁམས་ངོ་སྤྲོད་མཛད། ཡོན་ཏན་སེང་གེས་ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་མངོན་རྟོགས་དང་། འཁྲུལ་འཁོར་ཆེ་བརྗོད་ལ་སོགས་མཛད། ཁྱུང་པོ་རང་གྲོལ་གྱིས་[ལིས་]སྒྲིག་མཛད། ཁྱུང་པོ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བཤད་བྱང་དང་ས་བཅད་དང་ལེའུ་སྒྲིག་པ་མཛད། འབྲུ་གཞོམ་དང་སྟོང་ཐུན་གཉིས་ཀྱང་ཕྱི་རབས་གྱི་ (ཀྱིས) བྱས་ཟིན་ཡིན། ཞལ་ཤེས་ཀྱི་ཀླད་དོན་དང་རྒྱ་སྟོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་ཀྱང་ཕྱི་རབས་གྱི་ (ཀྱིས) བཙུད་པའོ། །ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་བསྐྱེད་རིམ་དང་རྒྱུད་ཕྱག་ནི་ཁོ་བོས་བྱས་པའོ། །དེ་ཕྱིར་ཕྱེད་པར་ཕྱེས་ལ་ཕྱི་རབས་གྱི་ (ཀྱིས) མཛད་ཟིན་རྣམས་ནི་ཟུར་དུ་བཞག་པར་གྱིས། ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གསེར་ཕྱེའི་ཐུམ་པོ་ལ། ཕྱི་རབས་རྟོག་བཟོའི་ར་གན་ལྷད་ནི་མང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱེས་པའི་དོན་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ངེས་སོ། །” [43]ཞེས་གསུངས་པས། སྤྱིར་དཔེ་ཆ་འདིར་ཡིག་ནོར་ཧ་ཅང་མང་བས་འདིར་དྲང་ངེས་གཉིས་ཀྱང་འབྲི་ནོར་བྱུང་བ་ཡིན་པ་ལས། ཁོ་བོ་ལྟར་ན་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཕྱི་རབས་ཀྱི་མཛད་པའི་ལོ་རྒྱུས་འགྲེལ་དུ་བཀོད་པ་ནི་འདི་ལ་གོ་དགོས་པར་མ་སྒྲིག་རྟེན་འབྲེལ་རང་འགྲིག་ལྟ་བུར་མཐོང་ངོ་། །

དེ་ལྟར་དུ་ཡིན་ངེས་པའི་གནས་ཚུལ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། ཡང་སྟོན་འོད་ཟེར་རྒྱལ་མཚན་ (༡༧༦༦–༡༨༢༨)[44]གྱིས་བཀོད་པའི་<<མདོ་འབུམ་རྒྱུད་མཛོད་བཞིའི་དབང་ལུང་ཁྲིད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་གསེར་གྱི་འཕྲེང་བ་>> [45]ཞེས་པའི་ནང་ཚན་<< གསང་རྒྱུད་ཀྱི་[རྒྱུད་]རིམ་རིན་ཆེན་གཉིས་པའི་ཨ་དར་ཤ་>>ལས། ཡང་རྩེའི་སྔོན་འགྲོ་སོགས་བོན་སྐོར་དུ་མ་ཞིག་གི་མཚན་བཀོད་དེ་བརྒྱུད་རིམ་འཆད་སྐབས། “ཡང་རང་གྲོལ་པ་ལ། [46]ཁྱུང་པོ་བླ་ཆུང་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཞུས། དེས་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན། ཕྱུག་ཚང་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་མཚན། མཉམ་མེད་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན། བླ་མ་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས། བསྟན་པ་འོད་ཟེར། ཉི་མ་འོད་ཟེར། བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན།” [47]ཞེས་སོགས་དང་། ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ལས་<<གསང་རྒྱུད་ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་སེལ་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ནོར་བུ་>>ཞེས་པ་ལས་ཀྱང་། རྫོགས་ཆེན་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་མ་བུ་དགུ་[འཆམས་]དང་བཅས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་སྐབས།[48]  “ཡང་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ལ་བྱ་ (བླ) ཆུང་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཞུས། དེས་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན། དེས་ཕྱུག་ཚང་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་མཚན། བུ་ཇི་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན། མཉམ་མེད་བཀྲ་ཤིས་མཚན་མན་གོང་ལྟར་རོ། །” [49]ཞེས་སོགས་གསལ་བ་ལྟར་ན། བླ་མའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཁྱུང་པོ་བླ་ཆུང་གི་རྗེས་ནས་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་ཞིང་། དེས་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>མཛད། བླ་མ་དེའི་སློབ་མ་ནི་ཕྱུང་ཚང་བྱ་བྲལ་དྲུང་མུ་ཝེར་ཞི་སྟེ་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་པ་དང་།[50]དེས་གོང་གི་འགྲེལ་ཕྱི་མ་དྲང་ངེས་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་གཉིས་དང་། <<ཁྲིད་རིམ་བྱེ་བྲག་གི་སྡེབ་བཤད།>> <<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་བདག་སྐྱེད་>>སོགས་མཛད་པ་ཡིན་པར་བསམ་ན་ཧ་ཅང་གིས་རྒྱུ་མཚན་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་བས་ངེས་པར་དུ་བསམ་གཞིག་དགོས་པར་སེམས་སོ། །

གཞན་ཡང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>ལས། “[སྐལ་]སྟོང་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །སྐད་[རིག་གསུམ་]བརྒྱ་དྲུག་[བཅུ་]ཀུན་བསྒྱུར་ལོ་པཎ་གཙོ། །ཉམས་གསུམ་དྲོད་༤་རྟགས་དྲུག་ཀུན་ནི་མངོན་དུ་གྱུར། །སྙ་ཆེན་ལི་ཤུའི་སྐུ་ལ་རྩེ་༡་གུས་ཕྱག་འཚལ། །” [51]ཞེས་དང་། <<ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་བདག་བསྐྱེད་>>ལས། “ཤེས་བྱ་ཆེར་ཡང་བློ་གྲོས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ། །ལུང་རིག་རྟ་བདུན་རྒྱལ་པོའི་ཚ་ཟེར་གྱིས། །སྨྲ་ངན་རྒྱུ་སྐར་མདངས་འཕྲོག་ལི་ཤུ་རྗེ། །ཁྱོད་ཉིད་ལྷག་པའི་ལྷ་མཆོག་གསོལ་བ་བདེ་ (འདེབས ?)། །” [52]ཞེས་དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ཁྲིད་རིམ་བྱེ་བྲག་གི་སྡེབ་བཤད་>>ལས། “ལུང་རིག་འབར་བའི་འོད་སྟོང་འབར་བའི་ཟེར་གྱི། །[53] སྨྲ་ངན་རྒྱུན་སྐར་ཚོགས་རྣམས་མདངས་འཕྲོག་པ། །[སྐལ་]སྟོང་སངས་རྒྱས་ངོ་བོ་ལི་ཤུ་རྗེ། །ལྷུན་གྲུབ་རིག་འཛིན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །” [54] ཞེས་གསལ་བ་དག་ཕན་ཚུན་མཚུངས་བསྡུར་བྱས་ན་ཕལ་ཆེར་རྩོམ་གཤིས་ཅུང་ཟད་མཚུངས་པའི་སྣང་བ་ངེས་པར་སྟེར་བ་ལྟ་བུ་ཡང་འདུག་གོ། །

འོ་ན་མཇུག་བྱང་ནང་སྨར་ཡིག་ཏུ་“ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”དང་། “ལ་རམ་ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”སོགས་འཁོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨར་ཡིག་དེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེ་ལྟར་ཡིན་མིན་ཁ་ཚོན་གཅོད་ཆོག་པ་མི་འདུག་ལ། ད་དུང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>མཇུག་གི་སྨར་ཡིག་ནང་ཡིག་འབྲུ་“ཚ་”ཞིག་ཡོད་པ་ནི་གསལ་པོར་འཁོད་འདུག་པས། “ཚི་པར་ཝེར་ཞི་”ལྟ་བུར་ཀློག་དགོས་སམ་ཡང་ན་ཕྱུག་ཚང་གི་ཚ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་གསལ་པོ་ཞུ་ཐབས་བྲལ། ལར་ནས་སྨར་ཡིག་དེས་མཛད་པ་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་མིན་ཅུང་ཟད་བཤད་དཀའ་སྟེ། དེའི་མཇུག་ཏུ་དཔེར་ན་“སྦྱར་བའོ་”ལྟ་བུ་སོགས་བྱ་ཚིག་གཞན་གང་ཡང་མི་འདུག་པས་སོ། །<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>གི་མཇུག་སྨར་ཡིག་ཚར་གཉིས་བྲིས་པ་དང་བསྲེ་རྣོག་བྱས་པ་སོགས་ལ་གཞིགས་ན་སྨར་ཡིག་ཐོག་མར་བཤུ་འབྲི་བྱེད་མཁན་གྱིས་གོ་དོན་ཏག་ཏག་མ་ཁྲོལ་བའི་བཟོ་ལྟ་བུའང་སྣང་། ལར་ཡང་བླ་མ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་“ཅི་པར་ཝེར་ཞི་”དང་། “དྲུང་མུ་ཝེར་ཞི་”སྟེ་ཐོག་མ་མ་གཏོགས་མཐའ་མའི་མཚན་ཟུར་གཅིག་པ་ཡིན་པས་ནོར་བའང་ཡོང་མ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པས་དཔྱད་དགོས། ཕངས་པ་ཞིག་ལ་ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་ཁོང་གིས་མཛད་པའི་<<ཡང་རྩེའི་བརྒྱུད་ཕྱག་>>དེ་གསལ་པོ་ངོས་འཛིན་མ་ཐུབ་པ་དེའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཁ་གསལ་བྱུང་ན་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་བར་ཕན་ཐོགས་འབྱུང་སྲིད་པས་སོ། །

ལྔ་། <<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ>>གྱི་སྐོར།

གཞན་ཡང་འདིར་གླེང་བར་བྱ་བའི་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་<<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་>>ཁྲོད་ཀྱི་འགྲེལ་བཞི་པ་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>ལས་འཕྲོས་ཏེ་ཅུང་ཙམ་ཞུས་ན། གོང་དུ་ཞུས་མ་ཐག་པ་ལྟར་སྤྱིར་བཏང་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་དང་ཆ་ལག་བོན་སྐོར་སྔ་རབས་པ་དང་། ཕྱི་རབས་པ་དག་གིས་མཛད་པ་མང་ཞིང་། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་ཡིན་མིན་གྱི་རྩོད་པའང་ཡོད་པ་འགྲེལ་པ་རྣམས་ལས་ལོ་རྒྱུས་འཆད་སྐབས། “ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གསེར་ཕྱེའི་ཐུམ་པོ་ལ། ཕྱི་རབས་རྟོག་བཟོའི་ར་གན་ལྷད་ནི་མང་བའོ། །” ཞེས་སོགས་ཟུར་ཟའི་ཚིག་འབྱུང་བ་ལས་ཤེས་ཐུབ། སྒྲིག་འགོད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གོ་རིམ་འཁྲུག་པ་དང་ཆ་མ་ཚང་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་འདུག དེའི་དཔེ་མཚོན་ཙམ་ནི། འདིར་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>ལས་མེད་པ་ལྟར། སོག་སྡེ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་དཔར་དུ་བསྐྲུན་པའི་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་ཆེན་མོ་>>པོད་ཨང་ ༡༥༦ པའི་ནང་དུའང་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་མཛད་པའི་<<ངེས་དོན་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་>>གཅིག་པུ་ལས་<<དྲང་དོན་ལས་འབྲས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་པ་>>འཁོད་མེད། དོན་ངོ་མ་བྱས་ན་མཁས་བཙུན་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་པའི་<<རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>ཞེས་པ་འདི་དང་།  མཁས་གྲུབ་སྐྱབས་སྟོན་གྱི་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>གཉིས་མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་ལ་གཞུང་དྲང་ངེས་གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཆ་གཅིག་ཡིན་པས་འདི་གཉིས་སོ་སོར་ཕྱེས་ན། གཞུང་གཅིག་ལ་དྲང་ངེས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཡ་བྲལ་དུ་འགྲོ་བས་ནམ་ཡང་ཁ་དབྲལ་ཐབས་མེད། དེ་བས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་ཆེན་མོ་>>པོད་ཨང་ ༩༢ པའི་ནང་འདི་གཉིས་ཁམས་གཙང་དྲང་ངེས་གོ་རིམ་བཞིན་ལྷན་དུ་བསྒྲིགས་འདུག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །

དེ་ཡང་ཞིབ་པར་ཞུས་ན་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་གྱི་<<དྲང་དོན་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>ལས།  “རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྙན་རྒྱུད་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་རྣམ་བཤད་འདི་ལ་གཉིས་ཡོད། དང་པོ་སྤྱི་དོན་ཁོག་དབུབ་དང༌། གཞུང་དོན་གསལ་བཤད་ཀླད་དོན་དང༌། ངེས་དོན་[ངོས་]སྤྲོད་གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་པའི་<<ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>ལྟར་རོ། །འདི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་གཞི་འདུལ་བྱ་ཐུན་མོང་དུ་གདམས་པའི་འཕྲུལ་ངག་བཀའི་བོན་ལ་དགེ་སྡིག་གི་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་དཔྱད་པ། དྲང་དོན་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་ལ་གསུམ་སྟེ།” [55]ཞེས་སོགས་མཁས་མཆོག་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་མཛད་པའི་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>གྱི་མཚན་དངོས་སུ་བཀོད་ཡོད་པ་འདིས་སྐབས་འདིར་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་ལ་གོ་དགོས་པ་རྩོད་མེད་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལས་སྤྱི་དོན་ཁོག་དབུབ་དང་ངེས་དོན་ངོ་སྤྲོད་གཉིས་ཀྱི་སྐོར་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་མཛད་པ་ལ་ཞལ་འཕངས་ཏེ་དེས་འཐུས་པར་མཛད་འདུག

དེ་བཞིན་མཁས་མཆོག་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་ཀྱང་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>ལས། “འདིར་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་རྩེ། རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། མན་ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམར་བྱང་། གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡར་ལྡན་དུ་རྫོགས་པ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྙན་རྒྱུད་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་རྣམ་བཤད་འདི་ལ་དོན་གཉིས་ཏེ། སྤྱི་དོན་ཁོག་དབུབ་དང༌། གཞུང་དོན་གསལ་བཤད་དོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། བཤད་བྱའི་བོན་དང༌། བཤད་ལུགས་ཀྱི་འགྲེལ་དང༌། བཤད་ཐབས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ། །” [56]ཞེས་དང་། “གཉིས་པ་གཞུང་ལ་གཉིས་ཏེ། གཞི་ཐུན་མོང་གི་གདམས་ངག་ལས་འབྲས་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གདམས་ངག་ངེས་དོན་ངོ་སྤྲོད་དུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་འགྲེལ་པ་ལོགས་སུ་ཤེས་སོ། །གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གདམས་ངག་ལ་གཉིས། མ་རྟོགས་སེམས་ཅན་གྱི་སྣང་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་[རྟག]་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༌། [རྟག་]གཏན་ལ་[ཕེབ་]པ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་གདམས་ངག་གིས་ངོ་སྤྲད་པའོ། །” [57]ཞེས་དངོས་གཞི་གཞུང་དོན་ལ་“གཞི་ཐུན་མོང་གི་གདམས་དག་ལས་འབྲས་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གདམས་ངག་ངེས་དོན་ངོ་སྤྲོད་དུ་བསྟན་པ་”གཉིས་ལས་“དང་པོ་འགྲེལ་པ་ལོགས་སུ་ཤེས་”ཞེས་གསུངས་པའི་ལོགས་སུ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གོང་གི་<<དྲང་དོན་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>འདི་ཡིན་པ་ནི་སུས་ཀྱང་སྨོས་སུ་མེད།

དེ་བས་ང་ཚོས་འགྲེལ་པ་གཉིས་པོ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་སྐོར་གཅིག་གི་ནང་དུ་འཁོད་ཡོད་པ་སོགས་ལ་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་མཁས་མཆོག་སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་དང་ཁོང་གི་སློབ་མ་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་གཉིས་ཀྱིས་དྲང་ངེས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་སོ་སོར་མཛད་རྒྱུར་ཐུགས་བགྲོས་ཏེ་མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་རྒྱས་པ་ཞིག་དུས་མཚུངས་ལྟ་བུར་ལྗགས་རྩོམ་གནང་བའི་དབུ་བརྩམས་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་ཡང་ཡིན་ངེས་ཏེ་གལ་ཏེ་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་པ་ཞིག་སྔོན་དུ་མཛད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། གཞུང་གི་གོ་རིམ་ལྟར་དང་པོ་དྲང་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་མཛད་དགོས་ངེས་ལགས་ཀྱང་། ཁོང་གིས་དྲང་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་གཞན་དུ་ཞལ་འཕངས་ཏེ་ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་ཆེན་མཛད་པས། ཕྱིས་སུ་གཞུང་གི་སྒྲིག་རིམ་སྐབས་སློབ་མས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་དབུར་འཁོད་ཅིང་། བླ་མས་མཛད་པའི་ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་རྗེས་སུ་སྒྲིག་དགོས་པའང་རང་བཞིན་གྱིས་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་ཀྱང་སྤྱི་ཡི་ཆ་ནས་དྲང་ངེས་གཉིས་ཀྱི་གཞུང་གི་གོ་རིམ་དེ་ལྟར་ཡིན་པས་རེད།

འོ་ན་སྐབས་དེར་སྐྱབས་སྟོན་གྱིས་ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་མཛད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཧ་ཅང་ཆེ་སྟེ་སྤྱིར་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་གྱི་གདམས་པ་ལས། ངེས་དོན་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གདམས་ངག་འདི་གཏིང་ཟབ་ཅིང་གཙིགས་སུ་ཆེ་བ་ཞུ་མ་དགོས་ལ།  མཁས་མཆོག་སྐྱབས་སྟོན་རང་གིས་ཀྱང་། གོང་དུ་“ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་རྩེ། རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། མན་ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམར་བྱང་།” ཞེས་དམར་དམར་ཟབ་ཟབ་ཏུ་གསུངས་པ་ཡང་གཙོ་བོར་ངེས་དོན་གནས་ལུགས་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གདམས་པ་འདི་ལ་གོ་དགོས་པས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་པ་རྣམས་སུ། “གཞི་ཐུན་མོང་གི་གདམས་ངག་ལས་འབྲས་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གདམས་ངག་ངེས་དོན་ངོ་སྤྲོད་དུ་བསྟན་པ་”ཞེས་གདམས་པ་འདི་གཉིས་ལ་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན། དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་འདི་ལྟ་བུའི་དབང་གིས་ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་འདི་“རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་” [58]དང་“རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་” [59]སོགས་སུ་བསྔགས་པའི་བོད་གངས་རིའི་ཁྲོད་དུ་མཁས་པའི་སྙན་གྲགས་ཅན་སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་ཁོང་ལྟ་བུས་མཛད་པ་ནི་འོས་ཤིང་འཚམས་ལ་བསྟན་པའི་གསལ་བྱེད་ཀྱི་མཛད་པ་ཁུར་དུ་འཁྲི་བ་ཞིག་ཏུའང་ངེས་སོ། །

འགྲེལ་ཆེན་གཉིས་ཀྱི་མཇུག་རྩོམ་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་གྱི་<<དྲང་དོན་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>ལས། “དེ་བཞིན་ཉི་ཟླ་ལྟར་གྲགས་གཞུང་འདི་ལ། །སྔོན་ཆད་གང་གིས་མ་མྱོང་གསལ་མེད་པའི། །རྣམ་བཤད་ཤིང་རྟའི་ལམ་བཟང་སྲོལ་འབྱེད་པ། །སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་འགྲེལ་འདི། །འཕགས་པའི་འཇུག་ངོགས་ཆུ་གཏེར་ཆེར་ཡངས་ལ། །མང་ཐོས་རྣམ་དཔྱོད་རིག་པའི་བསྲུབས་ཤིང་གིས། །ཡོངས་སུ་བསྐྲུག་ནས་ལེགས་བཤད་སྙིང་པོའི་ཕུལ། །སྔོན་མེད་བློ་སྦྲམ་འབྱེད་པའི་ནོར་བུ་བླངས། །ལྷག་བསམ་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་ལ་རབ་མཆོད་དེ། །སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པས་བསྒྲུབས་པའི་མཐུས། །སངས་རྒྱས་འཕྲིན་ལས་རྒྱས་པའི་དཔལ་གྱུར་ནས། །འགྲོ་ཀུན་རེ་བསྐང་ཐར་པའི་ཞིང་འགྱུར་ཤོག །” [60]ཅེས་དང་། སྐྱབས་སྟོན་གྱི་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>གྱི་མཇུག་བྱང་ལས། “ཉི་ཟླ་ལྟར་གྲགས་རྫོགས་ཆེན་[ཡོངས་]རྩེ་ཡི། །གསལ་ཞིང་གོ་འབྱེད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་འགྲེལ། །སྔོན་ཆད་དོན་དེ་མཐོང་ཐོས་རྙེད་མེད་པས། །དེའི་རྣམ་བཤད་སུ་ཡིས་བརྗོད་པར་ནུས། །འདིར་ནི་སྔོན་མེད་ནོར་བུ་ལེགས་རྙེད་པས། །འགྲོ་བའི་སྨོན་ལམ་རྟེན་དུ་མངོན་གསལ་ཀྱང༌། །ཐེག་ཆེན་སྦས་པའི་མན་ངག་ཕྱུང་པ་ལ། །ཉེས་པར་གྱུར་སྲིད་ལྷ་དང་མཁའ་འགྲོར་བཟོད། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་རྩ་འོད་སྟོང་ཅན། །འགྲོ་བློ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྡུལ་སྙེད་ལ། །ཐུགས་རྗེ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཤར་ནས་ཀྱང༌། །འཁོར་བ་མ་སྟོང་བར་དུ་དོན་བྱེད་ཤོག །” [61]ཅེས་སོ། །

ཡང་<<དྲང་དོན་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>ལས། “ཀུན་མཁྱེན་ (སྐྱབས་སྟོན་པ།) གཉིས་པ་ལྟ་བུའི་གསུངས་སྐྱོང་བ། །གཤེན་གྱི་དྲང་སྲོང་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་ལ། །བསླབ་གསུམ་ཁུར་གྱིས་དལ་འབྱོར་ལུས་མཛེས་ཤིང༌། །སྡེ་སྣོད་མང་དུ་སྨྲ་བའི་དབང་འབྱོར་པ། །བཤེས་གཉེན་གྲགས་པས་ཡང་ཡང་བསྐུལ་བའི་ངོར། །ལེགས་པར་སྦྱར་བའི་དགེ་རྩ་རྣམ་དཀར་འདིས། །འགྲོ་ཀུན་ལམ་འདིར་ཉེར་ཞུགས་རྒྱུད་སྦྱང་ནས། །སྒྲིབ་གཉིས་སྦྱང་ཞིང་ཚོགས་གཉིས་རབ་རྫོགས་ཏེ། །ཀུན་མཁྱེན་རྣམ་རྒྱལ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ཐོབ་ཤོག །” [62]ཅེས་དང་། <<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>ལས། “ལེགས་ལམ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་འདི། །སྔོན་ནས་སྔོན་སྦྱངས་ལས་སད་ཐེག་ཆེན་[གདུངས]། །བློ་ལྡན་བློ་གྲོས་སྦྱངས་པ་ཚད་[སླེབ་]ནས། །དོན་བཞིན་དོན་གཉེར་འགྲོ་བློའི་རྒྱན་འགྱུར་ཕྱིར། །རྣམ་འབྱེད་བློ་ལས་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །དལ་འབྱོར་ལུས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱན་གྱིས་མཛེས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་ཞི་ལྷག་ནོར་བུས་[ཕྱུགས]། །བསླབ་གསུམ་ལེགས་བཤད་ཁུར་གྱི་མངོན་མཐོ་བའི། །གཤེན་གྱི་དྲང་སྲོང་དཀའ་ཐུབ་རི་ཁྲོད་པ། །ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་བློ་ལྡན་བཟང་པོ་ཡིས། །ལྷག་བསམ་དག་པས་ཡང་ཡང་བསྐུལ་བའི་ངོར། །སྐྱབས་ཀྱི་སྟོན་པ་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་གྱིས། །ལུང་རིག་ཚད་མའི་སྲང་ལ་རབ་གཞལ་ནས། །བོན་གནས་དེལ་རར་ལེགས་སྦྱར་སྟོན་པ་ཡི། །བསྟན་པའི་ཉི་མ་ཕྱོགས་དུས་ཁྱབ་གྱུར་ཅིག །” [63]ཅེས་གསལ། དེ་ལྟར་མཇུག་རྩོམ་གཉིས་པོ་ཚིག་གི་ཆ་ནས་རྩོམ་གཤིས་དང་། ཚིག་སྦྱོར། ཐ་ན་དཔེ་དོན་སོགས་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཆ་འདྲ་བས་ལད་ཟློས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅུང་ཟད་མངོན་རུང་། དོན་གྱི་ཆ་ནས་གཞན་རྩོམ་ཆོམ་རྐུན་གྱི་སྲོལ་ངན་མ་ཡིན་པར་གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར་ཁོང་བླ་སློབ་རྣམ་གཉིས་བསྟན་པའི་གསལ་བྱེད་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་གྱི་མཛད་པར་གཤེན་རབ་མཐུ་དང་དཔུང་དུ་མཛད་ཡོད་པའང་ཐུགས་སྣང་ཧ་ཅང་གཤིན་ཞིང་ཕན་ཚུན་བརྩི་བཀུར་ཚད་མཐོར་མཛད་པའི་རྣམ་པ་འདིས་ཀྱང་ངེས་ཤེས་ཡང་དག་སྟེར་ཐུབ་བོ། །

མཛད་པའི་དུས་ཚིགས་ཀྱང་<<དྲང་དོན་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>ལས། “ཅེས་པ་འདི་ནི་ཆུ་མོ་ལུག་གི་ལོ་སྟོན་ཟླ་ར་བའི་བཅོ་ལྔ་ལ། གཡུང་དྲུང་སྒང་དུ་གྲུབ་པ་འདི། འཕེལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཁོ་ནར་གྱུར་ཅིག །” [64]ཅེས་དང་། <<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>གྱི་མཇུག་བྱང་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་ལྟར་ན། “ས་མོ་ཡོས་ཀྱི་སྟོན་ཟླ་ར་བའི་གཟའ་སྐར་དུས་ཚོད་བཟང་པོ་ལ། །གཡུང་དྲུང་གང་དུ་གྲུབ་པ་དགེ་ལེགས་འཕེལ།  །མ་སྤྱི་ཞལ་འགྲེས་ནས་གསལ་པོ་མ་མཐོང་བས། །ནོར་པ་བྱུང་ན་[བསྐྱབས་]སྟོན་རྒྱུད་པར་བཅས་ལ་བཤགས། །” [65]ཞེས་གསལ་ཡང་། <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་ཆེན་མོ་>>པོད་ཨང་ ༩༢ ཅན་ནང་བཞུགས་དང་། པོད་ཨང་ ༡༥༦ ནང་འཁོད་གཉིས་དཔར་དཔེ་མི་འདྲ་ནའང་མཇུག་བྱང་གཅིག་མཚུངས་སུ། “ས་ཕོ་སྟག་གི་དཔྱིད་ཟླའི་གཟའ་སྐར་དུས་ཚོད་བཟང་པོ་ལ། གསལ་བ་གཡུང་དྲུང་ལྷ་སྟེང་དུ་གྲུབ་པར་བགྱིས་པ་དགེ་ལེགས་འཕེལ་རྒྱས་ཤོག” [66]ཅེས་གསལ། འདི་གཉིས་ལས་གོང་གི་མ་དཔེའི་མཇུག་བྱང་ནང་ཡིག་འབྲུ་གསལ་པོ་མཇལ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཚུལ་འཁོད་པ་དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་ཞལ་འགྲིག་ཚུལ་སོགས་ལ་དཔྱད་ན་ཕལ་ཆེར་ས་ཕོ་སྟག་འདི་བདེན་པར་སེམས་ཀྱང་། གང་ལྟར་ལོ་གཅིག་གི་ཁྱད་ཙམ་ལས་མེད། སྤྱིར་མཁས་མཆོག་སྐྱབས་སྟོན་ནམ་བྱོན་ཙམ་ལའང་མཁས་པ་ཁག་གི་འདོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཁ་མང་ཞིང་། འཁྲུངས་ལོ་སྔ་གྲས་དང་ཕྱི་གྲས་བར་ལ་ཕལ་ཆེར་རབ་བྱུང་ལྔ་ལྷག་གི་ཁྱད་པར་བྱུང་འདུག་པས་དེ་དག་སྐོར་ཞིབ་ཕྲའི་དཔྱད་གླེང་“སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་”ཞེས་པའི་ཆེད་རྩོམ་དུ་བཀོད་ཡོད་པས་འདིར་ཞུ་བའི་སྐབས་མ་མཆིས། གང་ལྟར་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>འདི་རབ་བྱུང་བརྒྱད་པའི་ས་སྟག་སྤྱི་ལོ་ ༡༤༥༨ ལོར་བརྩམས་པ་དང་། <<དྲང་དོན་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་>>ནི་དེ་ནས་ལོ་ལྔ་པ་ཆུ་ལུག་སྤྱི་ལོ་ ༡༤༦༣ ལོར་བརྩམས་པར་སེམས་སོ། །

མཛད་པའི་ས་གནས་ནི། དང་པོ་ལྟར་ན་“གཡུང་དྲུང་གང་”ཞེས་གསུངས་པ་ནི།  <<དྲང་དོན་འགྲེལ་པ་>>“གཡུང་དྲུང་སྒང་”དུ་བརྩམས་པར་གསུངས་པ་ལ་ནོར་བའམ་ཡང་ན་གསལ་པོ་མ་མཇལ་ནས་ཚོད་བྲིས་བྱས་པ་ཡིན་སྲིད་དེ། དཔེ་ཕྱི་མ་གཉིས་གཅིག་མཚུངས་སུ་“གསལ་བ་གཡུང་དྲུང་ལྷ་སྟེང་”དུ་ཡིན་པར་གསལ། དེ་ནི་གོང་གི་མཇུག་རྩོམ་ནང་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་ལྟར་ན། “བོན་གནས་[དམས་]པར་ལེགས་སྦྱར་སྟོན་པ་ཡི། །བསྟན་པའི་ཉི་མ་ཕྱོགས་དུས་ཁྱབ་གྱུར་ཅིག །” ཅེས་གསལ་ཡང་། དཔར་གཞི་ཕྱི་མ་བཀའ་བརྟེན་ཅན་གཉིས་ཀའི་ནང་། “བོན་གནས་དེལ་རར་ལེགས་སྦྱར་སྟོན་པ་ཡི། །” [67]ཞེས་གསལ་བ་འདི་དག་པར་སེམས་ཏེ། <<ཞུ་ལུགས་ཞི་ཁྲོའི་སྒྲུབ་སྐོར་>>ནང་བཞུགས་<<ཙ་ཀ་ལི་བཀོད་པ་དོན་གྱི་[བསྒྲུབས་]པ་མདུན་བསྐྱེད་རིམ་པ་>>ཞེས་པའི་མཇུག་བྱང་དུ། “སྔར་མེད་གསར་དུ་[ཕྱེ་]བའི་བདག་མདུན་གྱི་མངོན་རྟོགས་འདི་ནི། སྐྱབས་ཀྱི་སྟོན་པས་བརྗེད་པ་གསོ་བའི་ཕྱིར་དང་། ནང་ཆེན་བསྟན་པ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཐུགས་དམ་དུ་བཞེད་ནས་ནན་གྱིས་བསྐུར་བའི་ངོར། མདོ་རྒྱལ་དིལ་རའི་ཡང་དབེན་དུ་སྦྱར་བའོ། །” [68]ཞེས་གསལ་བ་འདི་གཉིས་གནས་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་དགོས་པར་འདུག་གོ། དེས་ན་འདི་ལྟར་ཞིབ་ཀྱིས་བལྟས་ན་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་འདི་བཞེངས་པ་ཅུང་ཟད་སྔ་རུང་། བརྡ་དག་དང་ཆད་ལྷག་སོགས་ཀྱང་གཞན་ལས་མང་བ་ཡོད་པ་དཔོག་ཐུབ།

དྲུག མཇུག་བསྡུ་བ།

འདིར་<<འཕེན་ཆུ་སྔོན་མོའི་རང་སྒྲ་>>ཞེས་པའི་ལོ་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་པས་ལོ་སྔ་ཕྱིར་རྩོམ་བསྐུལ་ལན་མང་མཛད་བྱུང་བས་ད་ལན་ཆེད་དུ་བྲིས་པ་ཡིན་ཡང་། དུས་དེབ་ཅིག་ལ་མཚོན་ན་ད་དུང་ཚིག་ཚོགས་ཅུང་ཟད་མང་ཀ་ཐལ་བ་ལྟ་བུར་བྱུང་སྟེ། གལ་གནད་ཆེ་བའི་གོང་གི་བླ་མ་ཁག་གི་ལོ་ཚིགས་སྐོར་ཞུ་ཐབས་མ་བྱུང་ནའང་མདོར་ན་འདིར་འཁོད་པའི་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་སྐོར་བཞི་ཀ་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་ ༡༥ པའི་དཀྱིལ་ཏེ་གོང་གི་<<ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>མཛད་པའི་དུས་ཚིགས་དེའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཡིན་པར་དཔོག་ཐུབ། ཟུར་སྦྱར་བརྒྱུད་རིམ་ནང་གསལ་གུ་རུ་ཡོན་ཏན་སེང་གེ་དང་ཁྱུང་པོ་རང་གྲོལ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་ཕུད་དེའི་རྗེས་ཀྱི་བླ་མ་རྣམས་ཕལ་ཆེ་བ་དུས་རབས་ ༡༥ དང་དེའི་ཕྱིས་སུ་བྱོན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། གལ་ཏེ་དེ་དག་ཞིབ་ཕྲའི་ཤེས་རྟོགས་དགོས་ན་མ་བཀླག་ཐབས་མེད་གཅིག་ནི། ཉེ་ལམ་ཁོ་བོས་བྲིས་པའི་<<ཁྱུང་པོ་རང་གྲོལ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་>>ཞེས་པའི་ཆེད་རྩོམ་དེ་ཉིད་ཡིན། དེར་རྟོགས་ལྡན་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་དང་། ཁྱུང་པོ་རང་གྲོལ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན། སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན། རྣལ་འབྱོར་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ནི་གང་ཟག་གཅིག་དང་ཐ་དད་གང་ཡིན་དང་། ཁོང་རྣམས་པའི་དུས་རིམ་སོགས་གང་འཚམ་གླེང་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་སྐོར་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་ངེས་ཅན་ཆགས་ཡོད་པས་སོ། །རྩོམ་ཡིག་དེ་ཉིད་མི་རིང་བར་རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བསྟར་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད།

ད་ནི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་རྫོགས་ཚིག་མ་བཀོད་པའི་སྔོན་དུ་མི་ཞུ་ཐབས་མེད་དུ་གྱུར་པའི་གནད་དོན་གཉིས་ཡོད། དང་པོ། འདིར་སྨྲས་པ་རྣམས་ནི་ཐོག་མའི་དཔྱད་གླེང་ཙམ་ཡིན་པ་ལས་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་དང་སྡོམ་ཚིག་སོགས་ཅི་ཡང་མིན་ལ། དེ་བཞིན་ཞིབ་འཇུག་རིག་པའི་ངོས་ནས་བཤད་ན་དྲང་པོ་དྲང་བཞག་དང་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་ནི་གལ་འགངས་ཧ་ཅང་ཆེ་སྟབས། དེ་ལྟའི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པར་འབད་པ་ཧུར་བསྐྱེད་བྱས་པ་ཙམ་ལས། རྩོམ་འབྲིའི་ཀུན་སློང་ནང་དུ་བརྗོད་གཞི་གང་ཐད་ནས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡུལ་གང་ཡང་གཞི་ནས་མ་གྲུབ་པས། ཀློག་པ་པོ་དག་གིས་གྲིབ་ནག་འདྲེ་བཟུང་དང་། གོ་བ་ལོག་འགྲེལ་དུ་མི་བྱེད་པར་ཁོ་བོའི་རྨོངས་འཆར་དག་ལ་ལེགས་སྤེལ་ཉེས་འགོག་གི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ལྷུག་སྩོལ་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཅི་ནས་ཀྱང་ཆེ་ཞུ།

གཉིས་པ། བདག་ལ་མཚོན་ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བློ་རིག་ཧ་ཅང་རྟུལ་ཞིང་། སྦྱོང་བརྩོན་གྱི་ཤེས་ཡོན་དེ་བས་ཞན་ཡང་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའི་རྩོམ་ཐུང་རེ་རེ་འབྲི་བར། ཁ་སང་དེ་རིང་རྩོམ་དེབ་རྟ་ལུད་བཞིན་འདོན་མཁན་དག་གིས་དེབ་རྒན་གླེན་པ་རེ་འབྲི་བའི་དུས་ཡུན་ལས་ཀྱང་རིང་བའི་རིན་བྲལ་གྱི་དུས་ཚོད་བཏང་སྟེ། ཐོག་མར་དཔེ་ཀློག་དང་རྒྱུ་ཆ་མཁོ་སྒྲུབ། བར་དུ་རྩོམ་འབྲི་དང་ལུང་ཁུངས་འཚོལ་འགོད། མཐའ་མ་ཞུ་དག་དང་ཚིག་སྦྱོར་བསྐྱར་བཅོས་སོགས་མདོར་ན་ཚིག་ཚོགས་མང་ཉུང་དང་། བློ་བསྐྱེད་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་སོ་སོ་རང་ཉིད་ངོ་མའི་ཡུན་རིང་དཀའ་བརྒྱ་ངལ་སྟོང་གི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ཡིན་པས། དེ་ནི་ལུགས་མཐུན་གྱིས་ནང་འདྲེན་སོགས་བཀོལ་སྤྱོད་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་དགག་བྱ་མེད་རུང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གཤིས་ངན་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་སོང་བའི་རྩོམ་གྱི་ཆོམ་རྐུན་པ་ཚོས་རྒྱུས་ཡོད་ཀྱི་སྔུན་དུ་སྟོང་གཏམ་ཡིན་པར་ངོ་མི་ཚ་བར་རྒྱུས་མེད་ཀྱི་རྣ་རྩར་མཁས་གཏམ་ཤོད་བྱེད་དུ་རྐུ་འཁྱེར་བྱས་ཚེ། [69] ད་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ལུགས་རྗེས་འདེད་བྱ་རྒྱུ་ལས་རང་དགར་འཇོག་རྒྱུ་མིན་པ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས། མིང་སྙན་གྲགས་སྐམ་གྱི་ཆེད་ལུས་སྲོག་བཏང་བྲ་ཡང་། རྩོམ་འབྲི་དང་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆེད་དུ་བརྩོན་པ་མི་ནུས་པར་སྨྱུག་ཐོགས་པའི་གྲལ་དུ་འཚང་བའི་རྩོམ་གྱི་ཆོམ་པོ་བ་ཚོ་ལ་ཟློ་བ་ལགས་སོ། །

ཞེས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་མིང་ཁུར་དཔོན་རྒོད་དགེ་བཤེས་གཡུང་དྲུང་སྐལ་བཟང་དུ་འབོད་པས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་<<བོན་སྒོ་>>རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གི་ལས་ཤག་ཏུ་རེ་ཞིག་མཇུག་གྲུབ་པར་བྱས་པ་ཐ་ཚན་མུ་ཙུག་སྨར་རོ།། །།

དཔྱད་ཡིག་དང་ཞབས་མཆན།

* གསལ་བཤད། རྩོམ་ཡིག་འདིར་དྲངས་པའི་ལུང་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་ཁྲོད་རྟགས་འདིས་ [] མ་དཔེའི་ནང་ཡི་གེའི་བརྡ་དག་དེང་དུས་བརྡ་སྤྲོད་དང་མི་མཐུན་རུང་གོ་བ་ལ་སྐྱོན་ཆ་ཆེར་མི་འགྲོ་བའི་རིགས་རྣམས་རང་སོར་བཞག་སྟེ་རྩོམ་པ་པོས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་མཚོན་ཡོད། རྟགས་ {} འདིའི་ནང་ཡོད་པ་རྣམས་ཆད་པ་ཡིན་པར་བསམ་པའི་རིགས་ཁ་བསྐངས་པ་རྣམས་ཡིན། གུག་རྟགས་ () འདིའི་ནང་ཡོད་པ་རྣམས་མ་དཔེར་དག་ནོར་བྱུང་ཞིང་གོ་བ་ལ་སྐྱོན་ཆ་འབྱུང་སྲིད་པའི་རིགས་མ་དཔེའི་དག་ནོར་རང་སོར་བཞག་ཐོག་དེའི་ཟུར་དུ་དག་བཅོས་བྱས་པ་རྣམས་བཞག་ཡོད། འདིར་དག་ནོར་བྱུང་བའི་ཡི་གེ་ལ་གུག་རྟགས་ [] འདི་བེད་སྤྱད་མེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་གུག་རྟགས་གཉིས་མཉམ་དུ་ཁེལ་ན་དཔེ་ཆའི་མཛེས་ཆ་ལ་གནོད་པས་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་རྟགས་ “ ” འདིའི་མིང་ལ་བོད་སྐད་དུ་དྲངས་རྟགས་ཞེས་འབོད་པར་སྣང་། དེ་བས་གཞན་ནས་དྲངས་པའི་ལུང་རྣམས་འདིའི་ནང་བཞག་ཡོད་པར་སྨོས་མ་དགོས་ཀྱང་། སྐབས་རེར་གནད་ཚིག་རིགས་ཁག་གཅིག་ཀྱང་འདིར་ཚུད་ཡོད། ཡང་རྩེའི་དཔེ་རྙིང་དོལ་པོ་ཅན་ནང་བྱེད་འབྲེལ་གཉིས་ཀྱི་ཕྲད་ཕན་ཚུན་ནོར་འཛོལ་བྱུང་བ་ཧ་ཅང་མང་བས་ཁ་ཅིག་སྟབས་བདེ་མིན་དབང་གིས་ཐད་ཀར་བཅོས་དགོས་བྱུང་བ་ལས་གཞན་མ་དཔེ་རང་སོར་བཞག་ཡོད་ཅེས་ཞུ་བ་ལགས།
[1] རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་སྡེ་བཞིའམ་མ་བཞི་ནི། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞང་ཞུང་སྙན་རྒྱུད་བཀའ་སྐོར་བཞི་དང་། རྫོགས་ཆེན་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གབ་པ་དགུ་སྐོར། སྤྱི་རྒྱུད་ཆེན་མོ་ཡེ་ཁྲི་མཐའ་དང་བཞིའོ། །
[2] རྫོགས་ཆེན་ཆ་ལག་བུ་བཞི་ནི། སྙན་རྒྱུད་བཀའ་བརྒྱུད་སྐོར་བཞིའི་ཆ་ལག་གམ་བུ་རུ་གྲགས་པ་ཉམས་རྒྱུད་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་གཞུང་རྣམས་དང་། མ་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་གྱི་ཆ་ལག་བུ་མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་སྐོར། བྱང་སེམས་གབ་པ་དགུ་སྐོར་གྱི་ཆ་ལག་སེམས་སྨད་སྡེ་དགུ་དང་། སྤྱི་རྒྱུད་ཆེན་པོ་ཡེ་ཁྲི་མཐའ་སེལ་གྱི་ཆ་ལག་རྫོགས་ཆེན་ནམ་མཁའ་འཕྲུལ་མཛོད་དང་ཐེག་པའི་རིམ་པ་མངོན་དུ་བཤད་པའི་མདོ་རྒྱུད་སོགས་སོ། །
[3] རྒྱབ་ཤོག་གི་མདུན་ངོས་སུ། <<YAÑ RTSE KLOÑ CHEN ‘GREL SKOR>> TENZIN NAMDAG མདུན་ཤོག་ནང་མར་སྤྱི་ཁྱབ་མཚན་བྱང་དུ། <<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> (མཆན། མཚན་བྱང་འདི་ནི་གཤམ་གསལ་གསུང་པོད་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་འགྲེལ་པ་རྣམས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱིས་དཔར་སྐྲུན་སྐབས་བཏགས་པ་ཡིན་འདུག) བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ཀྱིས་མཛད། ༡༩༧༣ ལོར་སློབ་དཔོན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་གིས་དོལ་པོ་བསམ་གླིང་དགོན་པའི་དཔེ་རྙིང་ལག་བྲིས་མ་དཔར་གཞིར་བྱས་ཏེ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དེབ་རྒན་འགོ་ཚེམས་ཅན་ཤོག་ངོས་རེར་མ་དཔེ་དཔེ་རྙིང་ཤོག་ངོས་སུམ་སྒྲིག་ཅན་ཡིན། མདུན་ཤོག་ནང་མར་འཁོད་པའི་དབྱིན་ཡིག <<BLA MED RDZOGS PA CHEN PO YAN RTSE KLON CHEN GYI ‘GREL SKOR>> A collection of rare commentaries on an important Bonpo Dzogchen tantra Compiled and photographically reproduced from manuscripts preserved in the library of Bsam-gling Monastery in Dolpo (northwestern Nepal) By Tenzin Namdak. DISTRIBUTOR TIBETAN BONPO MONASTIC CENTRE NEW THOBGYAL, P. O. OCHGHAT (VIA SOLAN) H. P. 1973
[4] བཞི་ནི་གཤམ་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>དང་། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག>> <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག>> <<ངེས་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་>>བཅས་བཞིའོ། །
[5] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་སྷོ། །སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན། གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༥༣ ལས་གསལ།
[6] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༥༦ ལས་གསལ།
[7] གསལ་བཤད། ལེའུ་ཚན་འདིའི་མཚན་བྱང་ནི་ཁོ་བོས་སྟབས་བདེར་དམིགས་ཏེ་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བསྡུས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ལས། མཚན་བྱང་དངོས་ནི། <<དོན་གྱི་འབྲུ་གཞོམ་དཀྱུས་ཀྱི་ས་བཅད་མན་ངག་གི་ཐེམས་ཡིག་ཀུན་བཞུགས།>> ཞེས་འཁོད་འདུག འདིའི་མཇུག་བྱང་དུ། “དཔོན་གསས་བླ་མ་རིམ་པར་བརྒྱུད་ནས། འགྷུ་རུ་ཡོན་ཏན་སེང་གེ་བདག་གི་གདམས་ངག་དམ་པར་ཤར་བ་ལགས་སོ། །” ཞེས་གསལ།
[8] དོན་གྱི་འབྲུ་གཞོམ་དཀྱུས་ཀྱི་ས་བཅད་མན་ངག་གི་ཐེམས་ཡིག་ཀུན་བཞུགས། རྫོགས་ཆེན་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན། <<གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད།>> དེབ་ཉེར་གསུམ་པ། ༢༠༡༠ མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། དེབ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༡༩ ལས་གསལ།
[9] [1] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༣༣ ལས། “གཞུང་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་གྱི་བྱུང་ཚུལ་དང་། མན་ངག་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་བྱུང་ལུགས་སོ། །” ཞེས་གསལ།
[10] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༨༤ ལས། “མ་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་བཀའ་ཡིན། བུ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་བཀའ་བརྟེན་ཡིན་[སྟེ]། མའི་ནང་ནས་བུ་མན་ངག་དུ་བཏུས་པའོ། །” ཞེས་གསལ།
[11] དབྱིན་ཡིག་ཏུ་བྲིས་པའི་གླེང་བརྗོད་དངོས། PREFACE. This volume of reproductions of texts from the Bsam-gling Monastery in Dolpo is a collection of commentaries on the Yang rtse klong chen (also known as the Yongs rtse klong chen), one of the important Bonpo Rdzogs-chen tantras. These commentaries, for the most part, belong to the 13th and 14th centuries. The original manuscripts would seem to have been in Dolpo for many centuries and their state of preservation leaves something to be desired. The yellow markings made by some teacher in the distant past to indicate points he deemed important have added considerably to the problems of reproduction. We hope that the appearance of these rare texts will provide a stimulus to the study of the ancient Bonpo traditions of Rdzogs-chen practice. Mustuk Maro!
[12] <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ཉེར་ལྔ་འཁོར་བའི་ལོ་རྒྱུས་དྲན་དེབ།>> དགེ་བཤེས་ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་སོགས། ༢༠༡༩ དཔལ་ལྡན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དེབ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༢༠ ལས་གསལ།
[13] དཔལ་ལྡན་བླ་མ་མི་ཡི་སེང་གེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ཡོངས་འཛིན་སངས་རྒྱས་བསྟན་འཛིན་གྱི་རྣམ་ཐར་རྒྱ་མཚོའི་འཇིང་ལས་བདག་གི་དད་པའི་རྩྭ་མཆོག་གིས་བླངས་པའི་ཟིལ་པ་མུ་ཏིག་མདངས་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། སྨན་རིའི་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག <<དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་མུ་ཏིག་འཕྲེང་བ་བཞུགས།>> འདིར་འཁོད་པ་ཕལ་ཆེ་བ་དོལ་པོ་ནས་བྱུང་བའི་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་ཕྱག་དཔེ་འདྲ་མིན་མ་དཔེར་མཛད་དེ་སྔགས་བོན་མཁས་མཆོག་རྡོ་རྗེས་བྲིས། ༡༩༨༡ ལོར་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེས་ལྡི་ལི་ནས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དེབ་གཟུགས་དབུ་མེད་ལག་བྲིས་མ་ཤོག་ངོས་ ༥༤༡ ལས།  སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་ཐུ་བོ་གང་ཉིད་ཆུ་ཡོས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་གློ་དོལ་ཁུལ་དུ་ཕྱག་དཔེ་བཀའ་གཡར་མཛད་དུ་ཕེབས་ཤིང་། ཤིང་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༤ ལོའི་དགུན་ཁ་རྒྱ་གར་དུ་ཚུར་འབྱོར། ཤིང་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༥ ལོར་མ་ན་ལི་རུ་<<དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད་>>ཞུ་དག་གནང་བཞིན་བཞུགས་པར་གསལ་བས། ཕྱག་དཔེ་དེ་ཡང་གོང་གསལ་གསུང་རབ་གཡར་པོ་གནང་བའི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྗེས་སུ་མ་དཔེ་ཕྱིར་བསམ་གླིང་དགོན་པར་གནང་སྐབས་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་གིས་དཔེ་རྙིང་ལ་དངོས་སུ་དག་བཅོས་གང་མང་མཛད་འདུག་ཅེས་བསམ་བླ་མ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གསུངས་པར་ཐོས། དེ་ལྟར་ཞུ་དག་མཛད་ཅིང་གསར་འབྲི་བཅུག་པ་དེ་ནི། ཁྱུང་བཙུན་ལྡོང་རིགས་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བྲིས་ཞེས་གསལ་བའི་<<གཟི་བརྗིད་>>དབུ་ཅན་ལག་བྲིས་མ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༧–༡༩༦༩ སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེས་རྒྱ་གར་ལྡི་ནས་དཔར་བསྐྲུན་མཛད་པ་དེ་ཡིན་པར་སེམས། དེའི་དཔར་དཔེ་ནི་དགེ་བཤེས་བསྟན་འཛིན་དབང་རྒྱལ་གྱི་<<གཟི་བརྗིད་དང་གཟེར་མིག་གཉིས་ཀྱི་དཀར་ཆག་>>ལས། “རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་བོན་པོའི་ཚོགས་པས། ༡༩༦༧–༡༩༦༩ ལོར་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་མཛད་མདོ་རྒྱས་པ་དོལ་པོ་བསམ་གླིང་གི་ཕྱག་དཔེ་པོད་བཅུ་གཉིས་ཅན་”ཞེས་བཤད་པ་ལྟར་ན་བསམ་གླིང་དགོན་པའི་ཡིན་འདུག འོན་ཀྱང་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་ལ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ ལོར་སྤ་ཚང་བླ་མ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་ལ་དཔར་གཞི་མཛད་དེ་<<དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད་>>དེབ་རྒན་འགོ་ཚེམས་ཅན་ཞིག་ལྡི་ལི་ནས་དཔར་སྐྲུན་མཛད་འདུག་པ་དེའི་རྒྱབ་ཤའི་མདུན་ངོས་སུ་དབྱིན་ཡིག་ནང་(THE DOL-PO ’TSHAL-MKHA’ MS.)ཞེས་དཔར་དཔེ་དོལ་པོ་ཚལ་ཁ་དགོན་པའི་དཔེ་ཆ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང་། མདུན་ཤོག་ནང་མར་“Reproduced from an ancient manuscript from Bsam-glin in Dolpo (Nepal)” ཞེས་བསམ་གླིང་གི་དཔེ་ཆ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ནི་ཏན་ཏན་ནོར་བ་འདྲ། འདིའི་མ་དཔེ་ཚལ་ཁ་དགོན་པའི་ཡིན་སྐད་འདུག ཡང་བྱ་འཕུར་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བརྩམས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རིགས་བརྒྱའི་ཁྱབ་བདག་རྒྱལ་བ་སྨན་རི་བ་དཔོན་གསས་བླ་མ་<<༧སྐྱབས་རྗེ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་དཔལ་བཟང་པོའི་རྣམ་ཐར་ཀུན་བཟང་དགྱེས་པའི་མཆོད་སྤྲིན།>> ༡༩༩༤ དེབ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༥༧ ལས། སྐྱབས་རྗེ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་གང་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོར་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རྒྱུད་ནས་ཕྱག་དཔེ་ཕོན་ཆེན་བཀའ་གཡར་གྱིས་དཔར་བསྐྲུན་མཛད་པའི་ཁོངས་སུའང་། <<དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད་>>ཀྱང་ཡོད་པར་གསལ་བ་ལྟར་ན། <<དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད་>>འདི་སྔ་ཕྱིར་ཐེངས་འགའ་ཞིག་དཔར་བསྐྲུན་མྱོང་བ་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་གང་ཡིན་རྗེས་སུ་དཔྱད་དགོས་པར་སྣང་ངོ་། །
[14] <<རྗེ་བླ་མ་ངེས་པ་དོན་གྱི་མངའ་བདག་༧ ཡོངས་འཛིན་སློབ་དཔོན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བསྟན་འགྲོའི་དོན་དུ་རྒྱལ་སྲས་གཡུང་དྲུང་སེམས་དཔའི་མཛད་བཟང་བསྐྱངས་ནས་བགྲང་བྱ་བཅུ་ཕྲག་བརྒྱད་ལ་ཕེབས་པའི་བར་གྱི་མཛད་རྣམ་རགས་བསྡུས།>> དཔོན་སློབ་ཚངས་པ་བསྟན་འཛིན་སོགས། ༢༠༠༥ བལ་ཡུལ་དཔལ་ལྡན་ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེ་ནས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དེབ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༥༡ ལས་གསལ།
[15] ཆུ་རྟ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ལོ་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་སྐབས་བལ་ཡུལ་སྟག་མོ་ལུས་སྦྱིན་དང་། འཕགས་པ་ཤིང་ཀུན། རྫོང་གསར་པ་ནས་གློ་བོ་ཀླུ་བྲག་དགོན་པ་སོགས་སུ་གནས་མཇལ་ཕེབས་མྱོང་། ཕྱིས་དུས་འགྱུར་སྐབས་སུའང་ཕྱོགས་འདི་ནས་བརྒྱུད་དེ་ཚུར་ཕེབས་པ་ཡིན་འདུག
[16] གོང་མཚུངས་<<དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་མུ་ཏིག་འཕྲེང་བ་བཞུགས།>> ཤོག་ངོས་ ༥༤༠ ནས་ ༥༤༡ བར་ལས། “ཆུ་སྟག་ (ཆུ་ཡོས) ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་རེ་གསུམ་གྱི་དཔྱིད་ཁར་བལ་ཡུལ་དུ་དོལ་པོའི་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ནས་ཡང་སྟོན་འཇའ་ལུས་པ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་གདན་ས་བི་བྱེར་བསམ་གླིང་དང་། ཚལ་ཁ་ཕུན་གླིང་། རྟ་རབ་སྲིབ་ཕྱོགས་དགོན་པ། བ་ལེ་དགོན་དང་བླ་བྲང་། མཚོ་དགོན་པ་དང་། ཡུལ་སྡེ་སྤུ་མེལ་གྲུབ་ཐོབ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོན་པ་དང་བླ་བྲང་སྒེར་གྱི་གྲྭ་པ། ཡུལ་གྲོང་གང་ས་ནས་གསུང་བར་རྣམས་བཀའ་གཡར་ཞུས། ཡུལ་སྡེ་སྤྱི་དང་ཌོར་སྤ་ཀྲན་བོད་མི་བོན་རིགས་རྣམས་ཀྱི་མཐུན་ཞབས་ཞུས་མི་དམན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གསུང་རབ་རྣམས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་སའི་བར་དུ་གདན་ཞུས་གྲུབ། ཤིང་འབྲུག་ལོ་ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་བཞི་དུས་དགུན་ཁར་ཚུར་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ནས་གུས་པ་དབྱིན་ལེན་ནས་ཚུར་ལོག་པ་དང་། དི་ལིར་ཞལ་མཇལ་བྱུང་བའི་དགའ་བ་ཚད་ལས་འདས་པ་བྱུང་། དེའི་སྐབས་གསུང་རབ་རྣམས་བལ་ཡུལ་དུ་ལུས་པས་བླ་ཆུང་གཡུང་དྲུང་རྣམ་རྒྱལ་དང་། རང་གྲོགས་དམ་པ་དེ་གཉིས་ལ། ངོས་ནས་འགྲོ་གྲོན་བཏང་སྟེ་གསུང་རབ་རྣམས་ཚུར་རྒྱ་གར་དུ་བླངས།” ཞེས་གསལ།
[17] གོང་མཚུངས་<<དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་མུ་ཏིག་འཕྲེང་བ་བཞུགས།>> ཤོག་ངོས་ ༥༤༢ ནས་ ༥༤༣ བར་ལས། “དགུང་ལོ་རེ་གཉིས་ཆུ་གླང་ལོ་ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་དོན་གསུམ་གྱི་ལོ་སྨད་དགུན་ཐོག་བལ་ཡུལ་མཆོད་རྟེན་འཕགས་པ་ཤིང་ཀུན་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དང་།  རིག་འཛིན་མཁའ་འགྲོ་དུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མཆོག་ {བློ་} ལྡན་རྙིང་ (སྙིང་) {པོ} མ་ (ལ) ལུང་བསྟན་བྱུང་བར།  བལ་ཡུལ་འཕགས་པ་ཤིང་ཀུན་ལ། །དར་ཚོན་སྣ་ལྔས་གདུག་ཕུལ་ན། །ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་ངན་པ་ཁེགས། །ཞེས་དང་། བལ་ཡུལ་འཕགས་པ་ཤིང་ཀུན་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་ཡོང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་ལུང་གིས་ཟིན་པའི་གནས་དེར། སྐྱབས་རྗེ་མཆོག་དང་སྤ་བླ་རིན་པོ་ཆེ་ཀུན་བཟང་རྒྱལ་མཚན་སྐུ་འཁོར་བཅས་དགུན་རིང་དུ་མཆོད་འབུལ་མཛད། སྐྱབས་རྗེ་མཆོག་གིས་གནས་དེར་མཆོད་མེ་ཁྲི་ཕྲག་ལས་བརྒལ་བ་དང་། དེ་མཚུངས་སྤོས་ཚན་ཆབ་སོགས་དང་། ཐུགས་བསྐྱེད་རྒྱ་ཆེན་བསྟན་དང་འགྲོ་བའི་རྒུད་པ་ཞི་ཞིང་། རྒྱལ་བསྟན་རིན་པོ་ཆེ་འགྲོ་བའི་ཁམས་ལ་དར་རྒྱས་ཡུན་དུ་གནས་པར་མཛད། ལོ་དེའི་དབྱར་རིང་སླར་ཌོར་སྤ་ཀྲན་བརྒྱུད་དོལ་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་དགོན་བླ་རྟེན་ཐམས་ཅད་མཇལ་འཕྲད་དང་། གསུང་རབ་ཇི་སྙེད་བཀའ་གཡར་བསྐྱར་ཞུ་བཅས་མཛད་པ་བཅས་གྲུབ་ནས། ཆུ་སྟག་ (ཤིང་སྟག) ལོའི་སྨད་དགུན་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་གར་དུ་གདན་ས་བོན་གཞིས་ཐོབ་རྒྱལ་གསར་པར་ཞབས་སོར་འཁོད།” ཅེས་གསལ།
[18] དཔེར་ན། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་ཁྱུང་པོ་སྟེང་ཆེན་དགོན་ནས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་དཔེ་རྙིང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་>>ཞེས་པོད་ཆིག་བརྒྱ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་དཔར་སྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་མཛད་ཁོངས་ནས། པོད་ཨང་ ༡༠༣ ནི་གོང་འཁོད་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་བོན་སྐོར་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཤིག་ཡིན་འདུག དེའི་ཤོག་ངོས་ ༡༤༤༧ ལས་དཔར་དཔེའི་གསལ་བཤད་སྐབས། “<<རྫོགས་ཆེན་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་>>འདིའི་མ་དཔེ་༧ སྨྲ་དབང་ཡོངས་འཛིན་ཆེན་མོ་༧ བསྟན་རྣམ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱག་དཔེ་ལྟར་གཙོར་བཟུང་བྱས་ནས་བསྒྲིགས་ཁར་ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་དོལ་པོའི་དཔེ་རྙིང་ལག་བྲིས་ཡིག་ནག་སྔར་དཔེ་ཇི་ལྟར་ལས་མ་བཅོས་ཕབ་ཞུས་བྱས་”ཞེས་གསལ་བ་ལས་དཔེ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ལག་སོན་བྱུང་བ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་། བཀའ་བརྟེན་དཔེ་རྙིང་ཁང་གི་འགན་འཛིན་རང་ལ་དེའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པས། ཁོང་ལ་དཔེ་གཉིས་པོ་གཅིག་པ་ཡིན་མིན་ཐུགས་དྲན་གསལ་པོ་མི་འདུག་རུང་། དང་པོ་ཡོངས་འཛིན་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱག་དཔེ་ཞེས་པ་དེ་ལྡི་ལིའི་ནས་དཔར་སྐྲུན་ཞུས་པའི་དེབ་རྒན་འགོ་ཚེམས་ཅན་དང་། གཉིས་པ་དེ་དོལ་པོའི་ཡིག་རྙིང་དཔེ་གཟུགས་ཅན་དཔར་བཤུས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་པས། དཔེ་དེ་གཉིས་ཨ་མ་གཅིག་ལས་ཆད་པ་ཡིན་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཡིན་འདུག
[19] དོན་གྱི་འབྲུ་གཞོམ་དཀྱུས་ཀྱི་ས་བཅད་མན་ངག་གི་ཐེམས་ཡིག་ཀུན་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད།>> ཤོག་ངོས་ ༡༩ ལས་གསལ།
[20] <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ་>>ཡི་ནང་བཞུགས་དཔར་དཔེའི་ནང་། “བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་”ཞེས་འཁོད་འདུག་པས་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །
[21] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༥༡༧ ནས་ ༥༡༨ བར་ལས་གསལ།
[22] ཞུ་སྒྲིག་པའི་གཏམ། དགེ་བཤེས་ཉི་མ་དོན་འགྲུབ། <<ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ།>> ༢༠༡༡ གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཤད་སྒྲུབ་འདུས་སྡེས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དེབ་གཟུགས་ཅན། (མཆན། འདིའི་དཔར་སྐྲུན་གསལ་བཤད་དང་། ཞུ་སྒྲིག་པའི་གཏམ། དཀར་ཆག་བཅས་ལ་ཤོག་ངོས་ཀྱི་ཨང་གྲངས་བཀོད་མེད།
[23] “II. YANG RTSE KLONG CHEN DRANG DON ‘BYED PA’I LDE MIG. Author: Bla-ma-rgyal-mtshan (14th century) (99–215    III. YANG RTSE KLONG CHEN GYI NGES DON ‘BYED PA’I LDE MIG. Author: Bla-ma-rgyal-mtshan (14th century). 217–342” ཞེས་འཁོད།
[24] <<རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན།>> སྟོད་ཆ། ལི་ཤུ་སྟག་རིངས། ཁྲི་བརྟན་ནོར་རྩེའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་བསྒྲིགས། ༢༠༠༨ སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། དེབ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༡ ནས་ ༢ བར་ལས་གསལ།
[25] གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ཉེར་ལྔ་འཁོར་བའི་ལོ་རྒྱུས་དྲན་དེབ།>> ཤོག་ངོས་ ༡༢༥ ལས་གསལ།
[26] རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་སྡེ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ནང་ཚན་རྫོགས་ཆེན་བསྒྲགས་པ་སྐོར་གསུམ་མ་བུ་ཆ་ལག་བཅས་ཀྱི་སྐོར་རོབ་ཙམ་བརྗོད་པ། ཁྲི་བརྟན་ནོར་བུ་རྩེའི་ལོ་དེབ་<<བགྲེས་པོའི་འབེལ་གཏམ།>> འདོན་ཐེངས་ ༢༠། ༢༠༢༠ དེབ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༢༣ ལས་གསལ།
[27] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༨༡ ནས་ ༨༢ བར་ལས་གསལ།
[28] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༣ ལས་གསལ།
[29] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་བཞུགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༩༨ ལས་གསལ།
[30] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པ་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༡༠༡ ལས་གསལ།
[31] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པའི་དབུ་ཕྱོགས་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༢༥༡ ལས་གསལ།
[32] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པའི་དབུ་ཕྱོགས་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༢༥༥ ལས་གསལ།
[33] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པའི་དབུ་ཕྱོགས་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༢༡༨ ལས་གསལ།
[34] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པའི་དབུ་ཕྱོགས་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༣༤༡ ལས། “དེ་ལྟར་ཡང་རྩེ་ངེས་དོན་གཞུང་གི་དོན། །རྒྱལ་འཕགས་བླ་མའི་བཀའ་ལུང་མན་ངག་ལ། །བརྟེན་ནས་མི་གསལ་གསལ་བར་གོ་ཕྱེས་ནས། །གཞན་དོན་ཕྱིར་དུ་བདག་གིས་བརྩོན་པས་སྦྱར། །སྒྲོན་མེས་མུན་བསལ་རྫས་གང་ལེན་པ་ལྟར། །ཐོས་བསམ་བློ་སྦྱང་འདི་དོན་གསལ་བར་འགྱུར། །ཅི་སྙེད་ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་ཀུན་ལ་ཡང་། མ་རྨོངས་གོ་[རྟོག་]དེ་དོན་མངོན་གྱུར་ནས། །ཀུན་གསལ་རྣམ་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཕུང་པོ་ཐོབ། །སྒོར་ཞུགས་ནང་བསྒྲོད་ཡང་རྩེར་ཕྱིན་པ་ལྟར། །འདི་དོན་ཚིག་ཤེས་བློས་རྟོག་གོམས་སྦྱང་ནས། །ཅི་ལྟ་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོ་སྤྲོས་བྲལ་ཡང༌། །མངོན་འགྱུར་བདེ་ཆེན་བོན་སྐུའི་རང་ས་ཟིན། །དཔག་བསམ་ནོར་བུ་དག་ལ་འདོད་འབྱུང་ལྟར། །འདི་དོན་སྦྱང་བས་ཐེག་སྒོ་ཀུན་རྟོགས་ནས། །རང་གཞན་དོན་རྣམས་མ་ལུས་ཕུན་༣་འཚོགས། །དེ་ལྟར་བདག་གི་གཞུང་གི་[དགོང་]དོན་ལ། །འགལ་དང་མ་ཁྲོལ་བསྡེབས་ཉེས་ཅི་མཆིས་པ། །རྒྱལ་འཕགས་བླ་མ་བརྩེ་ལྡན་རྣམས་ལ་བཤགས། །དཀའ་སྤྱད་འདི་སྦྱར་དགེ་བ་དེ་དག་གིས། །འགྲོ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་འབྲས་ཐོབ་ཤོག །བདག་ཀྱང་འདི་ནས་སྐྱེ་བ་གང་དུ་ཡང༌། །བཀའ་ཡི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་དུ་བསྐོར་བ་དང༌། །བདུད་རིགས་ལོག་ལྟའི་སྡེ་རྣམས་ཀུན་འདུལ་ཅིང༌། །གང་ལ་མི་ཆགས་འགྲོ་བའི་དོན་གྱུར་ནས། །རྣམ་མཁྱེན་འབྲས་ཐོབ་དོན་༢་མཐར་ཕྱིན་ཤོག །” ཅེས་གསལ་བ་ལྟར་<<དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་>>གི་མཇུག་བྱང་དུའང་ཚིག་རྐང་དང་པོ་“དེ་ལྟར་བླ་མེད་ཡང་རྩེ་གཞུང་གི་དོན། །” ཞེས་གོང་དང་ཅུང་ཙམ་མི་འདྲ་བ་ལས་གཞན་གཅིག་མཚུངས་རེད་འདུག
[35] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པའི་དབུ་ཕྱོགས་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༢༥༤་ ནས་ ༢༥༥ བར་ལས་གསལ།
[36] གོང་མཚུངས་<<རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན།>> སྟོད་ཆ། ཤོག་ངོས་ ༡༤༠ ལས། “དེ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དོན་གྱི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་མངོན་རྟོགས་འདི་ནི། མཁས་བཙུན་ཆེན་པོ། སྟག་གཟིག་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར་གྱིས་མཛད་པའོ། །” ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་རོ། །
[37] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པའི་དབུ་ཕྱོགས་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༢༡༨ ལས། “ཡོན་ཏན་སེང་གེས་ཀུན་བཟང་དོན་འཕྲིན་གྱི་མངོན་རྟོགས་དང་། འཁྲུལ་འཁོར་ཆེ་བརྗོད་ལ་སོགས་མཛད།” ཅེས་གསལ་བ་ལྟར་རོ། །
[38] གོང་མཚུངས་<<རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན།>> སྟོད་ཆ། ཤོག་ངོས་ ༡༣༨ ལས་གསལ།
[39] ཀུན་བཟང་དོན་[འཕྲིང་]གྱི་བདག་བསྐྱེད་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཟབ་དོན་བཞུགས་སྷོ། ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་དྲུང་མུ་ཝེར་ཞི། <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༨༢། ༡༩༩༨ སོག་སྡེ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དཔེ་གཟུགས་ཤོག་ངོས་ ༣༨༣ ལས་གསལ།
[40] རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ཁྲི་ (ཁྲིད) རིམ་བྱེ་བྲག་གི་སྡེབ་བཤད་བཞུགས་སྷཱོ། །གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༨༢། ཤོག་ངོས་ ༥༡༧ ལས། “རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་ཁྲིད་རིམ་[སྡེབས་]བཤད་འདི་ནི། གངས་ཅན་ཁྲོད་འདིར་མཁས་ཅིང་[གྲག་]པ་སྐྱབས་ཀྱི་སྟོན་པ་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་གྱི། དཔོན་ (དབོན ?) པོ་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྐུར་ངོར། གཞུང་ལུགས་འདི་ལ། བློ་གྲོས་ཀྱི་སྣང་བ་རྒྱས་པའི་ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་དྲུ་མུ་ཝེར་ཞི་ཡི (ཡིས) ། མདོ་སྨད་ཐའུ་ཇ་དབུས་ཀྱི་ས་ཆར་བསྡེབས་[པས་]དགེ་ལེགས་འཕེལ།” ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་རོ། །
[41] ཕྱག་དཔེ་འདིར་དེང་དུས་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་འགྲོས་དང་མི་མཐུན་པ་ཆེས་མང་བ་ལྟར་ན། འདིར་“འགོད་”ཅེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་མ་ཡིན་པར། དོན་དུ་དེར་བཤད་ཟིན་པའི་དོན་ཡིན་པར་སེམས་སོ། །
[42] རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ཁྲི་ (ཁྲིད) རིམ་བྱེ་བྲག་གི་སྡེབ་བཤད་བཞུགས་སྷཱོ། །གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༨༢། ཤོག་ངོས་ ༥༡༥ ལས་གསལ།
[43] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ངེས་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པའི་དབུ་ཕྱོགས་ལགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༢༥༤ ནས་ ༢༥༥ བར་ལས་གསལ།
[44] འབུམ་རམས་པ་དགེ་བཤེས་ཆོས་འཁོར་ཚང་གིས་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་བྲིས་པའི་དཔྱད་རྩོམ། <<རྒྱ་ནག་གོང་མའི་བཀའ་ཤོག་དང་དོལ་པོའི་ཡང་སྟོན་བླ་མ།>> (A Chinese Imperial Decree and the Yangton Lama of Dolpo) ༢༠༡༣ ལོར་ཉི་ཧོང་ནས་དཔར་བའི་(Journal of Research Institue)དེབ་འཕྲེང་ ༥༡། (Current Issues and Progress in Tibetan Studies: Proceedings of the Third International Seminar of Young Tibetalogists, ed., Takeuchi, Iwao, Kobe, pp. 53 – 61) ཞེས་པའི་ཤོག་ངོས་ ༥༦ ལས། ཁོང་གི་འཁྲུངས་འདས་ལོ་ཚིགས་ལོ་སྐོར་གཅིག་གི་ཁྱད་པར་བྱུང་བའི་ (༡༧༦༦–༡༨༢༨?) དང་ (༡༧༧༨–༡༨༤༠?) གཉིས་ཐེ་ཚོམ་ཚུལ་དུ་བཀོད་འདུག་ཀྱང་། འབྲེལ་ཡོད་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་དུས་རིམ་ལ་དཔག་ན་སྔ་མ་འདི་ཡིན་པར་ངེས་སོ། །བླ་མ་ཡང་སྟོན་གྱི་གདུང་རབས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཡང་སྟོན་འོད་ཟེར་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐོར་ཞིབ་པར་མཁྱེན་འདོད་ན། ཡང་སྒོམ་མི་འགྱུར་རྒྱལ་མཚན་ (༡༨༠༤–༡༨༣༤) གྱིས་རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་པའི་ཆུ་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ་ ༡༨༣༣ ལོར་ལྗགས་རྩོམ་མཛད་པའི་<<རྒྱལ་གཤེན་ཡ་ངལ་གྱི་གདུང་རབས་ཨུན་ཆེན་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་>>ཀླུ་བྲག་དགོན་པའི་དཔེ་རྙིང་ལ་དཔར་གཞིི་བྱས་ཏེ་ཨ་མདོ་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ ལོར་དཔར་སྐྲུན་ཞུས་པའི་དེབ་རྒན་འགོ་ཚེམས་ཅན་གྱི་ཤོག་ངོས་ ༡ ནས་ ༡༣༦ བར་འཁོད་པ་ལ་གཟིགས་པར་འཚལ། གདུང་རབས་འདིའི་བརྩམས་ལོ་འབུམ་རམས་པ་དགེ་བཤེས་ཆོས་འཁོར་ཚང་གི་འབུམ་རམས་སློབ་མཐར་གྱི་དཔྱད་དེབ་ཆེན་མོ། <<དོལ་པོའི་ཡ་ངལ་གྱི་གདུང་རབས། The Genealogy of Ya-ngal Family of Dolpo (Critical Edition of the Text, Translation into English, Analyses of Abbreviations and Introduction to the Dolpo Dialect)>> ༢༠༡༧ ལོར་ཅར་ལེ་སི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དྲ་ཐོག་ཏུ་བཀོད་པའི་ཤོག་ངོས་ ༢༨ ལས་གསལ་ལྟར་ཕྲན་གྱིས་དཔྱད་ནའང་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་སྣང་བས་བཀོད་པ་ཡིན། གཞན་དེ་སྔོན་གོང་གི་ཆུ་སྦྲུལ་དེ་སྤྱི་ལོ་གང་ལ་འཁེལ་མིན་ཁ་གསལ་འཁོད་པ་ཕལ་ཆེར་མཇལ་རྒྱུ་མི་འདུག
[45] འདི་ལའང་ནང་གསེས་སྡེ་ཚན། <<ཕྱི་རྒྱུད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་རབ་དཀར་མུ་ཏིག་མཛེས་པའི་འཕྲེང་བ་>>དང་། <<ནང་རྒྱུད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་མེ་ཏོག་ཀུན་དཱའི་ཆུན་པོ།>> <<གསང་རྒྱུད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་རིན་ཆེན་གཉིས་པའི་ཨ་དར་ཤ་>>ཞེས་སྡེ་ཚན་གསུམ་དུ་ཕྱེས་འདུག གཞན་ཡང་དམུ་རིགས་གཤེན་ཚང་གི་<<བླ་བསྟོད་ནོར་བུའི་འཕྲེང་བ་>>སོགས་ལེའུ་ཕྲན་སྣ་ཚོགས་ལྷན་དུ་ཡོད་པའི་དོལ་པོ་བསམ་གླིང་གི་དཔེ་རྙིང་ལ་དཔར་གཞི་བྱས་ཏེ་ ༡༩༧༣ ལོར་སྐྱ་ཕྱུག་བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ནས་དཔར་དུ་བསྐྲུན་པ་རེད་འདུག ཕྱག་དཔེ་འདི་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་བ་ ༡༢ ནང་བོན་གཞིས་ཐོབ་རྒྱལ་གསར་པའི་གཞིས་མི་ག་གཟི་ཚེ་རིང་དབང་རྒྱལ་གྱིས་ཕྲན་ལ་གཡར་པོ་གནང་བར་མ་ཟད། དཔར་སློག་རྒྱག་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་ཡང་གནང་བྱུང་བ་ནི། གོ་སྐབས་འདི་ནས་ངས་ཁོང་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ལགས།
[46] འདི་ཁྱུང་པོ་རང་གྲོལ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ཡིན།
[47] གོང་མཚུངས་<<མདོ་འབུམ་རྒྱུད་མཛོད་བཞིའི་དབང་ཁྲིད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་གསེར་གྱི་འཕྲེང་བ་བཞུགས།>> ཤོག་ངོས་ ༣༤༩ ལས་གསལ།
[48] ཡང་རྩེའི་བརྒྱུད་རིམ་འདི་ཕལ་ཆེར་གུ་རུ་ཡོན་ཏན་སེང་གེ་ཡན་བརྒྱུད་རིམ་མ་འདྲ་བ་མེད་ཀྱང་། གུ་རུ་ཡོན་ཏན་སེང་གེ་དང་རང་གྲོལ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་ནས་བརྒྱུད་པ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ཙམ་གྱེས་འདུག དཔེར་ན། གུ་རུ་ཡོན་ཏན་གྱིས་འགྲོ་མགོན་བློ་གྲོས་བསྟན་རྒྱལ་དང་། དེས་ཞུ་ཡི་མཁན་སློབ་རྣམ་གཉིས་ཏེ་མཁན་ཆེན་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་དང་། སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་སེང་གེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་མཁས་པའི་དབང་པོ་སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་སོགས་ལ་རིམ་པར་བརྒྱུད་པ་ཞུ་རྒྱུད་དང་། གོང་ནས་ཁྱུང་པོ་རང་གྲོལ་དང་ཨུ་རི་གཉིས་ལ་བརྒྱུད། དེ་ནས་ཀོ་བོ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ལ་བརྒྱུད་པ་གཅིག གཞན་ཡང་གོང་དུ་ཁྱུང་པོ་བླ་ཆུང་དང་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་ལ་བརྒྱུད་པ་གཅིག་བཅས་སོ། <<ཡང་རྩེའི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཟེར་སྒྲོན་མ་>>ལྟར་ན། ཕྱི་མ་འདི་ཆིག་བརྒྱུད་ལྷད་མེད་དེ་ཡིན་པར་གསུངས།
[49] གསང་བརྒྱུད་ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་སེལ་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ནོར་བུ་བཞུགས་པ་ལགས། མཛད་པ་པོ་མ་ཤེས། <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༢༠༢། ༡༩༩༨ སོག་སྡེ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དཔེ་གཟུགས་ཤོག་ངོས་ ༣༨༣ ལས་གསལ།
[50] <<སངས་རྒྱས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པའི་ལེགས་བཤད་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་མགྲིན་རྒྱན།>> མཁས་དབང་དཔལ་ལྡན་ཚུལ་ཁྲིམས། ༡༩༨༨ བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། དེབ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༤༤༡ ལས། “ཡང་གཅིག་ཁྱུང་པོ་རང་གྲོལ་བླ་མ་ལ། བླ་ཆུང་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཞུས། དེ་ལ་སྟག་ཚ་བླ་མ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས། དེ་ལ་ཕྱུག་ཚང་གཡུང་དྲུང་བསྟན་རྒྱལ་གྱིས། དེ་ཡིས་ཁྲ་རྒན་བཀྲས་རྒྱལ་སོགས་རིམ་བརྒྱུད།” ཅེས་གསལ། བརྒྱུད་རིམ་གཞན་གྱི་ནང་དུའང་“ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་གཡུང་དྲུང་བསྟན་རྒྱལ་”ཞུ་བ་འཁོད་འདུག འདི་ནི་གོང་གི་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་མཚན་དང་གཅིག་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་འདི་དཔལ་ཚུལ་གྱིས་བརྒྱུད་ཁུངས་གཞན་ཞིག་སྨོས་པ་ཡིན་གསལ་པོར་མ་ཤེས། གང་ལྟར་སྟག་ཚ་བླ་མས་ཕྱུག་ཚང་གཡུང་རྒྱན་ལ་བརྒྱུད་པ་འདི་འཁྲུལ་མེད་ཡིན་འདུག
[51] ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་དྲང་དོན་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་བཞུགས་པ་[ལག་]སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༡༠༠ ལས་གསལ།
[52] ཀུན་བཟང་དོན་[འཕྲིང་]གྱི་བདག་བསྐྱེད་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཟབ་དོན་བཞུགས་སྷོ། །གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༨༢། ཤོག་ངོས་ ༣༧༩ ལས་གསལ།
[53] ལུང་རིག་འོད་སྟོང་འབར་བའི་བསིལ་ཟེར་གྱིས། །ཞེས་པ་མིན་ནམ་སྙམ།
[54] རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ཁྲི་ (ཁྲིད) རིམ་བྱེ་བྲག་གི་སྡེབ་བཤད་བཞུགས་སྷོ། །ཕྱུག་ཚང་བྱ་བྲལ་དྲུང་མུ་ཝེར་ཞི། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༨༢། ཤོག་ངོས་ ༥༠༤ ལས་གསལ།
[55] རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། དྲང་སྲོང་ནམ་མཁའ་འོད་ཟེར། <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ༡༩༩༨ སོག་སྡེ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དཔེ་གཟུགས་ཤོག་ངོས་ ༣ ལས་གསལ།
[56] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། སྐྱབས་སྟོན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༣༡༦ ནས་ ༣༡༧ བར་ལས་གསལ།
[57] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༣༥༩ ལས་གསལ།
[58] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༣ ལས་གསལ།
[59] གཟུངས་སྡེ་རིན་ཆེན་འཕྲེང་བ་བཞུགས། <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་དཔེ་རྙིང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས།>> པོད་ཨང་ ༡༠༨། ༢༠༡༥ ལོར་ཁྱུང་པོ་སྟེང་ཆེན་དགོན་ནས་དཔར་དུ་བསྐྲུན། དཔེ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༤༨༤ ལས། མཁའ་འགྲོ་གསང་གཅོད་གཟུངས་ཀྱི་མཇུག་བྱང་དུ། “ཅེས་པའི་ལུང་[རིགས་]བསྟན་པའི་གཙུག་རྒྱན་བྲུ་སྟོན་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་གཙོར་བཞག་ནས། རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་སྐྱབས་སྟོན་རད་ན་ཁི་ཁར་གྱིས་ལྷན་དུ་[འཐབ་པའི་]དགེ་ལེགས་འཕེལ།” ཞེས་གསལ་བ་ལྟ་བུའོ། །
[60] རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས།  གོང་མཚུངས་ <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༣༡༢ ལས་གསལ།
[61] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༥༧༧ ནས་ ༥༧༨ བར་ལས་གསལ།
[62] རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས།  གོང་མཚུངས་ <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༣༡༢ ནས་ ༣༡༣ བར་ལས་གསལ།
[63] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༥༧༨ ནས་ ༥༧༩ བར་ལས་གསལ།
[64] རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དྲང་དོན་ལས་འབྲས་སྟོན་པའི་འགྲེལ་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས།  གོང་མཚུངས་ <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༣༡༣ ལས་གསལ།
[65] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་རྩེ་ཀློང་ཆེན་གྱི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ།>> །ཤོག་ངོས་ ༥༡༨ ལས་གསལ།
[66] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༥༧༩ ལས་དང་། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༥༦། ཤོག་ངོས་ ༢༩༧ ལས་གསལ།
[67] ངེས་དོན་འགྲེལ་པ་ལེགས་བཤད་ནམ་མཁའི་རྒྱན་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༩༢། ཤོག་ངོས་ ༥༧༩ དང་། གོང་མཚུངས་<<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༥༦། ཤོག་ངོས་ ༢༩༧ ལས་གསལ།
[68] ཙ་ཀ་ལི་བཀོད་པའི་དོན་གྱི་[བསྒྲུབས་]པ་མདུན་བསྐྱེད་རིམ་པ་བཞུགས། <<གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་ཆེན་མོ།>> པོད་ཨང་ ༡༢༦། ༡༩༩༨ སོག་སྡེ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་དཔར་སྐྲུན་ཞུས། དཔེ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་ ༡༩༢ ལས་གསལ།
[69] ཉེ་སྔོན་ཁོ་བོས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་མཇུག་གྲུབ་པར་བྲིས་པའི་<<ཀུན་མཁྱེན་རོང་སྟོན་ཞིབ་འཇུག་ལས་དགོས་དབང་གིས་གུད་དུ་ཕྱུངས་པའི་དོན་གནད་ཅིག་>>ཅེས་ཆེད་རྩོམ་ནི་ཁྱུང་པོ་མེ་སྟོན་གདན་ས་མཐོང་གྲོལ་རི་ཁྲོད་ཀྱི་ལོ་དེབ་<<གཤེན་བསྟན་གསལ་བའི་མེ་འོད་>>ཅེས་པར་སྤེལ་བས་གཞན་གྱིས་ཆོམ་པོ་བྱས་པ་དེ་ནི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཡིན།