སྣ་ཚོགས།

བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དགེ་འདུན་པའི་རྩེ་ཞྭའི་བྱུང་བ་དང་ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་རྩེ་ཞྭ་ཇི་ལྟར་སྒྲོན་ཚུལ་སྐོར་ལ་དཔྱད་ཞིབ་ཅུང་ཙམ་བྱ་འདོད་བྱུང་ལ། ཟླ་བ་འགའ་ཞིག་གི་སྔོན་ནས་དམིགས་ཡུལ་དེ་ལྟར་འཛིན་ཏེ་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་གོ་སྐབས་བེད་སྤྱད་ནས། ཆོས་འབྱུང་དང་ངག་རྒྱུན་སོགས་ལས་བྱུང་བའི་རྩེ་ཞྭའི་བྱུང་བ་སྨྲ་ཚུལ་འདྲ་མིན་ཅི་ནུས་བསྡུ་རུབ་དང་།

དེ་ཡང[①]《སྙན་ངག་གི་རྣམ་བཤད》ལས“སྙན་ངག་ཅེས་པ་ནི་དབྱངས་ཀྱི་འདེགས་འཇོག་གསལ་བའི་ལུས་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱན་གྱིས་སྤྲས་ཤིང་། སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བ་སྙིང་བསྡུས་སུ་བྱས་པའམ་བསམ་བློ་ཟབ་མོ་སྲོག་ཏུ་བྱས་པའི་ཚོར་འདུ་ཤུགས་དྲག་པའི་རྩོམ་རིག་གི་རྣམ་པ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས།”ཞེས་སྙན་ངག་གི་མཚན་ཉིད་གོ་བདེ་འཛིན་སླ་བ་ཞིག་

དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་རྩོམ་ལུས་སྐོར་ནས་དབྱེ་ཞིབ་ཅིག་བགྲོ་བར་བྱའོ།།  སྤྱིར་བོད་ཀྱི་རྩོམ་ལུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཡོངས་གྲགས་སུ་འདོད་མོད།  ཞིབ་ཀྱིས་གཞལ་ན་དེ་ནི་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཙམ་ལས་རིག་གཞུང་རང་བཞིན་གྱི་ཞིབ་ཚགས་མེད་པ་དང་ངོས་འཛིན་ཁ་གསལ་མེད་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད།  ཡིན་ཡང་།  དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བཞེད་པའི་ཁུངས་ནི་

རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་ཞེས་པ་ནི་རིག་ཚན་བྱེ་བྲག་པའམ་ལས་རིགས་ཡན་གར་བ་ཞིག་དམིགས་སུ་བཟུང་ནས་སྦྱོང་གཉེར་བྱེད་པ་སྟེ་ཆེད་ལས་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཐ་སྙད་གསར་བ་ཞིག་རེད། ཐ་སྙད་དེ་བོད་ཡིག་ཏུ་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱུང་བར་མ་ངེས་མོད། དབྱིན་ཡིག་ལས་ཐད་ཀར་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཚོད་འདུག 

བོན་ཆོས་གཉིས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་གང་མང་ཞིག་གི་མཇུག་བྱང་དུ་བླ་མ་ཆེ་གེ་མོས་ས་གནས་ག་གེ་མོ་ནས་གཏེར་དུ་དྲངས། ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་ང་ཚོས་མང་བའི་ཚད་དུ་མཐོང་ཐུབ། སྤྱིར་འཛམ་གླིང་གི་ས་སྒང་འདིའི་ཐོག་མི་རིགས་གཞན་རྣམས་ལ་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་མེད་ཅི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་། ཡང་ལྷ་སྒྲུང་དང་འབྲེལ་བའི་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དཔེ་རྙིང་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་ནའང་།

དེ་ཡང་གསས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཡིན་པ་ལས་གསར་ཆགས་ཀྱི་མིང་བརྡ་ཞིག་གམ་ཡང་ན་ཟུར་ཆག་པའི་མིང་བརྡ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་མ་ཡིན། ཞང་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་མིང་བརྡ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་མཐོང་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་མོད།

སྙན་རྩོམ་འདིའི་མིང་དངོས་ལ«ཀུན་མཁྱེན་གྲུབ་པའི་དབང་བོ་འཇམ་མགོན་སངས་རྒྱས་གཉིས་པའི་སྐུ་ཞབས་སུ་ཟུར་གསལ་ལྟར་གྱི་ཞུ་འཕྲིན་འདེགས་པ་ལ་ཆེད་མངགས་ཀྱི་ཕོ་ཉ་བ་གཞོན་ནུ་དོན་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་སྐབས་བབ་ཀྱི་གཏམ་དང་བཅས་པ་འཕེལ»ཞེས་ཟེར་བ་དང་༌། འདི་མཛད་པ་པོ་ནི་རེབ་གོང་སྐྱབས་མགོན་བདུན་པའི་ཡོངས་འཛིན་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་མཆོག་ཡིན།

དེ་ཡང་མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ (1927-1997) མཆོག་གིས་མཛད་པའི་དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་ལས[1]། རོ་ལངས་གསེར་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུང་། ཡོངས་གྲགས་སུ་རོ་སྒྲུང་ཟེར། འདི་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་རོ་ལངས་བསྒྲུབས་ནས་ལུས་གསེར་དུ་བསྒྱུར་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ལེའུ་མང་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན།

སྤྱིར་བཤད་ན་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་ནི་བོད་ཡུལ་གྱི་ས་ཆ་གང་ས་གང་དུ་རྒྱུན་པར་མཐོང་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་དག་མིག་ལམ་དུ་སྣང་སྐབས་ངས་དམིགས་བསལ་ཞིག་ཡིན་སྣང་དྲན་མ་བྱུང་། ཡིན་ནའང་། ཡིག་གཟུགས་ཁྱད་པར་བ་དང་། རི་མོ་དམིགས་བསལ་ཅན[1]དང་ལྷན་དུ་བརྐོས་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་མཐོང་དུས་རིན་ཐང་ཆེ་བར་བསམས་ནས་དོ་སྣང་བྱས་དང་བྱེད་ཀིན་ཡོད།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་(1903-1951)གྱིས“ད་ལྟ་སིང་ག་ལའི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་མ་གདྷའི་སྐད་དུ་བཞུགས་པ་འདིའི་འོག་ན་ནང་བ་སངས་རྒྱས་པའི་རྒྱ་དཔེ་བཞུགས་པ་ལ་རེ་ཞིག་ད་ལྟ་རྙེད་ཟིན་པ་འདི་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ཡུལ་འདི་མང་ཤོས་སུ་འདུག་ཅིང་།”[1]ཞེས་གསུངས་ཡོད་ཅིང་།