ལོ་རྒྱུས།

སྤྱི་ལོ་༢༠༢༠ལོར་རང་དགོན་གྱིས་བགྲོ་གླེང་ཆེན་མོ་ཞིག་འཚོག་དགོས་པའི་བརྡ་ཁྱབ་སྤེལ་བ་དང་།  ཕྲན་རང་བགྲོ་གླེང་དེར་ཞུགས་དགོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡུན་རིང་དཔེ་ཀློག་བྱས་ཏེ་ཞིབ་འཇུག་ཁ་བྱང་ཞིག་བཙལ་བ་ཡིན།  དེ་སྐབས་སུ་སྟེས་དབང་ཞིག་གམ་ཡང་ན་ལས་སྨོན་ཞིག་གིས་གུས་པ་ལོ་ཆེན་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་བྱུང་སོང་། 

རང་རེའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་བློ་བཟང་གྲགས་པས་ལྟ་བའི་ལེགས་བཤད་ཆེན་པོ་ལྔ་བརྩམས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རང་ལུགས་བཞག  དེ་ལ་ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་པ་གོ་ཤཱཀ་སྟག་གསུམ་ཀྱིས་དགག་སྒྲུབ་དྲག་པོ་མཛད། དེ་ལས་སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱ་བ་ཤེས་རབ་རིན་ཆེན་གྱིས་རྗེའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ཆེ་ཆེར་བསྔགས་པ་

ཐང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བཀོད་པའི་དེབ་ལ་ཐང་ཡིག(ཐང་ཧྲུའུ唐书)ཟེར་ཞིང་།ཐང་ཡིག་ལ་དེབ་གསར་རྙིང་གཉིས་ལས་གྲུབ་ཡོད་ཅིང་། ཐང་ཡིག་རྙིང་མར་དེབ་ཉིས་བརྒྱ་ཡོད་པ་ལས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་ནི་དེབ་ཨང་བརྒྱ་དང་གོ་དྲུག་པ་ཡིན་ལ་དེར་དེབ་སྟོད་སྨད་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ཡོད། ཅིན་རྒྱལ་རབས་རྗེས་མའི་གོང་མ་ཅིན་ཀའོ་ཙུའུ་ཐེན་ཧྥུ(晋高祖天福)ཡི་དུས་སུ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་བརྩམས་པ་ནི་ཁོང་གི་སྡོམ་པ་ལྟུངས་ཏེ་སྐྱ་སར་བབས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་མཆིས། བརྒྱ་ལ་ཁོང་སྐྱ་སར་མ་བབས་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་རྩོམ་སྲིད་དུ་ཆུག་ཀྱང་། ཏུའུ་ཡུང་པིན་གྱིས“འཇུ་མི་ཕམ་ནི་རྙིང་མ་བའི་བླ་མ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ཀྱང་

རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཐད་ནས་ཆེས་གལ་གནད་ཆེ་བའི་གཞུང་འཛིན་མི་སྣ་གྲགས་ཅན་ཞིག་དང་། ཁོང་རིན་པོ་ཆེ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་སོག་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་བར་བྱུང་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་དང་། བྱེ་བྲག་ཨ་རི་བར་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་དེང་གླེང་རྒྱུ་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཆེ།

ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་གི་དགོངས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ལ་སྣང་ཚུལ་ཁྱད་མཚར་པ་ཞིག་ཡིན།འདིས་བོད་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་དཔལ་འབྱོར། དམག་དོན། ཆབ་སྲིད། ཐོན་སྐྱེད། ལོ་རྒྱུས། རྩོམ་རིག་སོགས་མང་པོ་ཞིག་མཚོན་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གནས་སྤྱིའི་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་པར་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཐོན་པས།

བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཞེས་“ཐོག་མར་རྡོ་གང་ལེགས་ཤིག་བདམས་ནས་རྒྱལ་པོར་གཟིགས་མོར་མཛད་དུ་འཇུག་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་དེ་དག་གི་ཁ་དོག་དང་རྒྱུ་སྤུས་སོགས་ལ་ཞིབ་ཏུ་གཟིགས་ནས་བཀའ་གནང་རྗེས། ད་གཟོད་རྡོ་བཟོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཐུགས་བཀོད་ལྟར་རྡོ་རིང་བཟོས་པ་དང་། དེ་ལེགས་པོར་གྲུབ་པའི་ཚེ་ནའང་ལོ་པཎ་དང་གྲུབ་ཐོབ་པ།

འདིར་ནེའུ་ཆགས་སྔོན་མོའི་འགྲམ་རྒྱུད་དུ་འཚོ་བའི་ཁམས་འབྲི་སྟོད་ཀྱི་མངའ་རིས་སུ་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་དུ་གནས་མདོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞིག་འཁྲུངས་ཤིང་།  ཁོང་གིས་ཕ་ཡུལ་ཤུལ་གཉན་ཆེན་སྡེ་བཞི་ལས་ཨ་མྱེས་ཁུ་རྒྱལ་གྭ་བའི་ཉེ་ཞོལ། ཞལ་བཟང་ས་ཡི་ཐིག་ལེ་རུ་གནས་མདོ་དགོན་པ་ཕྱག་བཏབ་པ་དང་། 

དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གཙོ་བོ་ལམ་ཡིག་དང་ཆོས་འབྱུང་། དེབ་ཐེར། བསྟན་རྩིས། དཀར་ཆག་རྣམས་ལས་བྱུང་བའི་དཔྱད་གཞི་ཐོར་བུ་བ་རྣམས་གཞིར་བྱས་ཏེ། དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པར་འཚོ་བཞུགས་གནང་བའི་ལོ་ཙཱ་བ་གྲགས་ཅན། ཆག་ལོ་ཙཱ་བ་ཆོས་རྗེ་དཔལ་གྱི་འཁྲུངས་འདས་ལོ་ཚིགས་དང། བོད་དང་རྒྱ་བལ་སོགས་སུ་ཕེབས་ནས་སློབ་གཉེར་གནང་ཚུལ།

ནུབ་ཕྱོགས་ཡུ་རོབ་པ་སྐོར་ཞིག་དུས་རབས་བར་མའི་སྐབས་སུ་ཨེ་ཤེ་ཡར་སླེབས་ཏེ་ཁོང་ཚོས་དངོས་ཡོད་དང་དངོས་ཡོད་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའི་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ཞིག་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བྲིས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཁོང་ཚོའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སུ་དང་སུ་ཞིག་བོད་དུ་ཕྱིན་པའི་ཁུངས་བདེན་གྱི་ཡིག་ཆ་རྙེད་སོན་བྱུང་མེད། དཔེར་ན། མར་ཁོ པོ་ལོ (Marco Polo 1254 -1324) ནི་